7 bin liralık mont 5 bin liraya, 5 bin liralık ayakkabı 3 bin liraya getiriliyor... Yurtdışından alışverişte patlama
Güncelleme Tarihi:
Perakende sektörü pandemiyle birlikte değişen alışveriş alışkanlıklarını iş modeline uyarlamaya çalışırken bambaşka bir furya patladı: Yerli kartlarla yurtdışından alışveriş... Yurtiçinde etiket fiyatı 7 bin lirayı aşan markalı bir mont, online platformlardaki yurtdışı satıcılarda 4-5 bin liraya; markalı bir ayakkabı 7 bin 600 liradan 3 bin 600 liraya ya da 6 bin liraya satılan bir bilgisayar parçası 5 bin liraya düşünce yurtdışından yapılan online alışverişler bir yılda 48.8 milyar TL’den 115 milyar TL’ye fırladı.
VATANDAŞIN geçen yıl ‘yerli’ kartlarla yurtdışından yaptığı online alışverişlerdeki büyüme hızı, yurtiçinde yapılan online alışveriş büyüme hızını solladı. Yüksek maliyetler, enflasyona bağlı olarak artan fiyatlar ve vergiler, vatandaşın yurtdışından yaptığı online alışverişleri bir yılda 2 kattan fazla artırdı.
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, 2023’te yerli kartlar (Raporda içerde kullanılan kredi kartları ‘yerli’ olarak nitelendirilmiş) ile yurtdışından yapılan online alışverişler bir önceki yıla kıyasla yüzde 135.5 artarak 115 milyar TL’yi aştı. Yurtiçinde yapılan online alışverişlerin işlem tutarı ise 2023’te yıllık bazda yüzde 99.7 arttı.
2019’da 12 milyar TL olan yerli kartlar ile yurtdışından yapılan online alışverişlerin işlem tutarının, 2023’te 115 milyar TL’yi aşarak 5 yılda 9 kat birden artması dikkat çekti.
‘VERGİ DE ÖDESEN TÜRKİYE’DEN UCUZ’
Yurtdışından yapılan oline alışverişlerin artmasının temel nedeni, ürünlerin gümrük vergisine rağmen iç pazardan daha ucuza satılıyor olması.
Bu farkın nedenlerini Hürriyet’e anlatan IdeaSoft CEO’su ve TOBB E-ticaret Meclis Üyesi Seyhun Özkara, bu durumun, sipariş verilen ülkedeki enflasyonun ve o ülkede o ürüne uygulanan vergilerin Türkiye’deki enflasyon ve vergi oranlarına kıyasla daha düşük olmasından kaynaklandığını söyledi. Özkara, “Türkiye’deki firmaların ürün fiyatlama konusunda bir miktar daha enflasyonist yaklaşım içinde olmaları da bir diğer neden” diye konuştu.
Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Başkan Yardımcısı Emre Ekmekçi’ye göre ise, e-ticaretteki lojistik maliyetlerin 5-10 yıl öncesine göre azalması, vergisi ödendiği halde ürünün yurtdışından daha ucuza gelmesini sağlıyor.
FİYATLAMA FARKI
Söz konusu fiyat farklarının genele yayılmadığını, yani Türkiye’deki her ürünün Avrupa’dan daha pahalı olmadığının da altını çizen Ekmekçi, “Tabii şu var: Enflasyonist bir ortamda olduğumuz için tedarikçiler o malı yerine koyacakları fiyattan fiyatlama yapıyor. ‘Döviz kuru ilerleyen dönemde hangi seviyede olacak’ hesabı üzerinden fiyatlama yaptıkları, yani ‘aldığı maliyetten değil, yerine koyacağı maliyetten’ fiyatlama yaptıkları için bu durum ürünün fiyatını da artırıyor” diye konuştu.
Ayrıca, aynı ürünün yurtiçinde satılması halinde o ürünün fiyatına ithalat vergisinin, ÖTV ve KDV’nin de ekleneceğini söyleyen Ekmekçi, şöyle devam etti: “Şirket kâr edecek ve kurumlar vergisi de ödeyecek. Halbuki tüketici aynı ürünü yurtdışından direkt sipariş verdiğinde yüzde 20 vergi ödeyerek tüketebiliyor. Bazı durumlarda Türkiye’den daha ucuza geliyor. Fakat şunu belirtmek gerekir: Bu devamlılığı olan bir durum değil. Çünkü bu alışverişlerde limit var. Sık sık almaya başladığınızda devamlılığı olmayan bir durum bu yüzden.”
EN AZ 1000 TL DAHA KÂRLI
PEKİ, fiyatlar gerçekten de yurt dışında daha mı avantajlı?
Yurt dışı satıcıları da kapsayan online ticaret platformlarındaki fiyatlar ile yurtiçindeki online fiyatları karşılaştırdığımızda şöyle bir tablo çıkıyor: En çok talep gördüğü belirtilen elektronik ürünlerden, bilgisayar parçalarından başlayalım; yurtiçinde 7 bin 200 lira olan bir anakart mesela... Yurtiçinde online fiyatı 6-7 bin lira aralığında değişirken; yurt dışı satıcılarda bu fiyat vergiler dahil 4 bin 945 liraya iniyor. Avrupa’dan sipariş verilecek bir işlemci vergiler dahil 4 bin 454 liraya satılırken, yurtiçinde bu fiyat 5 bin 300-5 bin 900 lira aralığında değişiyor.
Benzer durum hazır giyim ve ayakkabı ürünlerinde de mevcut. Dünya çapında bilinen bir hazır giyim markasının bir spor ayakkabısı modeli yurtiçinde 7 bin 699,90 TL’ye satılırken; aynı markanın aynı model ürünü yurt dışı satıcılarda 3 bin 601 TL’ye düşebiliyor. Başka bir küresel markanın erkek montu yurtiçinde 7 bin TL civarında iken aynı modelin farklı renkleri yurt dışı satıcılarda 4 bin 300-5 bin TL aralığında değişiyor.
EN ÇOK TALEP ELEKTRONİĞE
TOBB E-ticaret Meclis Üyesi Seyhun Özkara’nın Hürriyet’e verdiği bilgiye göre, yurt dışından yapılan online alışverişlerde ev elektroniği, küçük ev aletleri ve diğer elektrik elektronik ürünler en çok talep gören ürünler arasında öne çıktı. Özkara, bunun ürün kategorilerine uygulanan vergi farklılıklarından kaynaklandığını belirtti.