Acı fatura liderlerden gelecek

MALİYE Bakanı Sümer Oral, 2001 yılı bütçesinin sunumunu bir basın toplantısı ile yaptı. Oral, 43.1 katrilyon lira gelir hedeflenen bütçede, ek önlemlerin, liderler zirvesinde ele alındıktan sonra açıklanacağını belirtti. Yani, gelir hedefine ulaşılması için öngörülen bazı vergilere liderler karar verecek.

2001 YILI bütçe yasa tasarısı TBMM'ye sunularak ‘resmiyet’ kazanmasına ve temel büyüklükler belli olmasına karşın, 43.1 katrilyon liralık gelir hedefi içinde yer alan ‘ek önlemlerin’ neler olacağı hálá açıklık kazanmadı. Maliye Bakanı Sümer Oral, 2001 yılı bütçe tasarısının önceki gece TBMM'ye sunulması dolayısıyla düzenlediği basın toplantısında, merakla beklenen ‘ek önlemlerin’’ liderler zirvesinde kararlaştırıldıktan sonra haftasonuna kadar açıklanacağını söyledi. Ancak Oral'ın ‘‘Gelir hedefine mutlaka ulaşacağız’’ demesine ve rakamın belli olmasına karşın, hedefi oluşturacak kalemlerin hükümet içinde hálá tartışmalı olması tereddütle karşılandı.

Oral, ‘‘TBMM'ye sunulan bütçe tasarısında gelir hedefine ilişkin kalemlerin belli olması gerekmiyor mu?’’ sorusuna, ‘‘Belli efendim, orada var’’ yanıtını verdi. Oral, ‘‘Gelir kalemleri belliyse, Hükümet'te konuşulup açıklanacak olan ek önlemler nedir, onlara niye ihtiyaç var?’’ sorusuna ise net bir karşılık veremedi.

31.8 katrilyon lira olarak hedeflenen 2001 yılı gelirlerine ilişkin tablo, basına dağıtılan diğer dokumanlar arasında yer almadı. Bakan Oral, ‘‘Geçen yıl da böyle demişlerdi. Gelir hedefimizi görünce (size buna ulaşamazsınız) denmişti. Ancak ulaşıldı’’ dediler.

Oral, bu yılın bütçesine ilişkin dokuz aylık sonuçları hakkında da bilgi verdi. Buna göre bütçe açığı 10 katrilyon 34 trilyon lira oldu. Faiz dışı bütçe fazlası ise 7.6 katrilyon liraya kadar yükseldi. Gelirler, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 98.1 oranında artarak 24 katrilyon 967 milyar liraya ulaştı.

Yılın ilk dokuz ayında bütçe harcamalarının 35 katrilyon 1 trilyon lira oldu. Bu rakamın 17 katrilyon 586 trilyon lirasını faiz ödemeleri oluşturdu.Oral, bu sonuçlara göre yılsonu hedeflerinin aşılacağını söyleyerek ‘‘Bütçe faiz üreten yapıdan çıkarak faiz yükünü eriten bir yapıya dönüşmüştür’’ dedi.

KATSAYILAR

Memur maaşlarında 2001 yılı ilk yarısında yapılacak yüzde 10'luk zamma temel oluşturan katsayılar belli oldu. 2001 yılı Ocak ayı için aylık katsayı 15.760'dan 17.350'ye, taban aylık katsayısı 101.400'den 111.600'e, yan ödeme katsayısı ise 5.030'dan 5.530'a çıkarıldı. 2001 yılı ilk yarısı için yapılacak yüzde 10'luk zammın ardından Ocak ayında en düşük memur aylığı 155 milyon 340 bin liraya yükselecek.

KİT'lerde çalışan sözleşmeli personelin ücret tavanı yılbaşından geçerli olmak üzere 762 milyon 167 bin liraya çıkarılırken, kıdem tazminatı tavanı 558 milyon 440 bin liradan 614 bin 750 bin liraya yükseltildi.

Memur maaşlarınını toplumun büyük kesimlerini ilgilendirmesi ve enflasyon beklentileri nedeniyle çok önemli olduğunu belirten Oral, ‘‘Hükümetin de en zor karar aldığı konuların başında bu geliyor’’ dedi.

Oral, Türkiye'nin yaşadığı iki büyük depremle ilgili yaraların sarılması konusundaki hassasiyetlerin gelecek yıl da süreceğini belirterek, bütçeye de deprem harcamaları için yeterli ödenek konulduğunu bildirdi.