AB piyasaların ateşini ‘açığa satış yasağı’yla söndürme planına sarıldı

AVRUPA Birliği (AB) İtalya ve İspanya’nın krize gireceği endişesine ABD’nin notunun düşmesinin ardından sırada Fransa olduğu ve bankalarının ciddi sıkıntılarının bulunduğu söylentisinin körüklediği piyasaların ateşini ‘açığa satış’ı yasaklayarak söndürmeye çalışıyor. Avrupa Sermaye Piyasaları Otoritesi (ESMA) dün hafta başında açığa satışın yasaklandığı Yunanistan’ın ardından 15 gün süreyle İtalya, Fransa, Belçika ve İspanya’da da ‘açığa satış’ı yasakladı. ESMA’nın açıkladığı yasak kararı, otoritelerin “krize nasıl müdahale edeceğini bilmadiği ya da elinde başka bir cephanesi olmadığı” şeklinde yorumlanırken, kimileri de “AB yangını ‘açığa satış yasağı battaniyesi’ ile söndürmeye çalışıyor” değerlendirmesinde bulundu.
ABD’de de yasaklamıştı
Düşüş trendinin görüldüğü piyasalarda, hisselerin daha da düşeceği beklentisiyle satış yapılması ve sonra düşük fiyattan daha çok hissenin ödünç alınarak, yükselen piyasada bu hisselerin satılması şeklinde özetlenebilecek “açığa satış” işlemleri spekülasyonu önlemek amacıyla 2008-2009 kriz döneminde ABD’de de yasaklanmıştı. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) ise, geçen pazartesi ve salı günkü büyük düşüşlerden sonra yapılan “açığa satış” işlemlerini incelemeye aldığını duyururken, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) da bu konuyu gündemine aldığını açıkladı. ESMA “açığa satış” yasağını Euro Bölgesi’nin 4 ülkesinin geçen cuma gününden bu yana ağır kayıplar yaşanması nedeniyle getirildiğini, kayıpların ülkeden ülkeye değiştiğini açıkladı.
Yüzde 37 kayıp
ESMA’dan yapılan açıklamada, “Açığa satış, geçerli bir ticaret stratejisi olabilir ancak piyasada yayılan söylentilerle kullanıldığında açıkçası kötü kullanıma uygun bir davranışa dönüşebilir. Avrupa piyasalarında ısrarla etkili olan söylentilerin sağlıklı bir sermaye piyasası yapısını bozduğu ve borç sıkıntısı olmayan AB ülkelerini de olumsuz etkilediği için bu yönde bir karara varıldı” denildi. Avrupa finansal kuruluşlarından oluşan DJ Stoxx endeksi bu yılın şubat ayından bu yana yüzde 37 değer kaybederken, son 28 ayın en düşük değerine düştü. Hisseler, sadece ağustos ayı başından bu yana yüzde 17 değer kaybetti.
Fransa yasaktan memnun
Fransa Maliye Bakanı Francois Baroin, finansal şirketlerin hisselerinin açığa satışının yasaklanmasından memnun olduğunu söyledi. Baroin, Fransız bankalarının dünyanın en güvenli bankalarının arasında olduğunu da belirtti. Hollanda Finansal Piyasalar Düzenleme Kurulu (AFM), Avrupalı diğer ülkelerin finansal piyasaları düzenleme kurullarıyla yaptıkları değerlendirmeden  sonra açığa satışın yasaklanmasına gerek görmediğini açıkladı. AFM’nin açıklamasında, “Bazı ülkelerde ‘açığa satış’ın yasaklanması diğer piyasalar açısından da olumlu olacaktır” denildi. Hollanda’daki piyasa uzmanları söz konusu ülkelerdeki “açığa satış” yasağının kendi piyasalarına döneceğine inanmadıklarını ifade ediyor.
Ortak karar çıkacak
Avrupa Komisyonu, “açığa satış”ların koordineli yapılması halinde daha etkili olacağı yönünde açıklama yaptı. Avrupa Komisyonu’nun açıklamasında, “açığa satış” konusunda bir çerçeve oluşturmak üzere geçen yıl öneride bulunduğunu hatırlatarak, konuyla ilgili müzakerelerin oldukça ilerlediğini ve anlaşmaya varılmak üzere olduğu kaydedildi. Bu konuda eylül ayında AB’den ortak bir karar çıkması bekleniyor.

Yasak daha çok finans kuruluşlarını kapsıyor

Fransa aralarında BNP Paribas, Societe Generale, Axa SA, Credit Agricole ve Natixis gibi kuruluşların olduğu 11 finansal kuruluşun hisselerinde “açığa satış”ını 15 günlüğüne yasakladı.
İspanya da aralarında Bank Santander ve BBVA’nın bulunduğu 16 finansal şirketin hisselerinde “açığa satış”ı 15 günlüğüne durdurdu.
Belçika, Ageas, Dexia SA, KBC ve KBC Ancora’nın hisselerinde “açığa satış”ı yasaklarken, süreye ilişkin bilgi vermedi.
İtalya ise, 29 finansal şirketin hisselerinin “açığa satış”ı 15 gün süreyle yasakladı.
Yunanistan’da ise 26 Temmuz’dan bu yana finansal kuruluşlara dönük açığa “satış yasağı” uygulanıyor. Yunanistan’ın yasağı 7 Ekime kadar sürecek.

Açığa satış nedir

PİYASALARIN düşüşte olduğu süreçte hissenin düşeceğini tahmin eden yatırımcı ilk önce sahip olmadığı hisseyi ödünç alır ve piyasaya satar. Ardından daha düşük fiyattan geri alarak ödünç alımının kapatılması ile kâr yazar. Düşüşte olan piyasalarda “açığa satış”, hisseler düşerken de kazanmanın diğer yolu. Bu,  düşüşü tetiklediği için düzenleyici kurumlarca yasaklanabiliyor.

Almanya: Yasak Avrupa geneline yayılsın �

ALMANYA, Hollanda ve İngiltere’nin aksine Euro Bölgesi’nin 4 üyesi Fransa, İtalya, İspanya ve Belçika’nın açığa satış kararının ardından, yasağın Avrupa geneline yayılması konusunda çağrı yaptı. Açıklamada, “Açığa satış yasağının Avrupa’ya yayılması çağrısında bulunuyoruz. Çünkü spekülasyonları engellemenin en etkili yolu bu” denildi. İngiltere Finansal Hizmetler Otoritesi ise, açığa satışı yasaklamaya yönelik niyetlerinin olmadığını belirtti.