AB'den İngiltere'ye Brexit güvencesi

İNGİLİZ parlamentosu, hükümetin AB ile uzlaştığı Brexit ayrılık anlaşmasını yarın oylamaya hazırlanırken, AB Komisyon Başkanı Jean-Claude Juncker ve AB Konsey Başkanı Donald Tusk'un İngiltere Başbakanı Theresa May'e gönderdikleri mektup yayımlandı. 

İngiltere'nin AB'den ayrılma kararından üzüntü duymakla beraber buna saygı gösterdiklerine dikkati çekilen mektupta, "Brexit'in belirsizlik ve istikrarsızlık kaynağı olduğunu düşünüyoruz." ifadesi kullanıldı. 

Vatandaşlara ve işletmelere gelecekteki sürece ilişkin açıklık kazandırmak gerektiğine işaret edilen mektupta, uzun müzakereler sonunda üzerinde uzlaşı sağlanan ayrılık anlaşmasının söz konusu kaygıları gidermek için çok önemli olduğu belirtildi. 

"AYRILIK ANLAŞMASINDA DEĞİŞİKLİK YOK"

Mektupta, ayrılık anlaşmasına aykırı olan ya da değişikliğini öngören bir düzenlemeye onay verilemeyeceğinin altı çizilerek, "Bildiğiniz gibi, ayrılık anlaşmasında değişiklik yapılması veya anlaşmaya aykırı olan herhangi bir şeyi kabul edecek durumda değiliz." değerlendirmesinde bulunuldu. 

Brexit sürecini kolaylaştırmak için bazı konulara "açıklık" getirmek istendiği ifade edilen mektupta, AB üyesi ülkeleri 13 Aralık tarihinde bir araya getiren liderler zirvesinin sonuç bildirgesinin "hukuki değeri" bulunduğu belirtildi. 

Bu çerçevede, sonuç bildirgesinde Brexit anlaşmasındaki tedbir maddesine ilişkin ilave garantiler üzerinde karara varıldığı anımsatıldı. 

"TEDBİR MADDESİNİ İŞLETMEK İSTEMİYORUZ"

Mektupta, ayrılık sonrasında tedbir maddesinin işletilmemesi için hızlı bir biçimde alternatif anlaşmalar üzerinde çalışılacağına dikkat çekilerek, eğer tedbir maddesi işletilirse bunun geçici olacağı, İrlanda ve Kuzey İrlanda arasında somut sınır uygulamasına engel olacak bir anlaşma sağlanmasıyla beraber yürürlükten kalkacağı kaydedildi. 

AB'nin İngiltere'yle gelecekteki ilişkileri belirleyecek sonraki anlaşmayı yapmak için büyük çaba göstereceği ifade edilen mektupta, ihtiyaç olması durumunda geçiş sürecinin uzatılabileceği hatırlatıldı. 

BREXİT ANLAŞMASI

İngiltere'de parlamento, hükümetin AB ile vardığı Brexit anlaşmasını yarın oylayacak. 

Geçen ay yapılması planlanan oylama, İngiltere Başbakanı Theresa May'in yeterli çoğunluğu bulamayacağını görmesi üzerine son anda ertelenmişti. Ancak bu hafta parlamentoda Brexit'e ilişkin 2 kritik oylamayı kaybeden May'in, Brexit anlaşmasını da parlamentodan geçirmesine ihtimal verilmiyor. 

TARTIŞILAN ANLAŞMA

May'in kasım ayında AB ile vardığı 585 sayfalık Brexit anlaşması ülkede hiçbir kesimi memnun etmemişti. 

Brexit anlaşmasının en çok tepki çeken yönünü "tedbir maddesi" oluşturuyor. İngiltere ile AB arasında öngörülen 2 yıllık geçiş sürecinde kapsamlı bir serbest ticaret anlaşmasına varılamaması halinde otomatik devreye girecek bu madde, AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti ile İngiltere'nin parçası olan Kuzey İrlanda arasında Brexit sonrasında fiziki sınır oluşmasını engellemeyi amaçlıyor. 

"Tedbir maddesi" ile İngiltere'nin bütünü, belirsiz bir süre için AB ile Gümrük Birliği içinde kalacak. İngiltere'nin tek yanlı çekilemeyeceği bu düzenleme içinde ülkenin bazı AB kurallarına da tabi olmayı sürdürmesi gerekiyor. "Tedbir maddesinin" AB ile daha yakın bir ilişki içinde kalmasını öngördüğü Kuzey İrlanda ile İngiltere arasında mal dolaşımında ise "düzenleyici kontroller" yapılması yer alıyor. 

Eleştirenler, bu maddeyle İngiltere'nin toprak ve anayasal bütünlüğünün zarar göreceğini ileri sürüyor. 

Anlaşmaya göre, İngiltere'deki AB vatandaşları ile AB ülkelerindeki İngiliz vatandaşlarının kazanılmış hakları korunacak, İngiltere ayrıca AB'ye 40 milyar sterlini bulan bir "ayrılık ücreti" ödeyecek.