‘Açık’ ara şampiyon

BAŞBAKAN Tayyip Erdoğan’ın hedefindeki Merkez Bankası, 2013 yılının kurumlar vergisi rekortmeni oldu. Döviz kurlarının rekor kırdığı, cari açık problemlerinin yaşandığı ve sermaye girişinin olmadığı yıllarda Merkez Bankası kurumlar vergisi rekortmenleri listesinde hep zirvede yer aldı. 2000, 2001, 2011’in ardından Merkez Bankası, dördüncü kez listenin ilk sırasında. Kurumlar vergisinde önceki gün temeli atılan 3. havalimanını inşa edecek Cengiz İnşaat, Akkuyu NGS ve Soma faciasının yaşandığı madenin bağlı olduğu TKİ Sınırlı Sorumlu Ege Linyitleri İşletmesi de listeye girdi.

KRİZ YILLARINDA ÖNDE
Başbakan Erdoğan’ın “Sen dalga mı geçiryorsun”, “Artık yetti” sözleriyle eleştirisinin hedefi olan Merkez Bankası, 2013 yılında döviz kurundaki değerleme nedeniyle 5 milyar lira kâr elde etmişti. Geçen yıl şirketler döviz açık pozisyonları nedeniyle kurdaki dalgalanmadan zarar ederken Merkez Bankası’nın kârı, kurumlar vergisinde rekortmenliği getirdi. Merkez Bankası 2011 yılında 8.5 milyar lira kâr elde ederek yine kurumlar vergisi rekortmeni olmuştu. 2000 ve 2001 yıllarında yaşanan krizden sonra da Merkez Bankası kurumlar vergisinde rekortmenliği elde etmişti. 2000 yılında 218 milyon liralık vergi ile rekortmen olan Merkez Bankası, 2001’de 5.2 milyar lira kâr elde etmiş ve ve 1 milyar 464 milyon lira vergi tahakkuk etmişti. 2011 yılında da 1 milyar 448 milyon liralık vergi tahakkuku ile rekortmen olan Merkez Bankası, bu sefer 889.8 milyon liralık vergi ile listede birinci oldu.

İLK ÜÇ KAMU’DAN
2013 yılının rekortmeni olan Merkez Bankası’nı Ziraat Bankası izledi. Geçen yıl 1,1 milyar lira vergi tahakkuku ile 4. olan Ziraat Bankası 627 milyon lira ile ikinci oldu. Geçen yıl 66 milyon liralık vergi ile 36. sırada olan Elektrik Üretim AŞ (EÜAŞ), 620.9 milyon liralık vergi ile 3. sırada yeralırken, 10. sırada olan Turkcell ise 590.9 milyon liralık vergi ile 4. oldu.

GARANTİ 5. OLDU
Bankaların ödediği vergi geçen yılın oldukça gerisinde kaldı. Geçen yıl kurumlar vergisi rekortmeni 1.18 milyar lira ile Garanti Bankası olurken, bankalar ilk 7 içinde peşpeşe yer almıştı. Bu yıl Garanti Bankası 540.2 milyon liralık vergi ile 5. olurken, geçen 1.11 milyar liralık vergi ile 3. olan Akbank, 373 milyon liralık vergi ile bu yıl 6., geçen yıl 1.15 milyar liralık vergi ile 2. olan İş Bankası da 346 milyon liralık vergi tahakkuku 7. oldu. Geçen yıl 1 milyar vergi ile 5. olan Halkbank ise 259.9 milyon lira tahakkuk eden vergi ile 11. sırada yer aldı.

Bankalar eridi vergi geriledi

GEÇEN yıl için beyan edilen kurumlar vergisinde, verilen beyanname sayısı artarken ödenen vergi bir önceki yıla göre geriledi. Buna göre, 2012 yılı için 623 bin 122 beyanname verilirken, 2013’te bu sayı 631 bin 866’ya çıktı. Ancak 2012 yılı için 161 milyar 525 milyon lira vergi tahakkuk etmişken, 2013 yılı için matrah 151 milyar 286 milyon liraya geriledi. 2012 yılının kurumlar vergisi rekortmenler listesinde bankalar ilk sıralarda yer almıştı. İlk 5 sırada yer alan Garanti Bankası, İş Bankası, Akbank, Ziraat Bankası ve Halkbank’a tahakkuk eden vergi 1 milyar lira ile 1.18 milyar lira arasında değişmişti. 2013 yılı listesinde ise bankalara tahakkuk eden vergilerin yarı yarıya azaldığı görüldü. Bunun da kurumlar vergisini olumsuz etkilediği tahmin ediliyor.

35’inci Doğan

DOĞAN Şirketler Grubu 63.7 milyon lira vergi tahakkuku ile 35. sırada yer aldı. Türkiye’nin ilk nükleer santralini Mersin’de yapacak olan Akkuyu NGS ise 56.3 milyon liralık vergi ile 39. sıradan listeye girdi.

Cengiz İnşaat isteye girdi

* 3. havaalanını inşaat edecek olan konsorsiyum içinde yer alan Cengiz İnşaat da 2013 yılının kurumlar vergisi rekortmenleri arasında 49. sırada yeraldı. Geçen yıl yayımlanan listede olmayan Cengiz İnşaat, 2011 yılında da 92’nci sıradaydı.
* 2012 yılı rekortmenler listesinde 29. sırada olan BİM, bu yıl 22. sıraya yükseldi. Geçen yıl BİM’e tahakkuk eden vergi 86.7 milyon liraydı, 2013 yılında ise tahakkuk eden vergi 111.5 milyon liraya yükseldi.
* Soma faciasının yaşandığı TKİ Ege Linyitleri İşletmesi geçen yıl kurumlar vergisinde 39. sırada yer almıştı. Geçen yıl 63.5 milyon lira vergi tahakkuk eden TKİ Ege Linyitleri bu yıl listede 47. sırada bulundu. TKİ Ege Linyitleri’ne 48.2 milyon lira vergi tahakkuk etti.

14 şirket gizlendi TÜPRAŞ yer almadı

GEÇEN yıl listede 8 şirket ismini gizlerken bu yıl ismini gizleyen şirket sayısı 14’e çıktı. Geçmiş yıllarda ismini gizlemeyen ve geçen yıl rekortmen listesinde 14. sırada yer alan TÜPRAŞ, eğer bu yıl ismini gizlemediyse listede yer almadı. Geçen yıl listede olmayan Ereğli Demir Çelik ise 18. sıradan listeye girdi. İGDAŞ da 31. oldu.

Reza Zarrab listede yok

CARİ cari açığın yüzde 15’ini kapattığını dile getiren ve gelir vergisi rekortmenleri listesinde yer almayan Reza Zarrab’ın (Rıza Sarraf) şirketleri de kurumlar vergisi rekortmenleri arasında yer almadı. Sarraf’ın Royal Holding, Royal Denizcilik gibi şirketleri var. 2013 yılı Gelir Vergisi Rekortmenleri listesinde de yer almayan Reza Zarrab’ın eşi Ebru Gündeş’ten daha az vergi ödediği ortaya çıkmıştı.

Özel sektörün şampiyonu Turkcell

TURKCELL, ödediği 590.9 milyon liralık vergi ile 2013 yılında özel sektörün en fazla Kurumlar Vergisi ödeyen kuruluşu oldu. Şirket, teknoloji-bilişim sektörünün ve İstanbul’un en çok vergi veren kurumu unvanlarına da sahip oldu. Turkcell Genel Müdür Yardımcısı Murat Doğan Erden, “Ülkemize ve insanımıza sadece altyapımızla ve teknolojimizle değil, ödediğimiz vergilerle de hizmet sunmanın haklı gururunu ve mutluluğunu yaşıyoruz. Turkcell bugüne dek olduğu gibi bundan sonra da Türkiye’ye katkısını artırarak sürdürecek” diye konuştu.

‘Merkez Bankası’nın rekortmen listesi (milyon TL)

Yıl Kâr/zarar Sıra
---------------------------
2000 751 1
2001 5.154 1
2002 31 22
2003 -1.500 -
2004 -509 -
2005 -131 -
2006 3.100 22
2007 261 39
2008 1.990 6
2009 2.730 9
2010 1.288 13
2011 8.560 1
2012 4.346 7
2013 5.028 1

İşte 2013 rekortmenleri (milyon TL)
1- Merkez Bankası 889.8
2 - Ziraat Bankası 627.1
3 - Elektrik Üretim A.Ş 620.9
4 - Turkcell 590.9
5 - Garanti Bankası 540.2
6 - Akbank 373.0
7 – İş Bankası 346.0
8 - Türkiye Petrolleri 308.5
9 - Finansbank A.Ş. 290.9
10 - Vakıflar Bankası 278.3
11 - Halk Bankası 259.9
12 - Türk Telekom 242.3
13 - Elektrik İletim A.Ş. 240.0
14 - Yapı ve Kredi Bankası 212.4
15 - Mercedes-Benz Türk 177.3
16 - Eti Maden İşletmeleri 162.3
17 - DHMİ 158.1
18 - Ereğli Demir – Çelik 157.8
19 - Lc Waikiki Mağazacılık 157.8
20 - Philsa 153.2
21 - Elektrik Ticaret ve Taahhüt 114.9
22 - Bim Birleşik Mağazalar 111.5
23 - İller Bankası 108.1
24 - (*) (*)
25 - Tav İstanbul 90.8
26 - Samsung Electronics 86.6
27 - Türkiye Finans 80.5
28 - Mey İçki 79.8
29 - (*) (*)
30 - Ttnet A.Ş. 74.6
31 – İgdaş 69.9
32 - Çayeli Bakır İşletmeleri 68.7
33 - Kuveyt Türk 65.3
34 - Albaraka Türk 63.9
35 - Doğan Şirketler Grubu Holding A.Ş. 63.7
36 - Migros Ticaret A.Ş. 62.8
37 - Türk Ekonomi Bankası 58.5
38 - TSKB 56.2
39 - Akkuyu NGS 56.2
40 - (*) (*)
41 - Türk Traktör 56.0
42 - Opet Petrolcülük 55.2
43 - Doğuş Otomotiv 54.9
44 - N.V. Turkse Perenco 52.3
45 - Msc Gemi Acenteliği 49.8
46 - Philip Morris Sa 49.7
47 - T.K.İ. Ege Liny. İşl. 48.1
48 - Söğüt İnşaat 48.1
49 - Cengiz İnşaat 47.1
50 - Bsh Ev Aletleri 47.1