Güncelleme Tarihi:
UZUN süredir üzerinde çalışılan ve ekonomide birçok alanı birden düzenleyen torba tasarı, TBMM’ye sevk edildi. Maliye Bakanı Naci Ağbal dün istihdam, yatırım ve üretim teşviklerinden konut hesabına, hurda araç indiriminden çeyiz desteğine kadar pek çok konuda düzenleme getiren yasa tasarısının ana hatlarını açıkladı. Tasarıda en çok dikkat çeken 16 yaşından büyük araçların hurdaya çıkarılması durumunda araç sahiplerine ÖTV teşviği verilmesine ilişkin düzenleme oldu. Yaklaşık 1 ay içinde Meclis’ten geçip yürürlüğe girmesi beklenen düzenlemede şu ifadeler yer aldı: “İkinci el araçların trafikten çekilmesi ve yeni araç alımının teşviki amacıyla, 31/12/2019 tarihine kadar uygulanmak üzere; 16 yaş ve üzerindeki otomobil, panelvan, minibüs, otobüs, kamyonet ve kamyonların, ihracatı veya imha merkezlerine teslim edilmek suretiyle trafikten kaydı silinerek hurdaya ayrılması karşılığında araç sahiplerine, yurtiçinden yeni araç alımında 10 bin lirayı geçmemek kaydıyla ÖTV indirimi sağlanabilmesi imkânı getirilmektedir.”
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2017’de trafiğe kayıtlı araç sayısı 22 milyon 218 bin 945 adede yükselirken, bu araçların 2 milyon 631 bin 723 adedi 16-20 yaş arasında, 5 milyon 40 bin 37 adedi ise 21 ve üzeri yaşlarda. Yani toplamda trafiğe kayıtlı 16 yaş üzeri 7 milyon 671 bin 760 adet araç var. Traktör ve motosikleti çıkardığımız zaman
ÖTV teşvikinden yararlanacak araç sayısı 5 milyon 740 bin 309 adedi bulacak. Bunun da 2 milyon 294 bin 53 adedi 16-20 yaş arasında, 3 milyon 446 bin 256 adedi ise 21 yaş ve üzerinde.
YAŞLI ARAÇ PROBLEMİ
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD) Başkanı Mustafa Bayraktar, Türkiye’nin en önemli problemlerinden birinin ‘Yaşlı Araç Parkı’ olduğunu belirterek düzenlemeye ilişkin şu açıklamayı yaptı: “Araç parkımızın 3’te 1 bu kapsamda. Yaşlı araç parkı ve beraberinde çevreye olumsuz yansımaları, ülkemizde ele alınması gereken önemli bir sorundu. Yaşlı araç parkının beraberinde getirdiği, trafik kazaları, emisyon artışı, yüksek bakım, onarım ve yüksek akaryakıt maliyetleri gibi birtakım problemler söz konusudur. Bu sebeple ilgili düzenlemeyi memnuniyet verici buluyoruz. Bu adım çevrenin korunmasının sağlanması, yüksek akaryakıt ve bakım maliyetlerinin önüne geçilmesi ve trafik kazalarının azaltılması yönünden çok önemli olduğuna inanıyoruz. Ayrıca bu düzenlemenin 2017 yılında yakalamış olduğumuz büyüme ivmesini destekleyerek, 2018 ve 2019 yılları için iç tüketim dinamiklerinin hayata geçirilmesi noktasında pozitif katkıda bulunacağını düşünüyoruz.”
SATIŞLARI YÜZDE 5 ARTTIRIR
Toyota Türkiye Pazarlama ve Satış A.Ş. CEO’su Ali Haydar Bozkurt da hurda desteğinin şubat ayından başlayarak sektöre ivme kazandıracağını belirterek, bu ivmenin yüzde 5 civarında olmasını öngördüklerini belirtti.
Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği Başkanı (OYDER) Murat Şahsuvaroğlu ise uzun uğraşlarının karşılığını aldıklarını belirterek, “Ülkemizdeki araçların yüzde 23.7’si 20 yaş üzeridir. Türkiye’de 2012 sonu verilerine göre araç parkında yüzde 32’si 16 yaş, yüzde 21’i ise 20 yaşın üstünde araçlar oluşurken Avrupa’da bu rakam ortalama sekizdir. 16 yaş ve üzerindeki araçların bu yeni düzenlemeden yararlanacak olmasını çok önemli bir adım olarak değerlendiriyoruz. Çünkü bu araçlar hem trafik güvenliği, hem çevresel etkileri hem de ekonomik açıdan ülkemize büyük zararlar veriyordu” dedi.
ELEKTRİKLİ OTO İÇİN DE MTV ÖDENECEK
TBMM’ye sevk edilen tasarıda elektrikli araçlara ilişkin şu düzenleme de dikkat çekti: “Elektrik motorlu; otomobil, kaptıkaçtı, arazi taşıtları ve benzerlerinin, panelvanların ve motosikletlerin, daha düşük olarak, diğer taşıtlar için uygulanmakta olan motorlu taşıtlar vergisi (MTV) tarifesinin yüzde 25’i oranında vergilendirilmesi sağlanmaktadır.” Bu da elektrikli araçların, normal benzinli veya dizel araçlara uygulanan MTV tutarının yüzde 25’i oranında vergiye tabi olmasının yolunu açacak. Yani eğer benzinli bir aracın ocak-temmuz dönemi toplam MTV oranı 3 bin TL ise, aynı fiyat aralığındaki elektrikli otomobilin MTV oranı 750 TL olacak. Başka bir ifadeyle elektrikli otomobiller herhangi bir içten yanmalı motora sahip olmadığı, yani silindirleri bulunmadığı ve güç kaynakları akü (batarya, pil) olduğu için bugüne kadar motorlu taşıtlar vergisine (MTV) tabi tutulmazken, bu durum değişti. MTV sisteminin 1 Ocak’tan itibaren silindir hacmi ve yaşın dışında matraha (vergisiz fiyat) göre de belirlenmesi, elektrikli otomobillere MTV yolunu açmış oldu. Yeni düzenlemeyle elektrikli otomobillerin MTV’si hem matraha hem de kilowatt (kW) gücüne göre belirlenecek.
TÜRKİYE’DE ÜRETİLEN ARAÇLARA ÖTV DESTEĞİ
İMALAT sanayindeki yeni makine ve teçhizat alımlarına 2019 sonuna kadar KDV istisnası sağlanacak. Ar-Ge ve tasarım faaliyetlerinde bulunanların makine ve alımları da bu kapsama girecek. Yeni kurulan yatırım teşvik belgeli şirketler, yurt dışından sermaye olarak Türkiye’ye döviz getirirse, belli şartlarla kur değerlemesine tabii tutulmayacak. Yurt içinde üretilen taşıtlar için kullanılan hoparlör, radyo, navigasyon cihazları için ödenen ÖTV, imalatçılara iade edilecek.
KONUTTA DEVLET KATKISI ARTTIRILDI
- BAKANLIĞIN yaptığı açıklamaya göre, konut hesabı için devlet katkısı tutarı 15 bin TL’den 20 bin TL’ye, yüzde 20 olan azami devlet katkısı oranı da yüzde 25’e çıkarılacak. Bu kapsamda alınacak konutların tapu harcında indirim yapılacak ve daha düşük kredi faiz imkanı sağlanacak. Bireysel emeklilikte ise devlet katkısı tutarları artık nemalandırılacak, bin TL olarak uygulanan devlet katkısı da yeniden değerlemeye göre artırılacak ve iki ay olan cayma süresi 6 aya kadar çıkarılabilecek. Çeyiz hesabında devlet katkısı oranı yüzde 20’den 25’e, azami katkı oranı da 5 bin TL’den 7 bin 500 TL’ye çıkarılacak.
TEK HAZİNE HESABI HER KURUMU KAPSAYACAK
- GENEL bütçeli idareleri kapsayan mevcut tek hazine hesabı sistemi, diğer idareleri kapsayacak şekilde genişletilecek. Kapsama alınacak kamu idarelerinin mevcut tüm hesapları kapatılarak, hesapları TCMB’de açılacak “Tek Hazine Kurumlar Hesabı”na aktarılacak.
İSTİHDAM TEŞVİKLERİ İÇİN YASAL ZEMİN OLUŞTURULDU
- İLAVE istihdam sağlayan özel sektör işverenlerine, 12 aylık teşvik verilecek. İmalat ve bilişim sektöründe teşvik miktarı daha fazla olacak. Kadın, genç ve engelli istihdamında teşvik süresi 18 ay olarak uygulanacak. İmalat sanayinde KOBİ’lerde, iki maaştan birini devlet üstlenecek. 100 TL’lik asgari ücret teşviki 2018’de devam edecek. Kreş ve gündüz bakım evleri için işverenlere gelir vergisi istisnası tanınacak. Asgari ücret üzerindeki gelir vergisi, tarifenin ilk diliminde sabitlenecek. Öğrenim gören çocuklar, çalışmaları halinde, ebeveynlerinden dolayı hak kazandığı pasaportu kullanmaya devam edebilecek, aynı şekilde yetim aylığı alan öğrenciler de yetim aylığı almaya devam edecek. İşverenlere 1 ay içinde başvurulması halinde geriye dönük olarak teşviklerden yararlanma hakkı verilecek. 30 günden az çalışanlar için işveren beyanı yeterli olacak.
RÖDOVANSÇILARA DESTEK GELİYOR
- Kaçak madencilik faaliyetlerine hapis cezası verilebilecek. İhalesi iki defa yapılmasına rağmen maden sahasına müracaat olmaması halinde gerçek anlamda madencilik faaliyeti yapılabilecek sahalar, aramalara açık hale getirilebilecek. Kamu kurum ve kuruluşlarının iştiraklerinin işlettirdikleri yeraltı maden işletmelerindeki rödovansçılara, çalışma saatindeki azalma, ücret artışı ve yıllık izin düzenlemeleri gibi iyileştirmelere bağlı olarak oluşan maliyet artışları için desek verilecek. Akkuyu ve Japonya’yla birlikte yapılacak nükleer santral projesi stratejik yatırım teşviklerinden yararlanacak.
EVDE ÜRETİLEN ELEKTRİĞE TEŞVİK
- Evde çatı ve cepheye kurulu yenilenebilir enerji tesislerinden üretilen elektriği, tedarik şirketlerine satanlara, gelir vergisi ve KDV muafiyeti verilecek.
KAÇAK AKARYAKIT İÇİN ÖTV ÖNLEMİ
- Kaçakcılıkla mücadele için, akaryakıt yerine kullanılabilecek bazı yağlama müstahzarları da ÖTV kapsamına alınacak. Ev hizmetlerinde çalışanlara uygulanan kolaylaştırılmış sigorta bildirim ve prim ödeme işlemleri, kapıcılık için de söz konusu olacak.
DERNEKLERE ÜCRETSİZ ARAZİ
- Öğrencilere yönelik eğitim ve yurt temini faaliyetinde bulunan kamu yararına çalışan derneklere, Hazineye veya kamuya ait taşınmazlar, 49 yıllığına bedelsiz tahsis edilebilecek.
TERÖR MAĞDURLARININ YAKINLARINA 2. İSTİHDAM
- Terör eyleminin ortaya çıkarılması, etkilerinin azaltılması veya bertaraf edilmesinin sağlanmasında yardımcı ve faydalı olanlardan hayatını kaybeden sivillerin yakınlarına ikinci istihdam hakkı verilecek. 2003-2014 arasındaki maden kazalarında ölenlerin ailelerinden biri de kamuda istihdam edilebilecek.
5 BİN SÖZLEŞMELİ ÖĞRETMEN HAKKI
- Ek ders ücreti karşılığında Milli Eğitim Bakanlığı’nda görev yapmış ve en az 540 gün sigorta primi ödenenler, sözleşmeli öğretmen olarak atanabilecek. Bu yolla atanacak öğretmen sayısı 5 bini geçmeyecek.
KAMULAŞTIRMADA ÖNCE İDARİ YOL
- Baraj inşaatı dolayısıyla taşınmaz kamulaştırmaları ve mutlak koruma alanında kalan taşınmazların sahipleri, itiraz etmek isterse önce idari başvuru yolunu tüketmek sonunda olacak. Kurulacak bir komisyon, konuyla ilgili karar verecek.
ADNAN HOCA MADDESİ
- Lisanslı yayın kuruluşları internet sitesinden yayın yapabilecekler. Ancak bunun için ayrıca lisans almaları gerekecek, lisans almayan kuruluşların yayınları ise sulh ceza hakimince engellenebilecek. Söz konusu maddenin kamuoyunda Adnan Hocacılar olarak bilinen grubun yayınlarıyla ilgili olduğu belirtiliyor. Son dönemde A9 kanalından yapılan yayınlarla ilgili olarak çok sayıda şikayet RTÜK’e iletildi. A9 kanalıyla ilgili incelemeler yürüten RTÜK yetkililerine göre, şikâyete konu olan görüntülerin tamamı YouTube ve sosyal medya üzerinden yayınlanıyor, internet ortamına özel içerik olarak üretiliyor ve bu mecralardan A9 logosuyla yayınlanıyor. TV kanalından ise RTÜK’ün yaptırımına uğrayabilecek içerikte yayınlardan kaçınılıyor. İnternet ortamına yönelik denetim yapamayan RTÜK, Oktar’ın programlarına yaptırım uygulayamıyor.