Abdülhamid’in halıcısına koruma
Güncelleme Tarihi:
Hindistan’dan ithal edilen halılar Türkiye’de Hereke halısı diye satıldı. Durumu fark eden “Hereke” markasının sahibi Sümer Holding, mahkemece el konulan halılar için imha kararı istedi. 8 yıl süren yargılama sonrası dava Yargıtay kararı ile kesinleşti. Buna göre el konulan halılar imha edilecek; benzer motiflerdeki halıların da ithalatı yasaklandı. Tarihi 170 yıl öncesine dayanan Hereke halılarını II. Abdülhamid de kullanıyordu.
Çin’de kopyası üretilmeye başlanan ve tarihi 170 yıl öncesine uzanan Hereke halısı için Sümer Holding A.Ş. ile İstanbul’da kurulu Sentez Turizm Tic. Ve San. A.Ş. karşı karşıya geldi.
Sentez Turizm şirketi Hindistan’dan halı ithalatı yaptı. İddiaya göre söz konusu halılar iç piyasada ‘Hereke halısı’ olarak satılıyordu. Durumu fark eden Sümer Holding konuyu Av. Sami Yılmaz aracılığıyla yargıya taşıdı. Gümrükte ithal edilmek üzere olan 41 parça halıya da el konuldu.
“7 DAĞIN ÇİÇEĞİ” KOPYALANDI
Dava Mayıs 2006’da Ankara 1. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nde açıldı. Sümer Holding tarafı ithalatı yapılan halıların tescilli markaları ve tescilli coğrafi işaret taşıyan halıları ile birebir aynı olduğunu kaydetti. Hereke halısının en sık bilinen “7 Dağın Çiçeği” motifinin birebir taklit edildiği ve haksız rekabetin oluştuğuna işaret edildi. Sümer Turizm tarafı ise kendilerine yöneltilen suçlamaları kabul etmedi.
‘İTHALATINI YAPMAYIN’
Mahkeme Şubat 2012’de kararını verdi. Kararda, Sentez Turizm tarafı haksız bulundu. Mahkeme kararında, el konulan halıların imhasını istedi. Kararda ayrıca ticari amaçla bulunduruldukları yerden toplatılmasını istedi. Mahkeme ayrıca, haksız rekabeti bozan halı ithalatının durdurulmasını yönünde karar verdi.
Yerel mahkeme kararı temyiz edildi. Yargıtay, temyiz başvurusundan 2 yıl sonra kararını verdi. Yargıtay, yerel mahkemenin verdiği kararı onadı. Yargıtay’ın verdiği onama kararına karşı karar düzeltme başvurusu da yapılmayınca karar kesinleşmiş oldu.
“HALILARI YAKACAĞIZ”
Sümer Holding Genel Müdürü Sezai Ensari, mahkeme kararı ile el konulan 41 parça halının yakılarak imha edileceğini söyledi. Uzun süren bir yargılama sonrası davaya kazandıklarına işaret eden Ensari “Bizim halılarımızın metrekare fiyatı 750 lira. Ortalama bir Hereke halısı 3 bin 500-4 bin 500 TL seviyesinde. Ancak, ithal edilen ve Hereke halısı diye satılan bu halıların metrekare maliyeti 40-50 lira. Arada müthiş bir fiyat farkı var. El konulan 41 parça halı şu an Gölbaşı halı satış mağazamızda tutuluyor. Bu halıların hiçbir şekilde ne Türkiye’de ne başka bir ülkede satışına izin vermeyeceğiz. Kısa bir süre sonra yakılarak imha işlemi gerçekleştirilecek” şeklinde konuştu.
2022’YE KADAR TESCİLLİ MARKA
Hereke halısının tarihi 1843’te Sultan Abdülmecit’in kurdurduğu fabrikaya dayanıyor. II. Abdülhamid’in kullandığı seccadesi de Hereke Fabrikası’nda üretilen bir halıydı. Çin’de kopyası, ‘Hereke’ adıyla kurulan dev sanayi bölgesinde üretilen Hereke halısı tescilli marka konumunda. 1982’de Sümer Holding tarafından tescili yapılan marka tescil süresi 2022’ye kadar uzatılmış durumda. Sümer Holding bünyesindeki Hereke İpekli ve Yünlü Dokuma Fabrikası’nda ise birkaç yıldan bu yana üretim yapılmıyor.