AB'nin yaprak kararı Yunanistan'ın sarma ihracatını artırdı
Güncelleme Tarihi:
AB’nin asma yaprağındaki ilaç oranını yüksek tutması Yunanlıların işine yaradı. Yunanlılar el emeği daha ucuz olduğu için Çin’de yaprak sarması fabrikası kurdu.
Bunun neden böyle olduğunu Londra’da Gama Food Limited Şirketi’nin sahibi Ali Sancak anlatıyor. Maraşlı bir ailenin çocuğu olan Ali Sancak İngiltere’de bundan 22 yıl önce ağırlıklı olarak Türkiye’den gıda ürünleri ithal eden Gama şirketini kuruyor. Logosunun yanında “Akdeniz’in doğal armağanı” sloganı olan şirket ülkenin önde gelen market zincirleri Tesco, Asda, Morrison, Budgens gibi zincirlerin tedarikçisi. İki yıl önce Ülker ile ortaklığa gitmiş.Özetle İngiliz pazarına Ülker, Dimes, Nuh’un Ankara Makarnası gibi markaları soktuğu gibi, nohut, mercimek başta bakliyat, zeytin, fındık, ceviz, asma yaprağı, yaprak sarmasının önemli bir tedarikçisi. Geçenlerde Ali Sancak, ortak arkadaşımız gazeteci Mihrişah Safa aracılığıyla bana ulaştı. Dertliydi.
RAKİP ÜLKELER HIZLA GİRDİ
“Şu anda inanılmaz moda olan bir yiyecek var: Humus. Sadece ABD’de 500 milyon cirosu var humusun. Pepsi humusa yatırım yaptı. Meksika tahin fabrikası kurdu hemen. Türkiye nohutta pazar öncülüğünü 10 yıl önce kaybettiğimiz için humus furyası bize yaramıyor” diye anlatıyor. Bugün gelinen noktada ABD, Meksika, Rusya nohutunu satıyor, biz satamıyoruz.
“Bir ürünü kaybettiğiniz zaman geriye dönmüyor. Çünkü rakipler kaliteyi ve fiyatı yakalıyor” diye konuşuyor Ali Sancak.
Diğer bir milli ürünümüz fındıkta çok zorlandığımızı söylüyor. “Devlet ucuz satılmasın diye fiyatı yukarı çekince kazara başka rakip ülkeler hızla girdi. Gürcistan fındığı bizim fındıktan yüzde 30 daha ucuz. Şu anda üç, dört fabrika birden devreye girdi” diye anlatıyor. Mercimek derseniz onu da Avustralya ve Kanada’ya kaptırmış durumdayız.
Şimdi gelelim Ali Sancak’ı çok tedirgin eden esas en güncel meseleye. Asma yaprağı ve yine özellikle İngiltere’de yükselen bir trend olan “zeytinyağlı yaprak sarma”.
Sancak’ın aktardığına göre, asma yaprağında tuhaf bir durum var. Avrupa Birliği’nin asma yaprağı için belirlediği ilaç kalıntısı oranı üzümün çok çok üzerinde.
10 KATI DAHA YÜKSEK
Türkiye’nin asma yaprak ihracatı 13,5 milyon dolar. İnanmayacaksınız ama yaprak sarma ihracatı bunun tam 10 katı yanı 135 milyon dolar.Ali Sancak, İzmir’den yılda 50 ton asma yaprağı, Tireli Tamtad Şirketi’nden ise 130 ton yaprak sarma ithal ediyor. “Yaprak sarma humus gibi stratejik bir ürün. Londra’daki Türk mutfaklarının vazgeçilmez yiyeceği. Türkiye’nin tanıtımında çok önemli bir rolü var” diyor. Bir süre önce Sancak bakmış Türkiye’den gelen asma yaprağı ve yaprak sarmada Avrupa genelinde düşüş var. Konuyu kurcalayınca karşısına AB’nin asma yaprağındaki ilaç kalıntısı yönetmeliği çıkmış. Bu işin mantığına bakarsanız kalıntı oranı üzüm ile aynı olmalı. Ancak Brüksel’dekilere biz laf anlatamadık. Mutlaka Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın devreye girmesi gerek” diyor. Ali Sancak bu arada çalmadık kapı bırakmamış.
Yazışmalarını gönderdi. Avrupa Birliği, İngiltere Tarım Bakanlığı, bizim Ekonomi, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlıklarına dilekçeler gidip gelmiş.
TOP GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI'NDA
Ekonomi Bakanlığı gördüğüm kadarıyla topu Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’na atmış. Top bir yerden diğerine gidiyor ama kaybeden Türkiye oluyor. Çünkü asma yaprağı ve yaprak sarmasında kaybettiğimiz mevzileri Yunanlılar iş hızla kapıyor. Ali Sancak ile konuştuğum sırada Tamtad’ın sahiplerinden Deniz Yuvgun yanındaydı. Konserve yaprak sarması üreticisi Deniz Yuvgun’un söyledikleri hepimizin kulağına küpe olmalı. “Yaprak sarmayı dünyada Türkler ve Yunanlılar bilir en iyi. Bizimki kuş üzümü ve fıstığıyla daha sofistikedir. Yunanlılar el işçiliği daha ucuz olduğu için gittiler Çin’de yaprak sarması fabrikası kurdular”.
Buyurun işte. Çinliler yaprak sarma işine de girmişler ve Yuvgun’un söylediğine göre fiyatları aşağıya çekmişler. Avrupalılar da afiyetle Çin malı yaprak sarması yiyorlar.