AB raporu: 1 YTL 2 Euro'ya 50 Yeni Kuruş da 1 Euro'ya benziyor
Güncelleme Tarihi:
Çiğdem TOKER
Oluşturulma Tarihi: Eylül 25, 2004 02:10
Hürriyet, AB'nin Euro'ya benzediği gerekçesiyle itiraz ettiği Yeni Kuruş hakkındaki "kıyaslama tablosu" belgesine ulaştı. Resmi rapordaki veriler, madeni bir yeni lira ile madeni 2 Euro ve 50 kuruş ile 1 Euro'nun şaşırtıcı ölçüde birbirine benzediği belgeliyor.
AVRUPA Birliği'nin Euro'ya benzediği gerekçesiyle itiraz ettiği yeni kuruşa ilişkin sorun büyüyor. Yetkililerin sürekli sürekli olarak "sorun yok" mesajı vermelerine karşın, Hazine Müsteşarlığı ve Darphane yöneticileri bir hafta içinde, ikinci kez AB'yi "ikna turuna" çıktı.
Hazine Müsteşar Yardımcısı Nevzat Bahran ile Darphane Genel Müdürü Ahmet Büyükkaymaz; Brüksel, Paris ve Bordeaux'da AB'ye bağlı Madeni Para Kayıt Ofisi ve bu ofisten sorumlu olarak paranın teknik özelliklerinin en hassas ölçümlerinin yapıldığı La Monnaine de Paris yetkilileriyle ikinci tur görüşmelerini yapıyor. Hürriyet, AB'nin Darphane Genel Müdürlüğü'ne gönderdiği resmi mektupta yer alan ve Yeni Kuruş ile metal Euro'yu teknik özellikleriyle karşılaştıran belgeye ulaştı. Resmi yazıda Madeni Para Kayıt Ofisi'nden gönderilen ve La Monnaine de Paris'nin tespitleri yer alıyor.
Belgede, basılmakta olan madeni 1 Yeni Türk Lirası'nın 2 Euro'ya, 50 kuruşun ise 1 Euro ile büyük benzerlik gösterdiği belirtiliyor. AB Madeni Para Kayıt Ofisi'nin gönderdiği tabloda, yeni kuruşlar ile Euro; ağırlık, çap, kalınlık, iletkenlik, alaşım, çevre halka ile orta halkanın renkleri ve mıknatıs özellikleri olmak üzere 10 teknik özellik açısından karşılaştırıldı.
1 yeni lira ile 2 Euro'nun ağırlıklarının 8.5 gram ile aynı olduğu, çapların da 25.65, 25.75 milimetre olmak üzere birbirine oldukça yakın olduğu görülüyor. Ortası sarı, çevre halkası ise beyaz renk olan 2 Euro'ya karşılık, yeni 1 liranın da aynı biçim ve renklere sahip olduğu, AB'nin tablosundan anlaşılıyor. 50 kuruş ile 1 Euro kıyaslamasında ise yine renklerdeki aynılık dikkat çekiyor. Çevre halkası sarı, ortası ise beyaz olan 1 Euro'ya karşılık, basılmakta olan 50 kuruş'un da aynı renklere sahip olduğu belirtiliyor. 50 kuruş ile 1 Euro'nun, ağırlık, çap ve kalınlıkları aynı olmasa bile, çok küçük sayısal değerlerle ayrılıyor.
MIKNATIS ÖZELLİĞİ
Yeni kuruşlarla, Euro'nun birbiriyle benzerlik göstermediği tek özellik ise paraların mıknatıs gücünde ortaya çıktı. Euro'da mıknatıs özelliği bulunmasına karşın, yeni kuruşlarda bu özellik yok. Bilgi veren bir uzman, geçmişte Endonezya'nın çıkardığı yeni metal paraların Hollanda parasına benzerliğinin tespit edilmesi sonucu, Endonezya Hükümeti'nin ürettiği paraları eritmek zorunda kaldığını ve silbaştan yeni tasarımlı para ürettiğini söyledi. Hazine ve Darphane yetkililerinin "ikna turlarından" olumlu sonuç alınamaması durumunda, Türkiye'nin de benzer bir tatsız akıbetle karşılaşma ihtimalinin bulunduğuna değinen yetkili, bunun maliyetinin de 50-60 milyon doları bulabileceğini ifade etti. Türk yetkililerin ikna turlarında başarılı olamaması durumunda, konunun, AB bünyesinde faaliyet gösteren ve kısa adı OLAF olan Dolandırıcılıkla Mücadele Ofisi gündemine taşınabileceği belirtiliyor. Yeni kuruşla ilgili olarak ortaya çıkabilecek diğer bir sorunun ise "kıtlık" olabileceği bildirildi. Uzmanlar, bir ülkede yeni madeni para çıkarılırken, üretimin kişi başına 100 birim olarak hesaplanması gerektiğini belirterek, bunun gerekçesini ise şöyle açıkladı:
"Hatıra para ve koleksiyon merakı yüzünden yeni paraları alan bazı vatandaşların bunları kullanmayıp evinde tutabiliyor. Böyle olunca günlük hayatın içine girmesi gereken para miktarı tedavüle çıkmayınca, bu üstü örtülü bir enflasyona yol açabilir."
Hazine Müsteşar Yardımcısı Nevzat Bahran ile Darphane Genel Müdürü Ahmet Büyükkaymaz; Brüksel, Paris ve Bordeaux'da AB'ye bağlı Madeni Para Kayıt Ofisi ve bu ofisten sorumlu olarak paranın teknik özelliklerinin en hassas ölçümlerinin yapıldığı La Monnaine de Paris yetkilileriyle ikinci tur görüşmelerini yapıyor. Hürriyet, AB'nin Darphane Genel Müdürlüğü'ne gönderdiği resmi mektupta yer alan ve Yeni Kuruş ile metal Euro'yu teknik özellikleriyle karşılaştıran belgeye ulaştı. Resmi yazıda Madeni Para Kayıt Ofisi'nden gönderilen ve La Monnaine de Paris'nin tespitleri yer alıyor.
Belgede, basılmakta olan madeni 1 Yeni Türk Lirası'nın 2 Euro'ya, 50 kuruşun ise 1 Euro ile büyük benzerlik gösterdiği belirtiliyor. AB Madeni Para Kayıt Ofisi'nin gönderdiği tabloda, yeni kuruşlar ile Euro; ağırlık, çap, kalınlık, iletkenlik, alaşım, çevre halka ile orta halkanın renkleri ve mıknatıs özellikleri olmak üzere 10 teknik özellik açısından karşılaştırıldı.
1 yeni lira ile 2 Euro'nun ağırlıklarının 8.5 gram ile aynı olduğu, çapların da 25.65, 25.75 milimetre olmak üzere birbirine oldukça yakın olduğu görülüyor. Ortası sarı, çevre halkası ise beyaz renk olan 2 Euro'ya karşılık, yeni 1 liranın da aynı biçim ve renklere sahip olduğu, AB'nin tablosundan anlaşılıyor. 50 kuruş ile 1 Euro kıyaslamasında ise yine renklerdeki aynılık dikkat çekiyor. Çevre halkası sarı, ortası ise beyaz olan 1 Euro'ya karşılık, basılmakta olan 50 kuruş'un da aynı renklere sahip olduğu belirtiliyor. 50 kuruş ile 1 Euro'nun, ağırlık, çap ve kalınlıkları aynı olmasa bile, çok küçük sayısal değerlerle ayrılıyor.
MIKNATIS ÖZELLİĞİ
Yeni kuruşlarla, Euro'nun birbiriyle benzerlik göstermediği tek özellik ise paraların mıknatıs gücünde ortaya çıktı. Euro'da mıknatıs özelliği bulunmasına karşın, yeni kuruşlarda bu özellik yok. Bilgi veren bir uzman, geçmişte Endonezya'nın çıkardığı yeni metal paraların Hollanda parasına benzerliğinin tespit edilmesi sonucu, Endonezya Hükümeti'nin ürettiği paraları eritmek zorunda kaldığını ve silbaştan yeni tasarımlı para ürettiğini söyledi. Hazine ve Darphane yetkililerinin "ikna turlarından" olumlu sonuç alınamaması durumunda, Türkiye'nin de benzer bir tatsız akıbetle karşılaşma ihtimalinin bulunduğuna değinen yetkili, bunun maliyetinin de 50-60 milyon doları bulabileceğini ifade etti. Türk yetkililerin ikna turlarında başarılı olamaması durumunda, konunun, AB bünyesinde faaliyet gösteren ve kısa adı OLAF olan Dolandırıcılıkla Mücadele Ofisi gündemine taşınabileceği belirtiliyor. Yeni kuruşla ilgili olarak ortaya çıkabilecek diğer bir sorunun ise "kıtlık" olabileceği bildirildi. Uzmanlar, bir ülkede yeni madeni para çıkarılırken, üretimin kişi başına 100 birim olarak hesaplanması gerektiğini belirterek, bunun gerekçesini ise şöyle açıkladı:
"Hatıra para ve koleksiyon merakı yüzünden yeni paraları alan bazı vatandaşların bunları kullanmayıp evinde tutabiliyor. Böyle olunca günlük hayatın içine girmesi gereken para miktarı tedavüle çıkmayınca, bu üstü örtülü bir enflasyona yol açabilir."