Açığın panzehiri ihracat ve turizm

TÜRKİYE İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, 10 yıldır sürdürdüğü başkanlık görevini, 30 Haziran’da yapılacak TİM Olağan Genel Kurulu’nun ardından, yeni seçilen başkana devredecek. TİM Başkanı olarak son kez ekonomi basınının karşısına çıkan Büyükekşi, ekonomiden ihracata son gelişmeleri ve yeni döneme ilişkin tavsiyelerini paylaştı. Büyükekşi, “Bundan sonraki dönemde Türkiye’de ihracat daha da önemli olacak. Çünkü önümüzde şey var; cari açık sorunu her geçen gün daha da önemli hale gelecek. Fed’in ve ECB’nin uygulamalarıyla para bulmak çok kolaydı. Gerek doğrudan yatırım gerek sıcak para kolay geliyordu. Bize göre kurlar şu anda 4.20 civarına geri gelmesi lazım. Cari açığın panzehiri ihracat ve turizm. İhracatı ikiye ayırıyoruz; mal ve hizmet ihracatı diye. Hizmet İhracatçılar Birliği’ni de kurduk” dedi.

İKİ DÖNEMLE SINIRLADIK
Mehmet Büyükekşi, şöyle konuştu: “Yaklaşık on yıl önce bu göreve seçilmiştim. Göreve geldikten sonra TİM ve TİB kanunu yoktu, 5910 yasa ile TBMM’de kanun çıkardık, sebebi de daha önce TİM ve TİB kanun hükmünde kararname ile kurulmuştu. Hızlı bir şekilde kanunu çıkardık ve en çok üzerinde durduğumuz kurallardan bir tanesi iki dönem kuralıydı. Daha önce iki yılda bir yapılıyordu, buna dört yıla çıkardık ve iki dönemle sınırladık. Bizim çıkartıp istediğimiz bir kanun. Benim dönemim doluyor. Kanun çıkmadan önceki iki yıl ile birlikte toplam 10 yıl görev yaptım. Birçok şirketi ihracatçı olmaya teşvik ettik. Eğer bir şirket ihracat yapmıyorsa iç denizlerde gezen gemi gibidir, eğer ihracat yapıyorsa okyanuslarda gezen gemi gibidir. Yaklaşık 71 bin firma ihracatçı firma oldu. 2023 hedefimizdi bu aslında ama şimdi bu hedefi 100 bine revize ettik.”

500 MİLYAR $ HEDEFİ
Yeni sistem bakanlıklar birleşiyor. Büyükekşi’ye böyle bir dönemde TİM başkanlığı yapmak ister miydi diye sorulduğunda Büyükekşi şunları söyledi: “İsterdim bu dönemde de başkanlık yapmayı. Çünkü ekonomi ile ilgili bakanlıkların çok olmasından ve koordinasyon eksikliğinden yakındık. Bir konu birden fazla bakanlığı ilgilendirebiliyor ve bu genelde zorladı işleri. Şimdi hazine ve maliye birleşiyor. Gümrük ve Ticaret birleşiyor. Çok daha verimli olacak diye düşünüyorum. Dünya GSYH’sinden 2023 itibariyle yüzde 1.5 almayı hedefliyoruz. 500 milyar dolar ihracat da bu orandan çıkan bir rakam. Bu dönemde üç tane bayan ihracatçı birliği başkanımız oldu. Kadın üye iki katına çıktı. Özellikle inovasyon konusunda, Ar-Ge tasarım ve marka konusunda birçok etkinlik yaptık. Şu ana kadar 200’den fazla mentor atadık ve tasarımla ilgili çalışmalar yapılıyor. Üniversite sanayi etkinliğini sağlıyoruz, bunları daha fazla yapabilirdik. Bu son iki senede hayata geçirdik birçok şeyi. 2023 hedefleri kadar ihracatın yüzde 1’i kadar ihracatın desteklenmesi. Bu da 1.6 milyar dolar yapar. Biz geçen yıl ilk olarak bu desteğin oranı 2 katına çıkarıldı. Yeni gelecek yönetim için önerilerimiz hazırladık ve bunu da kitap olarak bastırdık. TİM Yönetim Pusulası olarak bastırdık. Bu da yol haritası olur umarız. Katma değerli ihracat Ar-Ge ve inovasyon konusuna ilişkin çalışmaların devam etmesi gerekir.”

ABD’YE AYNI ŞEKİLDE KARŞILIK VERİYORUZ
ABD Başkanı Donald Trump ve dünyanın büyük güçleri arasında giderek yükselen ticaret savaşı gerilimlerine ilişkin fikirleri ve  çıkabilecek muhtemel bir ‘topyekün ticaret savaşında’ Türkiye olarak bir stratejimiz olup olmadığı sorusuna ise Büyükekşi, “Aynı şekilde karşılık veriyoruz” dedi ve şu değerlendirmeleri yaptı: “Trump kardeş ülkesi Kanada ile kavga edip, gidiyor Kuzey Kore ve ne olduğu belli olmayan bir adam ile anlaşma yapmaya gidiyor, ayağına gitti neredeyse Singapur’da buluştu. Meksika’ya ve Türkiye’ye uyguladım ve şuna kaldırdım diyor. Amerika’nın tutumu sürdürülemez. Biz burada mükellef sofralarda yiyelim, orada da beş on kişi bizi seyretsin ve kuru ekmek verelim. Bu sürdürülebilir mi? Küreselleşmenin belli bir mertebe gümrük duvarlarının azaltılmasının amacı dünyadaki refahı bölüştürmek değil mi? Ben eninde sonunda aklı selim galip gelecek diye düşünüyorum.”

14 BASAMAK YUKARI ÇIKTI
İhracatımızın niteliğinin dünya ortalamasının altına düşmesi konusunda gelen bir soruya ise Büyükekşi, şöyle yanıt verdi: “Türkiye Dünya İnovasyon Endeksi’nde de 14 basamak yukarı çıktı. Bu nereden baktığınıza göre değişiyor. İlk 500’de üniversite yok diyorlar, ama bakıyorsunuz on üniversite var. Biz inovasyonun Türkiye’de ne kadar önemli olduğu vurgusunu sadece ihracatçıya yapmadık, tüm kesimlere yaptık. Öğrencisinden akademisyenine, startup’tan tüccarına. İnovasyonda illa büyük bütçe ve çalışmalar yapmak gerekmiyor. Ticaret yapan şirketler de inovasyon yapabiliyor. Çok basit bir ambalaj revizyonuyla katma değer yaratılabiliyor. Cep telefonu gelecek veya Türkiye’de üretilen ve tüketilen birçok ara malı ve hammadde ithal geliyor. Örneğin televizyonların hepsinin LED’i yurtdışından gelecek. Arabayı ihraç etmeyelim, ama en az yüzde 45’i malzemesi yurtdışından gelecek. Şu anda doğru bir politika başladı. İthal ikamesi olan mallarda teşvik başladı.”

1 MİLYAR DOLARI AŞAN FİRMA SAYISI 10
500 milyar dolarlık ihracat hedefi için de çalışmaların hız kesmemesi gerektiğini dile getiren Mehmet Büyükekşi, “KOBİ’lerin tek başına ihracatın lokomotifi olması mümkün değil. Ölçek ekonomisinden bahsettim. 2023 stratejimiz sadece rakamlardan ibaret değil. İhracatı 1 milyar doları aşan firma sayımızda hedef 25. Şu anda ise 10. İhracatı 1 milyar doları aşan il ve sektör sayılarında da hedeflerimiz var. KOBİ’lerin mutlaka desteklenmesi lazım ama ölçek ekonomisine göre büyük ölçekli ihracat yapanların da desteklenmesi lazım. Eğer ihracatımızı diğer ülkelere göre daha hızlı artırıp pastadan daha fazla pay alırsak çok önemli bir iş başarmış oluruz” dedi.