8 adımda güneşi çatıya çıkarın!

ENERJİ Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) çıkardığı düzenlemeyle çatıda elektrik üretimi için gereken prosedür sadeleştirildi, çatıdan elektrik üretmek

artık daha kolay. EPDK’nın 18 Ocak’ta Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliğiyle, 10 kilovat (kW) ve altında güçteki çatı tipi güneş enerji sistemlerinin kuruluşunun kolaylaştırılması hedefleniyor.

Türkiye’de binaların çatı ve cephelerine kurulacak güneş panellerinden sağlanacak enerjiyle tüketicilerin elektrik faturaları azalacak. Binalarının çatı ve cephelerine güneş paneli kurarak elektrik üretmek isteyen vatandaşlar, başvurularını, dağıtım şirketlerinin merkez ya da taşra birimine yapılabilecek. Dağıtım şirketleri başvuruları aylık olarak alacak ve bir sonraki ayın 20’sine kadar sonuçlandıracak. Projesi onaylanarak, kurulum ve geçici kabul işlemleri tamamlanan vatandaşlar, diğer lisanssız üretim faaliyetlerinden daha hızlı bir şekilde elektrik üretmeye başlayabilecek. Vatandaşlar binalarda ürettikleri elektriğin fazlasını mevcut şebeke üzerinden dağıtım şirketine satabilecek.

Uluslararası Güneş Enerjisi Topluluğu Türkiye Bölümü (GÜNDER) Başkanı Kutay Kaleli, “Yayınlanan bu düzenleme ile 3 kW altında bağlantı kapasitesi aranmaksızın, bağlantı yapılabilme hakkı tanınıyor. Bu husus, bağlantı hakkı beklemek zorunda kalacak birçok projenin önünün hızlıca açılacağı anlamı taşıyor. Ev tipi mikro GES projeleri bundan sonra bağlantı görüşü beklemeyecek. Sektörel olarak başvuru ve onay sürelerinin kısalması yönünde bir beklentimiz vardı. Proje onay süreleri şu an için 90 gün kadar kısalmış duruyor, biliyorsunuz standart süreçte lisanssız projelerin proje onay süreleri 270 güne kadar uzayabilirken, 10 kW altında bu süre yayınlanan usul ve esaslarda en fazla 180 gün olarak düzenlenmiş. Bağlantı anlaşması yapılması, çağrı mektubu verilmesi gibi diğer süreler de yönetmelikte yer alan sürelerin altına indirilmiş. Dolayısı ile çatısına ya da cephesine GES kurmak isteyen yatırımcıların süreci de ciddi anlamda kısalmış olacak” diyor. Solarçatı Kurucu Orağı Utku Korkmaz, yeni düzenlemeyle çatısına güneş paneli kurmak isteyen herkesin atması gereken adımları ise şöyle özetliyor:

ÇATIYA PANEL KURMANIN YOLU
1- Çatı alanı , çatı yönü ve fatura bilgileri ile kurulacak kapasiteyi belirlemeniz gerekli. Ortalama bir rakam gerekliyse 3 kW bir ev için ideal olacaktır. Bu aşamada bir kurulum şirketi seçilerek tüm süreci onlar da yönetebilir. Bürokratik maliyetler dahil bunun bedeli yaklaşık 7 bin dolar.

2- Kurulacak kapasite belirlendikten sonra başvuru formu, ev mülkiyet bilgileri (tapu veya kira kontratı) ve kimlik ile elektriğinizi aldığınız elektrik dağıtım şirketine başvurabilirsiniz. Yeni yönetmelikle bu belgelerin sayısı ciddi şekilde azaldı.

3- 3kW altında başvurularda çağrı mektubu hemen anında veriliyor. Bu da yeni yönetmeliğin en önemli faydası. Artık aylarca bekleme süresi yok.

4- Başvuru onayı sonucunda “Çağrı mektubu” alındıktan sonra kurulumu yapacak şirkete verilecek vekaletname ile kurulum şirketi TEDAŞ projesi onayını yapacak. TEDAŞ onay süreci ise en geç 3 ay.

5- TEDAŞ proje onayı sonrası elektrik dağıtım şirketi ile bağlantı anlaşması imzalanacak. Bu hemen yapılabilir bir işlem.

6- TEDAŞ proje onayı sonrası, kurulum şirketi çatınıza kurulumu 1 veya en geç 2 günde tamamlayacak. Burada uluslararası normları takip eden kurulum şirketleri ile çalışmak güvenlik ve yatırımın geri dönüş süresi açısından önemli.

7- Kurulum tamamlandıktan sonra önce elektrik aldığınız dağıtım şirketi ön kabulü yapacak, sonrasında da TEDAŞ kabülü yapılacak ve elektrik dağıtım şirketi ile Sistem Kullanım Anlaşması imzalanacak. Bu süreç biraz zorlu ve süre 3-4 aya kadar çıkabilir. Burası önümüzdeki günlerde tek aşamaya indirilerek süreç çok önemli şekilde iyileştirilebilir.

8- Bireyin üretilen fazla elektriği satabilmesi için iki şey gerekiyor: Birincisi kurulum süreci sonunda imzalanan sistem kullanım anlaşması ve ikincisi de fatura kesilebilmesi için bir adet şahıs şirketi.

ÇATIYA ÇANAK ANTEN TAKAR GİBİ
Korkmaz, tüm bu adımları sıralarken, son olarak “Çözülmesi gereken en önemli konu yazın üretilecek fazla elektriği kışın kullanabilmeyi sağlayacak değişikliğin uygulamaya geçmesi ve şirket kurma zorunluluğu yerine gelir makbuzu çözümü veya daha kalıcı bir çözüm. Ayrıca süreç kısaltılıp, bürokratik maliyetler daha da azaltılarak maliyetler 5 bin dolar mertebesine inebilir” diyor.

GÜNDER Başkanı Kaleli ise özetle şunları söylüyor: “Ülkemizde yapılan ve sektörel bazda dünyada da büyük ses getiren YEKA ihalesi, kurulumu tamamlanan 3 bin MW’lık GES projeleri gibi tüm olumlu göstergelerin ardından, 10 kW altındaki çatı ve cephe tipi GES projelerinin kurulumlarının da önü açılıyor. Hatırlarsanız Müsteşarımız Fatih Dönmez, ‘Çatınıza çanak anten koyar gibi panel koyacağınız günler gelecek’ demişti. Yayınlanan yönetmelik ile bu günlere biraz daha yaklaşıyoruz. Ancak halen tam da istenilen noktaya gelebilmiş değiliz. O noktaya da geleceğimizden eminim. Proje onay süreleri her ne kadar kısaltılmış olsa da, proje onaylayan ve geçici kabul yapan kurum farklı. Şöyle ki, bağlantı başvurunuzu dağıtım şirketine yapıyorsunuz, projenizi TEDAŞ onaylıyor. Bağlantı anlaşmanızı dağıtım şirketi ile yapıyorsunuz, geçici kabulünüzü TEDAŞ yapıyor. Dolayısı ile Muğla’da yazlığının çatısına GES kurmak isteyen vatandaşımız 2 kuruma toplamda en az 4 kere gitmek zorunda, ki bu kurumlardan birisi kendi bölgesinde birisi Ankara’da. Burada yapılan işlemlerin tek noktadan, vatandaşımızın evinin ya da yazlığının yer aldığı kendi dağıtım bölgesinden yapılması bürokratik işlemleri oldukça azaltacak ve hızlandıracaktır.”

Vatandaş Ahmet Bey nasıl elektriği satacak?

GÜNDER Başkanı Kaleli, lisanssız güneş paneli kurmak için istenen evrakların da sadeleştirildiğini belirterek, “Başvuru aşamasında önceden 10’dan fazla evrak istenilirken, yeni düzenlemeyle nufüs cüzdanı, tapu ya da kira kontratı ve sadece bir tekil kod ile başvuru yapmak mümkün. Artık 10 kW altı yatırımcılar aplikasyon krokisi, tek hat şeması vesaire gibi evrakları hazırlamakla ve onaylattırmakla uğraşmayacak, başvuru öncesinde bu masrafları yapmayacaklar. İhtiyaç fazlası elektrik de rahatlıkla satılabilecek. Elektriğin satışında problem yok ancak bedellerinin tahsilatında halen bir problem var.

Satışın önü yapılan bu son düzenleme ile açılmış oluyor. Ancak bu noktada Maliye Bakanlığı’na bir görev düşüyor. İhtiyaç fazlası elektriği satacak olan vatandaşımız, misal Ahmet Bey, vergi numarası sahibi olan ve fatura kesebilen bir kişilik olmadığı için ihtiyaç fazlası olarak sattığı elektriğin parasını dağıtım şirketlerinden tahsil edemiyor. Tahsilatı ancak fatura kesebilen kişiler yapabiliyor. Burada iki farklı çözüm önerisi ile ilerliyoruz: 1) Lisanssız GES projelerine yıllık bazda aynı kira gelirlerinde olduğu gibi bir üst limit getirilerek, bu üst limitin altında gelir elde edeceklerden vergi alınmaması. 2) Vergilendirmenin dağıtım şirketinde Ahmet Bey’in adına stopaj olarak yapılması ve Ahmet Bey’e stopaj eksik olacak şekilde para ödenmesi. Böylelikle her vatandaşımız şirket kurmak ve fatura kesmek zorunda olmayacak” diyor.