90 milyonluk ceza çözüm olmadı
Güncelleme Tarihi:
REKABET Kurulu, bugüne kadar 90 milyon lira para cezası kestiği çimento sektörüne yönelik sürekli artan şikayetleri önleyemeyince çareyi yaptırımları ağırlaştırmakta buldu. Otomotiv ve telekominikasyondan sonra en çok “rekabet ihlali” cezası verilen çimento sektörüyle ilgili inceleme başlatan Rekabet Kurulu, yapılacak görüşmelerden sonra para cezalarının caydırıcılık boyutunu yeniden ele alacak. 2013 yılında yüzde 12’lik büyüme oranını yakalayan ve 4 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşan sektöre en çok şikayet yüksek fiyat artışları nedeniyle geliyor.
Kurul, geçtiğimiz günlerde “ciddi rekabet sorunları nedeniyle inşaat sektörünün büyümesine mani olduğu” gerekçesiyle çimento sektörüyle ilgili inceleme başlatılmasına karar verdi. Bu çerçevede çimento sektöründeki rekabet sorunlarının tespit edilmesi, yapısal çözüm önerileri geliştirilmesi amaçlanıyor.
ŞİKÂYETLER HEP ARTTI
Alınan bilgiye göre verilen idari para cezalarına rağmen sektöre yönelik şikayet sayısında azalma görülmedi. 2013 yılında daha çok artan şikayetlerde ilk sıraya ise yüksek fiyat artışları oturdu. Şikayetlerde bölge ve müşteri paylaşımı, mal vermeyi reddetme, yıkıcı fiyatlandırma gibi unsurlar da şikayetler arasında yer aldı. Rekabet Kurulu ise geçtiğimiz yıl yüzde 12’lik büyüme oranı yakalayan sektördeki rekabetçi endişeleri azaltmak ve şikayetleri önlemek için çözümü yaptırımları ağırlaştırmakta buldu. Spekülasyonların önlenmesi, rekabet hukukuna aykırı davranışların engellenmesi için çalışma yapılacağını belirten yetkililer, konuyla ilgili şu bilgileri verdi:
“Kurallar gereği rekabet ahlakına aykırı hareketleri cezalandırıp, dürüst işletmeleri de ödüllendirmek gerekir. Çimento sektörü, ürün ve piyasa yapısı göz önüne alındığında anti rekabetçi ve koordineli eylemlerin gerçekleştirilmesini kolaylaştırıcı özelliklere sahiptir. Bu nedenle, şikayetlerin kaynağında fiyatların piyasa dışında belirlenmesi, hakim durumun kötüye kullanılması durumları olabiliyor. Çimento ve hazır beton açısından 2009-2013 yılları arasında 41 ön araştırma ve 5 soruşturma yapıldı. Soruşturmalardan dördünde idari para cezasının uygulanmış olması, söz konusu sektörlerde ciddi rekabetçi endişelerin bulunduğunu gösteriyor.
CEZALAR İNCELENECEK
Bu durum verilen cezaların caydırıcılık boyutunun incelenmesi gereğini ve sektör sorunlarına farklı bir yöntemle yaklaşılması ihtiyacını doğuruyor. Kararlara bakıldığında çoğu incelemenin, her ne kadar raporlarda birtakım şüpheler oluşsa da, iddiaları destekleyebilecek nitelikteki belgelerin olmaması nedeniyle sonlandığını görüyoruz. Bu durum, ispat standardında en üstte bulunan birincil delillere ulaşmadaki güçlükleri de ortaya koyuyor. Dolayısıyla, yapılması planlanan sektör incelemesinde konu bu boyutuyla da ele alınacak. Çimento üreticileri hem yatay anlaşma eğilimi içine girebiliyor hem de güç kullanılarak hazır beton piyasasını manipüle edebiliyor. Böylece, aynı zamanda çimento üreticisi olmayan hazır beton imalatçılarının rekabet edebilme gücü kısıtlanarak kar düzeylerinin yukarı çekilmesi gündeme geliyor. Sektörle ilgili rekabetçi endişe yaratan sorunların varolduğunu görüyoruz.
CEZADA ÜÇÜNCÜ SIRADA
Bu sebeple regülasyonlar, ithalat ve ihracat şartları, toplam kapasite, bölgesel farklılıklar, ölçek büyüklüğü, yoğunlaşma, maliyet, fiyat, satış ve karlılık politikaları itibariyle oluşan tablo analiz edilerek belirsizlikleri gidermek, gerek yapısal gerekse hukuki çözüm önerileri geliştirmek için kapsamlı bir sektör incelemesi yapılacak. Bu çalışma yapılırken başka ülke örnekleri de taranacak, uluslararası rekabet hukuku uygulamaları dikkate alınacak. Gerekirse parasal cezai müeyyideler arttırılacak.”
Ceza yağdı
ÇİMENTO sektörü, Rekabet Kurulu’nun 15 yılda verdiği 90 milyon liralık para cezasıyla rekabet ihlallerinde üçüncü sırada yer alıyor. Hazır beton sektörüne ise bugüne kadar toplam 23 milyon lira ceza kesildi. Rekabet Kurulu, son olarak Denizli Çimento’ya 2.8 milyon lira, Göltaş Göller Bölgesi Çimento’ya 3.1 milyon lira, Konya Çimento’ya da 3.5 milyon lira rekabeti ihlal cezası vermişti. Türkiye’de bölgeden bölgeye farklılık gösteren çimento fiyatları nedeniyle Rekabet Kurulu’na yoğun şikayetler geliyor. Sektörde yaşanan sorunlara karşı Rekabet Kurulu inceleme ve soruşturma açma yetkisi bulunuyor.