Emre ÖZPEYNİRCİ
Oluşturulma Tarihi: Haziran 20, 2009 00:00
Tüm dünyada 2.5 milyar kişinin takip ettiği Formula 1, 60 yıllık tarihinin en büyük krizini yaşıyor. FIA’nın 2010’dan itibaren bütçelerini 65.5 milyon dolarla sınırlı tutmasını kabul etmeyen 8 takım, 2010 yılında Formula 1’den ayrılıp kendi şampiyonalarını düzenleme kararı aldı. Bu kararla birlikte yılda 4 milyar dolar gelir elde eden Formula 1 Şampiyonası’nda sadece 2 takım kaldı.
2.5 milyar kişinin takip ettiği dünyanın en çok izlenen motorsporları organizasyonu Formula 1, 60 yıllık tarihinin en büyük krizini yaşıyor. Uluslararası Otomobil Federasyonu’nun (FIA) Formula 1’de 2010’dan itibaren takımların bütçelerini 40 milyon sterlinle (65.5 milyon
dolar) sınırlı tutmasıyla başlayan kriz, dün Formula 1 Takımlar Birliği’nin (FOTA) ’8 takım ayrılıp yeni şampiyona oluşturacak’ kararıyla zirveye çıktı. 8 büyük takımın yılda 4 milyar doları aşan bir gelire sahip Formula 1’den ayrılmasıyla organizasyonda şu an için sadece iki takım kaldı.
’Çekilme’ resti çekildi
Formula 1’in geleceğini tehdit eden problemler, mayıs ayı başında FIA’nın ekonomik krize bağlı olarak 2010 yılından itibaren uygulamaya başlayacağı kural değişiklikleriyle başladı. Gelecek yıldan itibaren takımlara 40 milyon sterlinlik bütçe sınırı altında yarışma seçeneği sunan FIA, bu şartı kabul edenlere teknoloji geliştirme konusunda diğerlerinden daha özgür olma şansı tanıdı. Yeni kurallar sonrasında Formula 1’de yıllık 400 milyon
Euro’yu bulan bütçelere sahip takımlar ’çekilme’ resti çekince, krizin çapı büyümeye başladı. FIA, ’çekiliriz’ restlerine rağmen takımlardan 2010 sezonuna katılmak için öne sürdükleri şartlardan 19 Haziran Cuma (dün) gününe kadar vazgeçmelerini istedi. Fedarasyon Başkanı Max Mosley, geçtiğimiz çarşamba günü takımlara gönderdiği yazıda bazı tavizler verebileceğini belirtmiş, ancak bütçe kısıtlaması konusundaki planlarından geri adım atmayacağını net bir şekilde ortaya koymuştu.
Tek seçenek yeni şampiyonaBu gelişmelerin üzerine dün Ferrari, McLaren, Renault, BMW Sauber, Toyota, Brawn, Red Bull Racing ve Scuderia Toro Rosso takımlarının temsilcileri Fransa’da bir araya gelerek dört saate yakın bir toplantı gerçekleştirdi. Toplantı sonrası yapılan açıklamada, FIA’nın tutumundan büyük üzüntü duyulduğu ve FOTA’nın kendi serisini oluşturmaktan başka bir seçeneğinin kalmadığı vurgulandı. Açıklamada şu görüşlere yer verildi: "Bu yeni seri, oldukça şeffaf bir yönetime ve kurallara sahip olacak, yeni takımları cesaretlendirerek, bilet fiyatlarının düşürülmesi gibi sporseverlerin isteklerini dinleyecektir. Motor sporlarının zirvesinde yer alan dünyanın en büyük sürücüleri, yıldızları, markalar, sponsorlar, organizatörler ve şirketler yeni seride de bulunacaklardır."
FOTA’yı bölmek istedilerFOTA’dan yapılan açıklamada, beklenmedik küresel mali krizin F1 camiasını da kaçınılmaz bir şekilde etkilediği belirtilerek, "Ancak FOTA, maliyetlerin düşürülmesine yönelik çok etkili tedbirler almayı başarmıştır. Ayrıca FOTA takımları, gelecekte sürdürülebilir bir model ortaya çıkarmak için maliyetlerin daha da düşürülmesi yönünde mutabakata varmıştır. Bu çerçevede tüm takımlar FIA ve Formula 1 Yönetimi’ne 2012’ye kadar sporda kalmak istediğini doğrulamıştır. Ancak FIA ve Bernie Ecclestone’nin sahibi olduğu FOA, FOTA’yı bölmek için bir kampanya yürütmüştür. Takımların çoğunluğunun istekleri görmezden gelinmiştir" ifadeleri de kullanıldı.
F1’de 2 takım kaldı, FIA 3 yeni takım daha ekledi
FORMULA 1 Takımlar Birliği’nin (FOTA) açıklamasının ardından muhtemel bir anlaşma ihtimali de iyice zayıflamış oldu. Gelişmelerde herhangi bir değişiklik olmadığı takdirde FIA 2010 Formula 1 Dünya Şampiyonası listesine yeni takımlar eklenecek. Eğer FOTA üyesi sekiz takım farklı bir seride yarışırsa, Formula 1’de mevcut takımlardan sadece Force India ve Williams mücadele etmiş olacak. FIA ayrıca önümüzdeki sezon için henüz daha F1 aracı bile geliştirmeyen Campos, U.S. F1 ve Manor isimli üç takımı daha organizasyona dahil etti.
Yeni araçlar ve taze para bulamazlar
FORMULA 1’in sportif haklarını elinde bulunduran FOA’nın (Formula One Administration) sahibi Bernie Ecclestone’den FIA’yla takımlar arasında arabulucu olması istendi. Ecclestone ise F1 takımlarının birliktelik içinde görünmelerine aldanmamak gerektiğini kaydederek, büyük oyuncuların farklı düşünceler içinde olduğunu ileri sürdü. Ecclestone açıklamasında şunları kaydetti: "Flavio Briatore’nin maksadı, herşeye kendisinin karar verebileceği yeni bir seri meydana getirmek. Luca di Montezemolo ise FIA Başkanı ile bir takım sürtüşmeler yaşıyor. John Howett’ın ise ne istediğini tam olarak bilmiyorum. Esasında ne istediğini kendisinin bile bildiğini sanmıyorum. Herkes her şeyin bir anda durmasını istiyor, bu yüzden de spora tam olarak konsantre olunabilecek. İki taraf da maliyetleri azaltma konusunda prensip olarak anlaşmış da olsa neden hálá bir neticeye varılamıyor diyecek olursanız, burada söz konusu olan, az önce de söylediğim gibi parasal kurallar değil ’güç’. Sporda şahsi ihtiraslar ve güç savaşları ön plana çıkmış durumda." FOTA takımlarının yeni bir seri oluşturma tehdidinin ise kendisine mantıklı gelmediğini söyleyen Ecclestone, "Bu üreticilerin bir anda ’Yeni araçlar ve yeni oluşan seri için büyük miktarda taze paraya ihtiyacım var’ diyebileceğine inanmıyorum" dedi.
FIA: Takımlarla finansal bir silah yarışına girmeyiz
FORMULA 1 Takımlar Birliği’nin (FOTA) gelecek yıl rakip bir seri oluşturacağını duyurmasının ardından FIA yaptığı son açıklamada, karardan duyduğu hayal kırıklığını dile getirerek, FOTA içindeki bazı grupların, federasyon ile anlaşmaya varılmaması yönünde çaba gösterdiğini ileri sürdü. Açıklamada, "FIA karardan hayal kırıklığı duymakta ancak Formula 1’in çıkarına olacak bir anlaşmaya varılamamasından dolayı herhangi bir şaşkınlık yaşamamaktadır" denildi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: "FOTA içinde bazı grupların, müzakere sürecini uzatarak bu sonuca ulaşma gayreti içinde olduğu ve müzakerelerde iyi niyet içinde yürütülmediği gayet açıktır. FIA, ne şampiyonada finansal bir silah yarışına, ne de FOTA’nın Formula 1 kurallarını federasyona dikte ettirmesine izin verir. Cumartesi günü gelecek yıl yarışacak takımlar kesin olarak açıklanacak."
MotoGP ile görüşüyorlar Türkiye’de yarışamazlar
F1’den ayrılıp yeni bir şampiyona yapma kararı alan FOTA’ya üye 8 büyük takımın, MotoGP’nin ticari haklarını elinde bulunduran Dorna Sports’un CEO’su Carmelo Ezpeleta ile temas kurduğu belirtiliyor. İstanbul Park Genel Müdürü Can Güçlü, "8 takımın ayrılıp yeni bir seri oluşturması halinde öncelikli olarak yarışacak pist bulmaları gerekiyor. Çünkü bugün F1 pistlerinin hepsi Ecclestone’a bağlı. Bu pistlerde sadece F1 organizasyonu yapılır. Sonuçta F1’den ayrılan 8 takım Türkiye’de de yarışamaz" diye konuştu. Formula 1’in en büyük geliri televizyon haklarından elde ettiğini kaydeden Güçlü, "Yarışların düzenlendiği ülkelerdeki büyük kanalların Ecclestone’la uzun kontratları var. Örneğin İngiltere’de BBC, 40 milyon sterlinlik (65.5 milyon dolar) yeni bir sözleşme imzaladı. Şimdi yeni takımlar daha düşük fiyatlara televizyon anlaşmaları yapmak zorunda kalacak" dedi.