ABD'de kriz bitti

ÇATI ustası kardeşler bir eve geliyorlar. Üzerilerinde takım elbise, biri siyah, atletik bir erkek, öteki kırmızı kravatlı, sinirlenince nefesini tutup yanaklarını şişiren beyaz müşterileriyle karşılaşıyorlar. Siyah olan ferahlık istiyor, o yüzden “Çatımızı yükseltin” diyor. Beyaz olan da “Hayır çatı alçak olsun, kendimi daha güvende hissederim” diyor. Ve aralarındaki konuşma sürüp gidiyor.

ABD Başkanı Barack Obama ve Temsilciler Meclisi Başkanı John Boehner’ı tasvir eden ve ABD’nin 16.7 trilyon dolarlık borçlanma limitini artırmak için yürütülen müzakerelere gönderme yapan bu skeçler her yerde. Kongre’de yaşanan bütçe anlaşmazlığı nedeniyle üçüncü haftasına giren federal hükümetin kapanması ve borç limiti tartışması, teleziyonlardaki talk şovlardan internete yüzlerce şakaya konu oldu. Ama durum artık öyle bir hale geldi ki, bir Amerikalı’nın yazdığı Twitter mesajındaki gibi: “Kapanma şakalarına gülüyordum ama artık bu borç tavanı şakalarına gülemiyorum. Beni korkutmayın. Hadi ama adamım, yükseltin şu tavanı.”

İNİŞLİ-ÇIKIŞLI SÜRÜYOR

ABD Kongresi’nin Senato kanadında, krize çözüm bulmak için Cuma’dan beri devam eden yoğun mesai dün ilk kez somut bir aşamaya ulaştı. Ve Senato Çoğunluk Lideri Demokrat Partili Harry Reid ile Cumhuriyetçi grup başkanı Mitch McConnell arasında süren inişli-çıkışlı müzakereler sonucu, dün öğlen saatlerinde, iki tarafın hükümeti açıp, ABD’yi temerrüt riskinden kurtaracak bir plan üzerinde anlaştıkları öğrenildi. Formülün 15 Ocak’a kadar federal hükümete bütçeden harcama yetkisi tanıyan, 7 Şubat’a kadar da borçlanma yetkisi veren bir tasarı etrafında oluştuğıu öğrenildi. Ancak bu süre zarfında iki tarafın temsilcilerinin uzun süreli bir bütçe kesinti programı üzerinde çalışacakları belirtildi.

"Dünya için felaket olabilir"

SENATO’DA CRUZ’A MARKAJ

Temsilciler Meclisi’nin üzerinde uzlaşma sağlanacak bir tasarı oluşturma konusunda yaşadığı üst üste başarısızlıkların ardından inisiyatifin Senato’ya geçmesiyle varılan noktada, 100 üyeli Senato’da, Demokratlara üzerinde anlaşılacak bir tasarıyı hızlı bir şekilde oylama yetkisi tanıyan bir yetki tanınması da gündeme geldi. Obama’nın sağlık reformunun durdurulması ve bunun bütçe görüşmelerinde bir şart olarak koşulması için geçen ay 20 saatin üzerinde bir kürsü işgali yapan Teksas’ın Çay Partili Senatörü Ted Cruz’un da bu formüle sıcak baktığı öğrenildi.

TM KOLAY OLAMAYACAK

Kongre’nin Temsilciler Meclisi kanadında ise Obama’nın sağlık reformunun ertelenmesi konusunda geri adım atan ama bütçe kesintilerine vurgu yapan tasarılar Cumhuriyetçi Parti içindeki aşırı muhafazakâr grupların muhalefetiyle oylama sürecini aşamadı. Durum Senato’da kabul edilecek bir tasarının Temsilciler Meclisi’nde de kabul edilmesinin zannedildiği kadar kolay olmayacağını da gösterdi.

FITCH UYARISINI YAPTI

Gözlemciler, bu açıdan TM Başkanı John Boehner’a büyük bir yük bindiği konusunda uzlaşıyorlar. 2011’deki borç tavanı krizinde ABD’nin kredi notunun S&P derecenlendirme kuruluşu tarafından AAA’dan AA’ya indirilmesinin ardından üç büyük reyting şirketinden Fitch’in de önceki gün yaptığı bir basın açıklamasıyla ABD’nin görünümünü negatife çevirdiğini duyurması Kongre’de yankı yarattı. Fitch’in de ABD’nin AAA olan notunu S&P gibi AA’ya indirebileceğinin işaretini vermesiyle, krizi erteleceyek bir planı oylamaya sunması konusunda Boehner’e yönelik baskılar arttı.

Temerrüt 22 Ekim’den sonra

Eğer Amerikalı politikacılar bugün TSİ 07.00’ye kadar ABD’nin borç limitini artıracak bir plan üzerinde anlaşamazlarsa ABD Hazinesi elinde 30 milyar dolarlık bir nakit ve ödemesi gereken faturalarla baş başa kalacak. Bugün ABD’nin 120 milyar dolarlık bir borç döndürme ihalesi var. Normalde yatırımcılar bu tür ihalelerde ellerindeki bonoları tutuyor ve borcun döndürülmesine izin veriyor. Eğer bu bonoların başka alıcısı olmaz ve Amerikan Hükümeti hepsini ödemek zorunda kalırsa da, bu ABD’nin borcunu ödeyemeyeceği ve temerrüde düşeceği anlamına geliyor. Devam eden bir mortgage kredisinin tek bir taksidi yerine sizden tüm mortgage kredisinin istenmesi gibi bir durum bu. Ancak muhtemelen bu olmayacak, borç döndürelecek ve Amerikan Hazinesi elindeki nakitle borç faizlerini ve faturaları bir süre daha ödemeye devam edecek. Yapılan hesaplamalara göre ise bir anlaşma sağlanamazda, temerrüt 22 Ekim ve 1 Kasım arasında bir tarihte gerçekleşecek.