9 yılda nasıl 30 kat büyüdü?

SOMA’da 301 işçinin ölümüne neden olan madenle ilgili iddialara yenileri eklendi. CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’a yazdığı mektupla, “Soma AŞ ve diğer bir firmaya ihalesiz ve Türkiye Kömür İşletmeleri’nin (TKİ) yönetim kurulu kararı olmaksızın 4 milyar TL’yi aşan iş verildi. Bunun gereğini yerine getirin” diye seslendi. Bakana birçok kez sorular sorduğunu ve gelen yanıtların 4 milyar TL’lik işin ihalesiz ve yönetim kurulu kararı olmadan verildiğini doğruladığını belirten Kuşoğlu mektubunda, Soma AŞ’nin gelirinin 9 yılda 30 kattan fazla arttığına dikkat çekti.


1.6 MİLYAR TL’LİK İŞ

Kuşoğlu’nun mektubunda TKİ Genel Müdürlüğü’nün ihalesiz ve yönetim kurulu kararı olmaksızın verdiği işin büyüklüğünün Soma A.Ş.’de 10 yıllık bir süre uzatımı karşılığında 1.6 milyar TL’ye denk geldiğini, İmbat AŞ’de ise 13 yıllık süre uzatımı için 2.5 milyar TL’lik iş anlamına geldiği belirtildi. Her iki firmanın da sözleşme sürelerinin aynı gün, aynı yöntemle, usulsüz ve yasalara aykırı olarak imzalanan ek protokollerle uzatıldığı iddiası dile getirilen mektupta şu savlara yer verildi:
Soma’da faaliyet gösteren İmbat AŞ ile 8 Ekim 2013 tarihinde, yönetim kurulu kararı alınmadan, ek protokol ile verilen işin süresi 1 Ekim 2028 tarihine kadar uzatıldı. Önceki ek iş verilmelerinde yönetim kurulu kararı alınırken ve o kararlarda süre uzatımı söz konusu değilken, bu defa farklı hareket edilmesi dikkat çekicidir.
Benzer bir şekilde Soma Kömür İşletmeleri’yle imzalanan ek protokollerle, şirkete 35 milyon ton rezerve sahip olan Mumya mevkii de verildi. Sözleşmeye 8 Ekim 2013 tarihinde yapılan ekleme ile de, Soma AŞ’ye verilen işin süresi 31 Aralık 2026’ya kadar uzatıldı.
Kurumun yetkili organı olan yönetim kurulu kararı olmadan yapılan bu işlemler, yasalara ve mevzuata aykırı olarak yapılmış ve yok hükmündedir.

Kâr hırsı rakamlarda görülüyor

Her iki 2 şirkette dikkat çeken bir diğer unsur, iki şirketteki gelir artışları. Soma AŞ’de 2005 yılı itibariyle 12 milyon 693 bin TL olan hasılat 2014 yılının ilk 6 ayı itibariyle 181 milyon 783 bin TL oldu. Yıllık olarak bakıldığında hasılat artışı 30 katı aşıyor.
Benzer bir şekilde İmbat AŞ’nin hasılatı 2005 yılındaki 52 milyon 718 bin TL’lik düzeyinden, 2014 yılının ilk 6 ayı itibariyle 253 milyon TL’ye çıktı.
Hasılat artışlarının sebebi teknolojik bir olumluluk değil, aynı teknoloji yıllar boyu devam ediyor olmasına rağmen iş ve işci güvenliğinin hiçe sayılarak üretimin artırılması.
Açıkca görüldüğü üzere TKİ ile anlaşmalı her iki şirkette de fahiş kazançlar mevcut. Bu fahiş kazançlar ve üretim artışı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik’in bahsettiği “aşırı kâr hırsı ve aşırı üretim” olarak nitelediği konunun esası.
Bakanlığınız ve TKİ aşırı kâr ve aşırı üretim hırsının zeminini hazırlayan sorumlu kurumlar durumundadır.

Şirketlerin hasılatları

Soma AŞ

Yıllar Hasılatlar (TL)
2005 12.693.828.50
2006 60.530.248.99
2007 81.656.661.87
2008 115.214.206.55
2009 144.775.093.77
2010 268.887.549.51
2011 288.789.020.31
2012 312.989.182.59
2013 309.775.763.58
2014 181.783.540.90
(ilk 6 aylık)

İMBAT AŞ

Yıllar Hasılatlar (TL)
2005 52.718.297.20
2006 93.104.409.81
2007 95.148.644.17
2008 116.631.104.20
2009 158.933.086.66
2010 184.473.402.23
2011 258.236.979.53
2012 275.503.184.53
2013 341.464.199.19
2014 253.331.615.17
(ilk 6 aylık)