Oluşturulma Tarihi: Aralık 05, 2001 01:59
DİE'nin dün açıkladığı 2000 yılına ilişkin istihdam ve kazanç anketi, kamu ve özel sektör işçileri arasındaki ücret uçurumunu ortaya çıkardı. Ankete göre 2000 yılında kamu işçisinin ücreti, özel sektör işçisinin ücretini ikiye katladı.
Kamu işçileri ücrette, özel sektör işçilerini ikiye katladı. Kamu kesiminde çalışan işçilerin geçen yıl 853 milyon lira olan ortalama brüt kazancı, özel sektör işyerlerinde çalışanlar için 431 milyon lirada kaldı.
Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), 2000 yılına ilişkin istihdam ve kazanç anketi sonuçlarını açıkladı. Buna göre, 2000 yılında kamu kesiminde çalışan işçilerin ortalama brüt kazancı 853 milyon 47 bin lira olarak gerçekleşti. Kamuda en yüksek ücreti ise kamuya ait imalat sanayi işyerlerinde çalışan işçiler aldı.
Ortalama brüt kazanç kamu imalat sanayi işyerleri için ortalama 819.1 milyon lira olarak hesaplanırken, bu rakam kamuya ait madencilik ve taşocakçılığı işyerlerinde ortalama 819.1 milyon lira, elektrik, gaz ve su sektöründeki işyerlerinde ise 774 milyon 364 bin lira olarak gerçekleşti.Özel sektör işyerlerinde çalışan işçilerin ortalama brüt kazancı ise 430 milyon 995 lira olarak hesaplandı.
MAKAS AÇILDI
Kamu işçileri ile özel sektör işçileri arasındaki ücret uçurumunun 2001 yılında daha da arttığı tahmin ediliyor. Kriz nedeniyle özel sektörde ücretlere zam yapılmazken, hatta bazı kuruluşlarda ücret indirimine gidilirken, kamu sektörende çalışan işçiler belli oranlarda zam almayı başardılar.
Türkiye'de en düşük ücreti de özel sektöre ait madencilik ve taşocakçılığı işyerlerinde çalışan işçilerin aldığı belirlendi. Söz konusu sektörde çalışan işçilerin 2000 yılındaki ortalama brüt kazançları 297 milyon 872 bin lira oldu. Özel sektör imalat sanayi işyerlerinde çalışanlar ortalama 432 milyon 362 bin lira, elektrik, gaz ve su sektöründe çalışanlar ise 926 milyon 15 bin lira kazandılar. Özel sektör enerji sektöründe çalışanlar bu rakamla Türkiye'nin en fazla kazanan işçileri oldular.
ORTALAMA ÜCRET
Kamu ve özel sektör işçileri birlikte değerlendirildiğinde ise Türkiye'deki ortalama işçi ücretinin 2000 yılında 523 milyon 944 bin lira olduğu belirlendi. Ortalama brüt kazanç madencilik işyerlerinde 624 milyon 146 bin, imalat sanayiinde 495 milyon 40 bin, enerji sektöründe ise 784 milyon 340 bin lira olarak hesaplandı.
Buna göre Türkiye'deki işçilerin 2000 yılında ortalama brüt kazançları yüzde 46 oranında artış kaydetti. Bu oran kamu işyerlerinde yüzde 56.5 olurken, özel sektörde ise yüzde 44.3 düzeyinde kaldı.
İşyeri büyüklüğü arttıkça da kazanç artıyor. 1-9 kişinin çalıştığı küçük işyerlerinde ortalama brüt kazanç 238 milyon lira olurken, bu rakam 500 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde 713 milyon lirayı buluyor.
En fazla Akdeniz işçisi kazanıyor
İşçilerin kazancı çoğrafi bölgelere göre de farklılık gösteriyor. Buna göre en yüksek aylık ortalama brüt kazancı ortalama 713 milyon lirayla Akdeniz bölgesinde çalışan işçiler alıyor. Akdeniz'i 699 milyon lirayla Doğu Anadolu izliyor.
Özel sektör ikramiye sevmiyor
Devlet İstatistik Ernstitüsü'nün (DİE) araştırmasına göre kamu sektöründe çalışanların ikramiye ve primlerinin brüt kazançları içerisindeki payı yüzde 15.7'ye ulaşıyor. Bu oran özel sektörde yüzde 11.9'da kalıyor. İşyeri büyüklüğü arttıkça ikramiye ve primlerin toplam kazanç içerisindeki payı da büyüyor.
Toplu sözleşme ücreti katlıyor
Devlet İstatistik Enstitüsü'nün (DİE) araştırmasına göre, toplu iş sözleşmesi kapsamında kamu ve özel sektörde çalışan işçilerin aylık brüt kazançları, toplu iş sözleşme kapsamı dışındaki işçilere göre çok daha yüksek düzeylerde seyrediyor. Toplu iş sözleşmesi yapılan işyerlerinde aylık ortalama brüt kazanç 751 milyon 737 bin liraya yükselirken, toplu sözleşme imzalanmayan işyerlerindeki ortalama brüt kazanç ise 300 milyon 585 bin lira seviyesinde kalıyor.