ABD, İran'a ticari ambargoda yumuşuyor

ABD Başkanı Clinton'ın enerji projeleriyle ilgili özel temsilcisi Richard Morningstar, ‘‘Hazar kaynaklarının rakip ülke İran yerine Doğu-Batı güzergahından geçmesi daha uygun’’ dedi. Morningstar'ın bu sözleri, ‘‘ABD'nin İran'a sert tavrından vazgeçme sinyali’’ olarak yorumlandı.

D'AMATO Yasasıyla geçtiğimiz yıldan bu yana terörist ülke ilan ettiği İran'a Avrupa ükelerinin yatırım yapmasına ciddi engellemeler getiren ABD yönetimi, bu tutumunu yumuşattığı sinyalini verdi.

ABD Başkanı Bill Clinton'un büyük enerji projelerinin müzakereleri için özel olarak atadığı Richard Morningstar, ‘‘Hazar kaynaklarının rakip ülke İran yerine Doğu-Batı güzergahına inmesini uygun buluyoruz. Siyasi sorunlarımızı bir yana bıraksanız bile enerji güvenliği açısından, petrol ve doğalgaz Doğu-Batı koridorundan geçmeli’’ diye konuştu. Morningstar, bu açıklamayı 17. Dünya Enerji Kongresi programı kapsamında bir araya geldiği Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Cumhur Ersümer ile görüşmesinin ardından gazetecilere yaptı.

Morningstar'ın bu sözleri yakın bir tarihe kadar Hazar petrol ve doğalgazını İran üzerinden geçme olasılığına her platformda sert tepki gösteren ABD yönetiminin bu tutumunu yumuşattığı yolunda bir sinyal olarak yorumlandı.

Ersümer ile Morningstar'ın Türkmen doğal gazı ve Bakü-Ceyhan projesini ele aldıkları görüşme Türkiye'nin Houston'daki konsolosluğunda gerçekleşti. Görüşmenin ardından gazetecilerin sorularını yanıtlayan Morningstar, şunları söyledi: ‘‘Enerji Bakanımız Richardson'un Hazar geçişi projesi için Türkmenistan ile Azerbaycan arasında arabuluculuk önermesi çok önemli bir adım. Bölgedeki bütün ülkeler pazar kaynakları için çaba göstermeli. Birbiriyle çatışmalarının mantığı yok. Biz iki ülkenin aralarındaki ihtilafa bakmaksızın boru hattının yapımını teklif ediyoruz.’’

KRİZ ZORLAŞTIRIYOR

Dünyanın petrol alanında araştırma ve yatırımlarıyla en önde gelen otoritesi olarak kabul edilen Daniel Yergin dünyayı sarsan krizlerin nitelik ve zamanlama açısından büyük bir değişim gösterdiğini belirterek, ‘‘Petrol kriziyle finasal krizin aynı anda ortaya çıkması mücadeleyi çok zorlaştırıyor’’ dedi.

Yergin, düzenlenen özel bir oturumla 17. Dünya Enerji Kongresi'ni izleyen gazetecilerin sorularını yanıtladı. Şu anda yaşanan krizin Avrupa'yı güç durumda bırakan kompleks bir kriz olduğunu belirten Yergin, ‘‘Euroya geçiş belirsizliğini yaşayan Avrupa kendini krizden uzak tumaya çalışıyor ama, petrol fiyatları düşük seyrettiği çin gerekli enstürümanları zamanında kullanamıyor’’ diye konuştu.

Yergin, petrol fiyatlarının uzun süre düşük seyretmesinin gayrisafi milli hasılayı bozduğunu vurguladı.