ABD, Çillerler'in sicilini kasım ayında gönderiyor

ABD Maliye Bakanlığı, Çiller Ailesi'nin ABD'deki GCD şirketinin vergi kayıtları, yaptığı işlemler ve kredi bilgilerini içeren detaylı bir raporu, kasım ayında Türkiye'ye göndereceğini açıkladı. Raporda, GCD'nin kurucu ortağı olan BMT adlı firma ile ilgili detaylı bilgiler de bulunacak.

ABD Maliye Bakanlığı Vergi Dairesi IRS, Çiller Ailesi'nin ABD'deki mal varlığı konusunda bilgi isteyen Maliye Bakanlığı'na, Çillerler'le ilgili detaylı bilgilerin hazırlanacak bir raporla kasım ayında Türkiye'ye gönderileceğini açıkladı. IRS, raporda, Çiller Ailesi'nin şirketi Marsan'ın, ABD'de sahibi olduğu GCD'nin vergi kayıtları, bugüne kadar yaptığı işlemler, kredi bilgileri ile GCD'nin kurucu ortağı olan BMT Inc. firmasına ilişkin detaylı bilgilerin yer alacağını bildirdi.

Yazıda, ‘Türkiye-ABD vergi anlaşması çerçevesindeki bilgi talebiniz, IRS’nin New England Bölge Ofisi'ne gönderilmişti. Bu ofis, istenen bilgilerin tamamının temin edilmesi için çalışmalarına devam etmektedir. Nihai bilgiler tamamlandığında size gönderilecektir. Ofis, araştırmanın büyük bir kısmını yaparak, aşağıdaki bilgileri kısmi yanıt olarak sağlamış bulunmaktadır. Nihai bilgilerin ne zaman sağlanacağı kesin olmamakla beraber, Kasım 1998 ayının başında nihai yanıtımızı verebilmeyi ummaktayız' denildi.

IRS'nin yazısında, Maliye Bakanlığı'nın sorularına şu yanıtlar verildi:

GCD'nin ortakları kimlerdir? Bu ortakların hisse payları ne kadardır? Bugüne kadar sermaye yapısında meydana gelen değişiklikler nelerdir?

- GCD, Mayıs 1992'de New Hampshire yasaları uyarınca One Keywaydin Drive, Salem NH adresinde kurulmuştur. Şirketin ana faaliyet konusu otel işletmeciliğidir. Resmi kayıtlara göre, şirketin ilk sahipleri Marsan Marmara Holding (Yüzde 50) ve BMT Inc (Yüzde 50). Bu durum 6 Ağustos 1993 tarihine kadar değişmemiştir. Bu tarihte Marsan Marmara Holding A.Ş BMT Inc'in payını satın almıştır. Şu ana kadar yapılan inceleme sonucunda BMT'den Marsan Marmara Holding A.Ş'ye yapılan hisse devrine ilişkin ayrıntılı bilgiye ulaşılamamıştır. Bu işlem, iki hissedar arasında şirketten bağımsız olarak gerçekleştirilmiştir. Burada GCD'nin muhasebe yükümlülüğü devir sonucu bütün sermaye payının Marsan Marmara Holding tarafından elde edildiğini göstermekten ibarettir.

New Hampshire eyaletinde herhangi bir şirketin sermaye artırımı için izlemesi gereken prosedür nedir? Marsan A.Ş tarafından sağlanan bilgiye göre GCD sermayesini 1 Ağustos 1997'de artırdı. GCD, sermeye artırımı için ilgili mercilere ne zaman başvurdu?

- Kuruluş tarihinde bin adet hisse herhangi bir kayıtlı değer belirtilmeksizin GCD tarafından belirlendi. Bunlardan 500 adedi 6 Mayıs 1992'de çıkarıldı. Bunun yarısı Marsan'a, yarısı BMT INC'e verildi. Muhasebe defter kayıt ve bilgilere göre, diğer 500 adet hisse çıkarılmadı. Çıkarılacak hisselerin belirlenmesi kuruluş belgeleriyle birlikte New Hampshire eyaletine bildirilmiştir. Eyalet yasası uyarınca, eyaletin çıkarılacak hisse senetleriyle ilgili yetki vermesi söz konusu değildir.

GCD'nin kuruluşundan bugüne kadarki bilançolarına göre ortaklarından borç para almıştır. Hangi hissedar GCD'ye borç vermiştir? Bu işlemin tarihi nedir? GCD bu paraları geri ödemiş midir?

- GCD'nin defterleri ve kayıtlarına göre ortakların şirkete borç para verdikleri tespit edilmiştir. GCD'nin kuruluşunda ortaklar Marsan Marmara Holding A.Ş ve BMT şirkete borç vermişlerdir. Muhasebe kayıtlarında görülen tutar Ağustos 1993 tarihine kadar değişmeden kalmıştır. Bu tarihte Marsan, DMT hisselerini alması sonucu, şirketin BMT'ye olan 400 bin dolarlık borç, geri ödeme yükümlülüğü hisse sahipliğindeki değişikliği yansıtacak şekilde Marsan'a geçmiştir. İki ortak arasındaki hisse devri 6.8.1993'te gerçekleşmiştir. Ağustos 1997'de GCD'nin defterlerinde diğer bir değişiklik kaydına yer verilmiştir. Buna göre ortak Marsan'ın şirketten alacağı, şirket sermayesine dönüştürülmüştür.

GCD'nin kurucu ortağı olarak bilinen BMT ne zaman kuruldu? BMT'nin ortakları kimlerdir? Hisse payları ne kadardır? Kuruluşundan bugüne şirketin sermaye yapısında meydana gelen değişiklikler nelerdir? Ortaklar, ortaklık sermaye paylarını nasıl ödemişlerdir?

- BMT ile ilgili bilgiler şu aşamada hazır değildir.

Hesser New Hampshire Kolej ile BMT, GCD ve Marsan arasında ortaklık ilişkisi var mıdır?

- Kolej özel bir eğitim kurumu olup New Hampshire'da yer almaktadır. Yapılan inceleme sonucu tespit edilen tek ilişki, GCD ile Hesser arasındaki mülk sahibi-kiracı ilişkisidir. Hesser, GCD'den gayrımenkul kiralamış ve bu gayrımenkulü eğitim faaliyetleriyle ilişkili olarak kullanmıştır. Bunun için kira ödemiştir.

GCD'nin Mayıs 1992 Eylül 1997 dönemine ve diğer yıllara ilişkin vergi beyannameleri, bunların eklerini gönderebilir misiniz?

- GCD'nin beyanname örnekleri nihai cevapla birlikte posta ile gönderilecektir.

Böyle kredi olmaz

Çiller Ailesi'nin İsviçre ve Lüksemburg bankalarıyla kredi bağlantılarını ortaya koyan belgeler, TBMM Malvarlığı Soruşturma Komisyonu'nun çalışmalarına yeni bir boyut kazandırdı. Komisyon, bundan sonraki çalışmalarını, kullanılan 3 milyon dolarlık kredinin arkasındaki teminatın kaynağı ve bu teminatın hangi yolla yurtdışına çıkarıldığı üzerinde yoğunlaştıracak.

Çiller Ailesi'nin şirketi Marsan'ın, ABD'de sahibi olduğu GCD'nin İsviçre ve Lüksemburg bankalarından 1993-1995 yılları arasında 3 milyon dolar kredi kullandığını gösteren belgeler yankı yarattı. Çiller'in, bu tarihlerde ekonomiden sorumlu devlet bakanlığı ve daha sonra da başbakanlık yapması yüzünden, komisyonun görev alanına giren dönemi kapsıyor. Komisyon'un bugünkü toplantısında, Marsan'da 1991'den bu yana görev alan yöneticiler ifade verecek. Özer ve Tansu Çiller'in yanıtsız bıraktığı çok sayıda konuya açıklık getirmek amacıyla şirket yöneticilerinin dinlenmesi kararlaştırılmıştı. Belgelerin kendilerini de şaşırttığını ifade eden CHP'li komisyon üyesi Tuncay Karaytuğ, başından beri Çiller'in malvarlığı ile değil, bunları elde etmede kullandıkları kaynağı ortaya çıkarmaya gayret ettiklerini bildirdi.

Çiller ailesinin, tasarruflarını Avrupa bankalarında değerlendirip, değerlendirmediklerini merak ettiklerini kaydeden Karaytuğ, ‘‘Ortaya çıkan belgeler merakımızı bir ölçüde de olsa giderdi. Hiçbir banka 100 bin dolarlık sermayeye sahip bir şirkete 3 milyon dolar kredi vermez’’ dedi.

Çiller, kredileri hatırlayamamıştı

Tansu Çiller, komisyona ifade vermeye geldiğinde, şirketlerinin herhangi bir Avrupa bankasından kredi kullanıp kullanmadığı sorularına yanıt vermemiş, konu tutanağa şöyle yansımıştı:

Soru: GCD'nin İsviçre ve Lüksemburg'ta herhangi bir kuruluştan kredi almış mıdır?

Çiller: Bunun muhatabı GCD. Şirketlerin bizim olması, oranın yöneticilerinin ne yaptığı konusunda bizim illa bilgi sahibi olmamız veya bunu takip ediyor olmamız anlamına gelmez. Bunlarla ilgili ne sorunuz varsa ben size ayrıca yardımcı olurum.

Soru: Sizin veya ailenizden herhangi birinin bu finans kuruluşlarıyla ilgisi var mı?

Çiller: Bizim böyle birşeyin içersinde olmamızdan neyi kastediyorsunuz?

Soru: Bu finans kuruluşlarıyla bir ortaklık veya bir ekonomik bağ var mı?

Çiller: Sizin nelerden bahsettiğinizi anlayabilmem için bunları somuta indirmeniz gerekir. Eğer kredi ilişkisini soruyorsanız, bunun muhatabı şirketlerdir, bu ilişkileri şirketler yapar.

Aile kredisine parti savunması

DYP yönetimi, Çiller Ailesi'ne siper oldu. Genel Başkan Yardımcısı Hasan Ekinci, ‘‘Bu olaylar iflasın anlamıdır. Bu kredileri Türkiye'den mi almış, geri mi ödememiş. Bunlar boş şeyler. İşte böyle kahraman ediliyor’’ dedi. Ekinci, kredilerin kara para anlaşmalarına imza atmayan ülkelerin bankalarından çekildiğinin hatırlatılması üzerine de, ‘‘Kara Para Yasası zaten bizim dönemimizde çıkarıldı. Böyle tezatlara düşülür mü?’’ diye sordu. Ekinci, ‘‘Kredi alırken teminat olarak ne gösterdi?’’ sorusuna da, ‘‘Bunu yabancı banka soracak. Gösterilen şeyi bankası kabul etmiş demek ki. Çiller buna güler geçer’’ diye tepki gösterdi. DYP Grup Başkanvekili Turhan Güven de, dünkü basın toplantısında şunları söyledi: ‘‘Yapılanların hepsi hukuk çerçevesindedir. Aldıkları her kredi yasaldır. Hiçbir şey bulmalarına imkan yok. Ben genel başkanıma güveniyorum. Sermayesi 100 bin dolar olan şirkete 3 milyon dolar kredi nasıl verilirmiş? Şimdi yabancı bankalardan da mı hesap sormaya başladılar.’’

Özer Çiller krediyi doğruladı

DYP Genel Başkanı Tansu Çiller'in eşi Özer Çiller kendilerine ait ABD'deki GSD şirketinin İsviçre ve Lüksemburg'tan kredi aldığını doğrulamak zorunda kaldı. Yıllarca bu kredilerden hiç sözetmeyerek kamuoyundan gizleyen Çiller Ailesi, haberin Hürriyet'te patlamasının ardından kredi çekildiğini de dün yaptığı yazılı bir açıklama ile kabul etti.

Kredi çekildiği kabul eden Özer Çiller, kara para aklamaya yönelik haberleri ise ‘‘iftira’’ olarak nitelendirdi. Çiller, yazılı açıklamasında şu savunmayı yaptı:

‘‘Oysa her ticari kuruluş gibi, yurt dışında faaliyet gösteren bu şirket de, ticari faaliyetlerinin gereği olarak dünyanın her yerinden kredi alabilir. Dünyanın finans merkezleri haline gelmiş kimi ülkelerin her işlemini kara para aklama işlemi gibi göstermek, eğer cehaletten ileri gelmiyorsa, siyasi düşmanlıkla yapılmış bir kara çalmadan başka bir şey değildir. Çiller Ailesi'nin hissedarı olduğu GCD INC. Şirketinin ABD'deki yatırımları için almış olduğu her kredi yasaldır. Sözkonusu kredi işlemi dışında Çiller Ailesi'nin bu finans kurumları ile ortaklık, mevduat ve hiç bir ilgisi bulunmamakkadır.’’

SENETLERİ BLOKE ETTİK

Kredinin ABD'de otel dahil gayrımenkullere sahip olan GCD Şirketi'nin tüm hisse senetlerinin bloke edilerek alındığını öne süren Özer Çiller, ‘‘Bu kredilerin Avrupa'daki finans merkezleri İsviçre ve Lüksemburg'dan alınmış olmalarının sebebi, ABD bankalarının o dönemde kriz içinde olan otelcilik sektörüne kredi vermemesidir’’ görüşünü savundu.

GCD'nin kullandığı kredilerin dökümü