850 petrol işçisi yeni yılı işsiz karşıladı
Güncelleme Tarihi:
Petrol fiyatının 100 dolardan 50 dolara kadar düşmesi yerli petrolün merkezi Batman’ı da sarstı. TPAO, artık Doğu ve Güneydoğu’daki sondaj alanlarında TPIC’den hizmet almayacağını duyurdu. TPİC işçilerine yeni yıla girerken iş akitlerinin feshedileceği duyuruldu. İşçilerin eylem başlatması üzerine ara formül bulunarak, işçilere 6 ay maaş sözü verildi. İşçiler kalıcı çözüm istiyor. Petrol-İş Batman Şube Başkanı Mustafa Tekik Batman’da organik inorganik petrol sektöründen yaklaşık 100 bin kişi geçimini sağladığını belirtti.
ENERJİ ithalatçısı Türkiye’de, petrol ihtiyacının yaklaşık yüzde 10’u yerli üretimden karşılanıyor. En fazla petrol üreten bölgeler arasında da Batman, Diyarbakır, Adıyaman gibi Güneydoğu illeri yer alıyor. Ancak petrol sektörünün, ekonominin önemli parçası olduğu Batman’da son günlerde bazı sıkıntılar yaşanıyor. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO), Turkish Petroleum International Company’den (TPIC) sondaj alanlarında hizmet alımını sonlandırma kararı alınca, yüzlerce petrol işçisi işsiz kalma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. TPAO, karara gerekçe olarak düşen petrol fiyatlarını gösterse de, bölgedeki sendika temsilcileri olayın perde arkasında TPAO ve TPIC arasındaki çekişme olduğunu savunuyor.
PETROL GELİRLERİ VURDU
TPIC 1988 yılında, TPAO’nun alt şirketi olarak kuruldu. 2012 yılında, Bakanlar Kurulu kararı ile sermayesi arttırılarak BOTAŞ’a devredildi. 2012 yılından bu yana işçiler, TPIC’in hizmet aldığı taşeron şirketlerde Batman, Adıyaman, Diyarbakır bölgesindeki sahalarda TPAO başta olmak üzere çeşitli şirketler için petrol arama işinde çalışmayı sürdürüyor. Ancak TPIC çalışanı işçiler, TPAO’nun kendine ait kuleleri geri almak istemesi üzerine işsiz kalma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. TPIC, konuyla ilgili yaptığı açıklamada şunları kaydediyor: “TPIC, BOTAŞ’a devirden sonra dahi TPAO operasyonlarının olumsuz yönde etkilenmemesi ve maliyet etkin bir şekilde sürdürülmesi adına gerekli çalışmaları yaptı. Ancak ‘2014 yılı ikinci yarısında petrol fiyatlarında yaşanan değişimin TPAO’nun gelirlerini tüm petrol üreticisi şirketlerde olduğu gibi negatif yönde etkilediği ve TPAO’nun nakit akışı ve gelir bütçesinin olumsuz yönde değiştiği, bu nedenle 2015 yılı yatırım programlarının nakitleri ve gelir dengelerine uygun olarak revize edildiği ve revize edilen sondaj programında öngörülen kuyu sayısının kendi sondaj ekipleri ile gerçekleştirilebilecek boyutta olduğundan’ bahisle ‘TPIC’ten alınan sondaj servis hizmetine ihtiyaç kalmadığı ve 31.12.2014 tarihi itibari ile mevcut sözleşmelerin sonlandırıldığını’ TPAO resmi yazı ile bildirdi.”
VESAYET ÇEKİŞMESİ Mİ
Ancak işçiler TPAO’nun sondaj kulelerini geri istemesine rağmen, üretim alanlarını terk etmedi ve eyleme başladı. Yapılan eylemler sonrasında ara formül bulunarak, işçilere 6 ay süre ile asgari ücret sözü verildi. Ancak işçiler 6 sonra herhangi bir güvencelerinin olmadığını vurguluyor. Petrol-İş Batman Şube Başkanı Mustafa Tekik, petrol fiyatlarındaki düşüşün bahane edildiğini; olayın perde arkasında TPIC’in BOTAŞ’a devredilmesinden sonra TPIC ve TPAO arasında başlayan vesayet çekişmesi olduğunu savunuyor. Konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan Tekik, şöyle konuşuyor: “TPIC’in BOTAŞ’a bağlanması TPAO ile kule tartışmasını doğurdu. TPIC’in toplam çalışan sayısı 950. Bunun yaklaşık 850’si petrol işçisi. Bu işten mustarip olacak işçi sayısı bölgemizde 600 civarında. Biz yılın son iki günü sondaj kulelerindeydik; ‘Kuleler TPAO’ya devredileceğinden dolayı, sizlerin de iş akdi feshedildi’ gibi son derece acımasız bir tebligat yapıldı. İtiraz ettik. İşçilere 6 aylık ücret verme sözü verildi. Ancak mücadele etmeye devam edeceğiz. 6 ay sonra operasyonlara tekrar başlanıp başlanmayacağını bilmiyoruz. Haziran seçiminden sonra iş akitleri feshedilebilir. O 850 kişi bu ülke için değer.”
6 aylık ara çözüm
TPIC Genel Müdürü Mithat Cansız da yaptığı yazılı açıklamada, işçilere asgari ücret üzerinden 6 ay daha maaş ödeneceğini duyurdu. Açıklamada “TPAO petrol fiyatlarındaki düşüşten kaynaklı bütçesel kısıtlarını dikkate alarak, sahalarda bekleme sürecine geçilmesine karar vermiştir. TPAO tarafından belirlendiği üzere bu bekleme sürecinde emekli statüsündeki personelin iş akitleri yenilenmeyecek olup, diğer personelin ise maaşları asgari ücret üzerinden 6 ay boyunca ödenecektir. Bu 6 aylık süre içinde operasyonlara tekrar başlanıp başlanılmayacağına TPAO karar verecektir. Kuyu tamamlama operasyonları en az üç ay süre ile eski şartlarla devam edecektir” denildi.
TPAO’nun sondaj sahalarındaki işçiler, başlattıkları eylemde “TPAO TPİC sayesinde büyüdü. Petrol fiyatlarının düşüşünü bahane ederek işimize son verildi. Sahalardaki 12 kule parka çekilirse yaklaşık 900-1000 kişi işsiz kalacak” dediler.
100 bin kişinin geçim kaynağı
TEKİK, Batman, Adıyaman Diyarbakır gibi illeri kapsayan coğrafyada günlük petrol üretiminin yaklaşık 70 bin varile ulaştığını belirterek, “Bu Türkiye’nin günlük petrol ihtiyacının yüzde 10-11’i. Batman’da organik inorganik petrol sektöründen yaklaşık 100 bin kişi geçimini sağlıyor. TPAO’nun kendi malı olan ve kadrolu işçilerinin çalıştığı aktif 8 kulesi var. TPIC’den devraldığı kule sayısı 14. TPAO bu kuleleri yatırmayı planlıyor” diyor.
TPAO yeni şirket kurdu
PETROL sektöründen bir yetkili ise gelişmeleri, “TPIC, BOTAŞ’a geçmeden önce TPAO’ya sahalarda sondaj hizmeti veriyordu. KPSS’ye filan tabii olmadığı için TPIC’e eleman temin etme daha kolay oluyordu. TPIC, TPAO’dan ayrıldıktan sonra aralarındaki anlaşma belli süre devam etti. Ancak aradaki ilişki bozuldu. TPAO başka bir servis şirketi kurdu. Bu kuleleri TPIC’den alıp o şirkete verecek. TPIC’teki elemanlar işsiz kalacak. Yeni servis şirketine bu işçileri alıp almayacaklarını bilemiyorum” şeklinde yorumluyor. Tekik ise TPAO’ya aylar önce ‘Kuleleri alıyorsanız, personeli de yeni servis şirketine transfer edin’ teklifi yaptıklarını ancak tekliflerinin kabul görmediğini dile getiriyor.