Acı fren

GEÇEN yıl büyümede yumuşak iniş planlayan Türkiye, Orta Vadeli Plan (OVP) ve beklentilerin altında bir performans göstererek, 2012’de yüzde 2.2 büyüdü. Bu rakam ekonomi yönetimi tarafından 2023 hedeflerine ulaşmak için yeterli görülmese de, durgunlukla mücadele eden Avrupa Birliği’nin (AB) düşük büyüme performansı tesselli vesilesi oldu. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, büyüme performansına ilişkin değerlendirmesinde, “Daha fazlasını hak ediyorduk, biraz ‘acı fren’ oldu’ derken, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, dünyadaki ve özellikle AB’deki kriz göz önüne alındığında yüzde 2.2’lik büyümenin başarı olduğu değerlendirmesinde bulundu.�

OVP’NİN ALTINDA KALDI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye yılın son çeyreğinde yüzde 1.4 büyüyerek 13 çeyrektir üst üste sağladığı büyümesini sürdürdü. Ancak 2012 büyümesi OVP’de planlanan yüzde 3.2’lik oranın altında kaldı. Türkiye ekonomisinin büyümesine ilişkin piyasa beklentileri yüzde 2.5 civarındaydı. TÜİK verilerine göre 2012’de milli gelir cari fiyatlarla yüzde 9.2 artarak 1.4 trilyon lirayı aşarken, kişi başı gelir de 10 bin 504 dolar olarak hesaplandı.
Türkiye’nin gerçek büyüme performansının söz konusu rakamların çok daha üzerinde olduğunu vurgulayan Çağlayan, bu rakamın da kötü olmadığını ama daha iyisinin olabileceğine işaret etti. Çağlayan, şöyle devam etti: “Ben Zafer Çağlayan olarak 1 yıldır neden bu konuda konuşuyorum? Çünkü büyüme bizim genetiğimizde var. Bu rakam frene fazla basıldığını gösteriyor. Tekrar söylüyorum. Bu kötü bir büyüme hızı değil. Hele ki, en büyük ihraç pazarımız olan, en büyük ekonomik partnerimiz olan AB ekonomileri krizdeyken, Euro Bölgesi üyeleri birer birer yardıma başvururken, Euro Bölgesi 2012 yılında binde 6 daralmışken, bugünkü büyüme oranımız kötü bir oran değil.”

800 MİLYARI AŞSAYDIK

Bakan Çağlayan, iç talepteki daralmanın, büyüme hızını aşağı çeken bir gelişme olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti: “Ne yazık ki büyümenin bir tarafı eksik kaldı. Ben hem iç talebin hem net ihracatın katkı vermesi gerektiğine inanıyorum. Gelecek yıllarda da bunu göreceğimizi düşünüyorum. 2012 yılında GSYH’miz 786.3 milyar dolar oldu. Gönül isterdi ki, iç talep de büyümeye az da olsa katkı verseydi, 800 milyar doların üzerine çıkabilseydik.”

2011 büyümesi revize edildi

TÜİK, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da büyüme rakamlarını açıklarken, geriye dönük 7 çeyrek için revizyona gitti. Buna göre, büyüme 2011’in birinci döneminde yüzde 12.4, ikinci döneminde yüzde 9.3, üçüncü dönemdeki büyüme yüzde 8.7, dördüncü döneminde yüzde 5.3 oldu. Böylelikle Türkiye’nin 2011 büyümesi yüzde 8.5’ten 8.8’e revize edilmiş oldu.

En az yüzde 6.5 büyümek gerekiyor

TÜİK’in açıkladığı verilere göre 2012 yılı bütçe açığı/GSYH oranının yüzde 2 olduğunu belirten Çağlayan, 2011’den yüksek olsa da bu oranın, pek çok AB üyesinden daha iyi olduğunun altını çizdi. Türkiye’nin 2013 yılında daha düşük bir bütçe açığı olacağını ümit ettiğine vurgu yapan Çağlayan, “2012’deki büyümenin yüzde 4.1 puanı net ihracattan geldi. 2013 ve sonrasında daha hızlı ve sağlam büyüyen bir ekonomimiz olacak. 2023 hedefimiz ilk 10’a girmek, 2 trilyon dolar GSYH’ye çıkabilmek. Bunun için de en az yüzde 6-6.5 hızla büyümemiz gerekiyor. Ben bunu yapabileceğimize inanıyorum. Hem iç talebin
hem de net ihracatın katkısıyla bunu yapacağız.”

300 kilometre hızla gidebilir

DAHA önce kendisinin gaza basılması gerektiğini her fırsatta dile getirdiğini hatırlatan Zafer Çağlayan, şunları söyledi: “Ancak bu konuda yapmış olduğum talebin çok fazla anlaşılmamış olduğunu gördüm ve bugün açıklanan rakamlar da bunu gösterdi. Frene basılır, tehlike gördüğünüz yerde ya da yolda bir tehlike varsa frene basılır fakat acı fren yapmamak lazım. Bu biraz acı fren oldu. Türkiye ekonomisi, büyüyebilecek kapasiteye, güce sahip. Biz çok rahat bir şekilde 4.2, 5.2, 6.2 de büyüyebilirdik. Bu gücümüz var. 300 kilometre hızla gidecek bir otomobiliz biz. Umut ediyorum bu yıl yüzde 4’lük büyümeyi yakalayacağız. Sonraki yıllarda da Türkiye artarak büyümesine devam edeceğiz. Türkiye, 2023 yılına bazılarının dediği gibi karayolu ile gidemez. Türkiye uçmak zorundadır. ”

Şimşek: 2013’te OVP’yi yakalarız

MALİYE Bakanı Mehmet Şimşek, 2012 büyümesini başarılı bulduğunu belirterek, “Küresel ekonomideki yavaşlamaya, en büyük ticaret ortağımız olan AB’deki krizin derinleşmesine, bölgemizde artan jeopolitik gerginliklere ve yüksek seyreden petrol fiyatlarına rağmen Türkiye’nin yüzde 2,.2 büyümüş olması bir başarıdır” dedi. 2013’ün, büyümenin dengeli biçimde hızlandığı bir yıl olacağını öngören Şimşek  şunları kaydetti: “Enflasyonist baskılardaki azalmaya paralel olarak para politikasındaki esneklik ile piyasalarda ve reel sektörde artan güven ortamı iç talepteki toparlanmayı olumlu yönde etkileyecek. Bunun yanı sıra güçlü kamu mali dengelerimiz, sağlam bankacılık ve reel sektör bilançoları ile hanehalkının sağlam yapısı da büyümeyi destekleyecek Bu çerçevede bu yıl büyümenin Orta Vadeli Program’da (OVP) öngördüğümüz üzere yüzde 4 civarında gerçekleşmesini bekliyoruz.”

Milli gelir 1.4 trilyon

TÜİK, üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH tahmininde, 2012’de gayri safi yurtiçi hasıla, cari fiyatlarla 786 milyar 293 milyon dolara (1 trilyon 416 milyar 817 milyon lira) yükseldi. Söz konusu rakam, 2011 yılında 773.98 milyar dolar, 2010 yılında 731.6 milyar dolar, 2009 yılında 616.7 milyar dolar, 2008 yılında da 742.1 milyar dolar düzeyindeydi.

Kişi başı gelir 60 dolar arttı

TÜİK verilerine göre Türkiye’de geçen yıl kişi başına milli gelir, 10 bin 504 dolar (18 bin 927 lira) olarak hesaplandı. 2011 yılında kişi başına düşen milli gelir 10 bin 444 dolar düzeyindeydi.