775 milyon dolar kredi için uçtu, dünyayı 8 kez turladı

GAMA Enerji, susuzluk nedeniyle şebekeden evlere haftada sadece bir gün su verilebildiği Ürdün’ün başkenti Amman’da aldığı 1 milyar dolarlık su ikmal sistemi projesi için gerekli kredi onaylarını aldı. Projenin 200 milyon dolarlık kısmını özkaynakla finanse edeceklerini dile getiren Gama Enerji Genel Müdrü Arif Özozan, “Kriz çıkınca daha önce gerçekleştirdiğimiz kredi anlaşmalarında bazı aksamalar oldu. Sorunu çözmek için dünyanın etrafını 8 kere dolaştık. 150 bin kilometre yol yaptık. 120 bin saat çalıştık. 5 milyar dolarlık ticaret hacmi beklediğimiz iş için düğmeye basmaya hazırız” dedi.

En susuz 4’üncü ülke

Ürdün’ün dünyanın en susuz 4’üncü ülkesi olduğunu    ifade eden Özozan, şunları söyledi: “Özellikle Irak Savaşı’ndan sonra 1-1.5 milyon Iraklı, Ürdün’e göç etti. Bu nedenle su sıkıntısı giderek arttı. Şu anda Amman’a haftada 1 kez su veriliyor. Bazı projeler hayata geçirilemezse bu kısıntı iki haftada bir su vermeye kadar gidecek. Ürdün’de işler tankerlerle su taşımacılığıyla yürüyor. Suudi Arabistan ve Ürdün arasındaki kaynağı kullanarak projeyi hayata geçireceğiz.”

Yüzde 10 düşük önerdik

Proje için birkaç kez ihaleye çıkıldığını ancak kazanan şirketlerin kriz dönemi dışında bile bu projeyi finanse etmek konusunda zorlandığını dile getiren Özozan, şöyle devam etti: “2006’da tekrar ihaleye çıkıldı. Bu ihale için 16 şirket başvurdu. Şirketlerin altısı ön yeterlilik aldı. Bunlardan bir tanesi de Gama Enerji’ydi. Japonlar, Kanadalılar, İtalyanlar, İspanyollar, Kuveyt ve Ürdünlü şirketler de ihaleyle ilgileniyordu. Sonunda da ikinci şirketten yüzde 10 düşük ücret önererek ihaleyi aldık.”

Bankaların kapısına gittim

2006 yılında henüz ihale açılmadan önce hem finans kuruluşları hem de Dünya Bankası ve Avrupa Yatırım Bankası gibi kuruluşlarla görüşüp finansmanı çözdüklerini dile getiren Özozan, kriz sonrası yaşadıklarını da şöyle anlattı: “Toplantıda olduğum bir gün Lehman Brothers’ın battığı haberi bomba gibi düştü. Hemen bavulumu alıp bankaların kapısına gittim. Bu proje 1.1 milyar dolarlık bir yatırım projesi. Bir Türk şirketinin yurtdışında yaptığı en büyük projelerden biri. Banka banka dolaştık.  Böyle bir kriz ortamında yüzde 80 kredi yüzde 20 özkaynak ile yapılan projenin kredi ihtiyacının başarıyla kapatılması gerçekten önemli.”

Kredi vermekten  vazgeçen olmadı

KRİZİN patlak vermesiyle birlikte başta kabul edip sonra kredi kullandırmaktan vazgeçen herhangi bir finans kuruluşuyla karşılaşmadıklarını ifade eden Arif Özozan, dünyanın etrafını 8 kez dolaşacak kadar çok kapı öçalmalarının nedenini şöyle açıkladı: “Biz anlaştığımız bazı kuruluşların prosesi yavaşlatabileceğini düşündük. Bu nedenle kriz döneminde ticari kuruluşlardan çok sosyal olayları destekleyen kuruluşlarla çalışmayı tercih ettik. Bu projede ilk defa Türk bankalarının teminatları önde yabancı başka bir banka olmadan kredi kuruluşlarınca kabul edildi. Kredi maliyetleri krizden önce biraz düşüktü ama bunu da dengeledik.”

Su tüketiminin yüzde 6’sını karşılayacak

Disi Su Temini Projesi, Ürdün’ün 2015 yılı için öngörülen toplam tüketiminin yaklaşık yüzde 6’sına karşılık gelecek.
Proje kapsamında yeraltı kaynaklarında 500-600 metre derinliğinde kuyular açılarak su Amman’a taşınacak.
İnşaatının dört yıl sürmesi beklenen proje için yaklaşık 250 bin ton çelik kullanılacak.
Bölgede 55 kuyu açılacak.
Yıllık su tüketimi 900 milyon metre küp olan Ürdün’de 2015 yılı itibariyle gereksinimlerini karşılamak üzere yıllık 1,6 milyar metreküp suya ihtiyaç var.

İlk ödeme dün gerçekleşti

GAMA Enerji tarafından Ürdün’de gerçekleştirilecek 325 kilometrelik boru hattı inşaatı projesinin finansman dağılımı şöyle olacak:
Amerikan yatırım kuruluşu OPIC, Avrupa Yatırım Bankası ve Fransız yatırım kuruluşu Proparco tarafından toplam 445 milyon dolar borç finansmanı sağlanacak.
Ürdün Su ve Sulama Bakanlığı proje için 300 milyon dolarlık hibe sağlayacak.
Gama Enerji ise 190 milyon dolarlık öz kaynakla finansmanı tamamlayacak.
İlk ödeme dün gerçekleşti.
21 yıla varan vadeler ile kredi kullandı

Bir sonraki çözüm deniz suyu arıtma

ÇEVRE ülkelerde de aynı sıkıntıyı çeken ülkeler olduğunu hatırlatan Arif Özozan şöyle konuştu: “Amman coğrafi olarak çok zor bir yerde. Ama ileride progamlarında Kızıldeniz’den su alıp Ölüdeniz’e atıp arıtma tesisi kurmak var. Bu proje gerçekleşirse çok büyük rakamlar konuşulur. Orta ve uzun vadeli  bu projeyi de yapabilme tecrübemiz var. Bu tip projeleri takip de ediyoruz. Ama konu daha fizibilite aşamasında olduğu için ‘Kesin gireriz’ diyemiyorum. Yine de şimdiki projeyi yaptığımız ve ülkeyi de tanıdığımız için günü geldiğinde hem şansımız olabileceğini, hem de ilgilenebileceğimizi düşünüyorum.” �

Pasaport polisi projeyi soruyor

ÜRDÜN’de suyun petrolden de değerli olduğunu ifade eden Arif Özozan, 4 yıl inşaat 25 yıl işletme süresi üzerinden aldıkları proje için Ürdün hükümetinden istediği desteği alabildiklerini söyledi ve şöyle konuştu: “Proje o kadar önemli ki Başbakana istediğimiz an ulaşabiliyoruz. Gösterdiğimiz eforlar ülkede büyük taktir topladı. Bu proje diğer Türk şirketlerin orada iş yapmasını da kolaylaştıracak. Ülkede de ismen tanınmaya başladı. Havaalanına iniyorum ve havaalanı polisi gelip bana projeyi sorabiliyor. Proje sayesinde şu andaki tüketim ihtiyaçlarını gidereceğiz. Bu nihai çözüm değil ama kesinlikle atılması gereken bir adımdı. Ülkede de Barış Suyu Projesi olarak adlandırılıyor.”