ABD’de ’zengin-yoksul arasındaki uçurum büyüyor’ tartışması
Güncelleme Tarihi:
Tolga TANIŞ/NEW YORK
Oluşturulma Tarihi: Temmuz 26, 2008 00:00
Yüksek benzin fiyatları, enflasyon tehlikesi, yükselen işsizlik, mortgage kredileri üzerinden bankacılık krizi derken Türkiye’nin son 20 yıldır atlattığı tüm ekonomik sorunları sırayla yaşamaya başlayan Amerika’da, şimdi bir de gelir paylaşımı dengesizliği çıktı.
Dünyada Gini katsayısıyla ölçülen zengin-fakir uçurumu, 2005’te ABD’de 100 üzerinden 35.9 seviyesindeyken 2007’de Birleşmiş Milletler verilerine göre 40.8’e, CIA verilerine göre ise 45’e tırmandı. Türkiye ise 2005’teki 46.2 seviyesinden 43.6’ya inerek bu alanda iyileşme kaydetti. Amerikalılar "Resesyon var mı yok mu" diye her gün gazetelerde boy boy istatistikler yayınlayıp televizyonlarda tartışma programları düzenlerken şimdi bir de, gini katsayısı ne demek, onu öğreniyorlar.
Orta kesim ev almıyor
Amerika’nın yeni gündemi gini katsayısındaki oynama, en net emlak piyasasında görülüyor. Vanity Fair dergisinin bu ayki sayısında, New Yorklu zenginlerin popüler haftasonu mekanı Hamptons’taki emlak piyasası ele alınmıştı. Uzun araştırmada, bölgedeki emlakçılar, işlerinin geçen yıla göre yüzde 40-50 azaldığını anlatıyorlardı. Ancak bunun normal bir iş kaybı olmadığı, haberin detaylarında yazılıydı. Hamptons’taki emlakçılar, piyasayı mülk değerini baz alarak 3’e ayırırken, işlerin büyük çoğunluğunun, sadece belli bir fiyat aralığında düştüğünü söylüyorlar. Buna göre 10 milyon doların üstündeki piyasa oldukça hareketli. Alıcı bulmada hiçbir sıkıntıları yok. Ancak 1-10 milyon doları arası evlerde, tam tersine yaprak kımıldamıyor. Bu aralıkta ev satabilen şanslı sayılıyor. 10 milyon doların üstüne çıkamayan tüm alıcılar ise 1 milyon dolar altı piyasaya yöneliyor. Başka bir deyişle, Hamptons ölçülerinde orta kesim yok oluyor ve üst sınıf ile alt sınıf arasındaki fark büyüyor.
30 bin dolarlık rekor
Amerikalıların kullandığı, değişken faizli mortgage kredilerinde yaşanan ödeme sorunları Amerikan ekonomisine şimdiden 25 milyar dolarlık bir yük getirmişken, son emlak satışı, ülkenin batısında rekor kırdı. Los Angeles’ta (LA) bir daire, metrekaresi 30 bin 644 dolardan satıldı. 2006’da ölen Hollywood yapımcısı Aaaron Spelling’in karısı Candy Spelling (62), inşaatı halen süren, toplam 1533 metrekare büyüklüğündeki iki katlı daire için tam 47 milyon dolar ödedi.
Manhattan’da satışlar 6 ayda yüzde 60 azaldı
PAHALI emlakların hemen alıcı bulduğu ABD’de orta kesimin alım yapmaması, şehirlerin ekonomilerini de yansıyor. Cushman&Wakefield’ın rakamlarına göre 800 milyon dolara satılan Chrysler Building, 2.8 milyar dolara el değiştiren General Motors binasına rağmen, Manhattan’da emlak satışları 2008’in ilk 6 ayında sadece 13.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Halbuki geçen yıl, Manhattan’da aynı dönem 34 milyar dolar değerinde gayrimenkul satışı yapılmıştı. Buna göre ilk altı ay Manhattan’da emlak satışları geçen yıla oranla yüzde 60 küçüldü.
Orta kesim ev almıyor
Amerika’nın yeni gündemi gini katsayısındaki oynama, en net emlak piyasasında görülüyor. Vanity Fair dergisinin bu ayki sayısında, New Yorklu zenginlerin popüler haftasonu mekanı Hamptons’taki emlak piyasası ele alınmıştı. Uzun araştırmada, bölgedeki emlakçılar, işlerinin geçen yıla göre yüzde 40-50 azaldığını anlatıyorlardı. Ancak bunun normal bir iş kaybı olmadığı, haberin detaylarında yazılıydı. Hamptons’taki emlakçılar, piyasayı mülk değerini baz alarak 3’e ayırırken, işlerin büyük çoğunluğunun, sadece belli bir fiyat aralığında düştüğünü söylüyorlar. Buna göre 10 milyon doların üstündeki piyasa oldukça hareketli. Alıcı bulmada hiçbir sıkıntıları yok. Ancak 1-10 milyon doları arası evlerde, tam tersine yaprak kımıldamıyor. Bu aralıkta ev satabilen şanslı sayılıyor. 10 milyon doların üstüne çıkamayan tüm alıcılar ise 1 milyon dolar altı piyasaya yöneliyor. Başka bir deyişle, Hamptons ölçülerinde orta kesim yok oluyor ve üst sınıf ile alt sınıf arasındaki fark büyüyor.
30 bin dolarlık rekor
Amerikalıların kullandığı, değişken faizli mortgage kredilerinde yaşanan ödeme sorunları Amerikan ekonomisine şimdiden 25 milyar dolarlık bir yük getirmişken, son emlak satışı, ülkenin batısında rekor kırdı. Los Angeles’ta (LA) bir daire, metrekaresi 30 bin 644 dolardan satıldı. 2006’da ölen Hollywood yapımcısı Aaaron Spelling’in karısı Candy Spelling (62), inşaatı halen süren, toplam 1533 metrekare büyüklüğündeki iki katlı daire için tam 47 milyon dolar ödedi.
Manhattan’da satışlar 6 ayda yüzde 60 azaldı
PAHALI emlakların hemen alıcı bulduğu ABD’de orta kesimin alım yapmaması, şehirlerin ekonomilerini de yansıyor. Cushman&Wakefield’ın rakamlarına göre 800 milyon dolara satılan Chrysler Building, 2.8 milyar dolara el değiştiren General Motors binasına rağmen, Manhattan’da emlak satışları 2008’in ilk 6 ayında sadece 13.8 milyar dolar olarak gerçekleşti. Halbuki geçen yıl, Manhattan’da aynı dönem 34 milyar dolar değerinde gayrimenkul satışı yapılmıştı. Buna göre ilk altı ay Manhattan’da emlak satışları geçen yıla oranla yüzde 60 küçüldü.