Güncelleme Tarihi:
Tüm dünyayı etkisi altına alan ve Türkiye’de de ilk vakanın mart ayında görüldüğü koronavirüs salgını, ülke ekonomilerinin ikinci çeyrekte sert daralmalarına sebep oldu. Salgının yayılımını önlemek için alınan tedbirler ve dünya ekonomisine ilişkin belirsizlikler ülkelerin makro verilere de hızla yansıdı. Ülkeler bu süreçten çıkmak için trilyonlarca dolarlık destek paketleri açıkladı. Öncü göstergeler üçüncü çeyrekte ekonomilerin dipten dönmeye başladığına, ‘V’ tipi toparlanmaya geçildiğine işaret ediyor.
Türkiye’de salgının ortaya çıkmasıyla makro verilerde bozulmalar başlasa da hükümetin, regülatörlerin ve bankacılık sektörünün proaktif adımlarıyla olumsuz etkiler asgari düzeyde tutuldu. Yıla yüzde 75.5 seviyelerinden başlayan kapasite kullanım oranı, nisan ayında yüzde 61.6 seviyelerine kadar geriledi. Alınan önlemler ve reel sektörü destekleyici adımlarla kapasite kullanım oranı altı ay üst üste artış gösterdi. Böylece kapasite kullanım oranı eylülde yüzde 74.6 ile salgın öncesi dönemdeki yüzde 75-76 seviyelerine yaklaştı.
VERİLER OLUMLU GELİYOR
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, kapasite kullanım oranındaki artışa ilişkin Twitter hesabından değerlendirmede bulundu. Söz konusu orandaki yükselişe dikkati çeken Albayrak, şunları kaydetti: “Yılın üçüncü çeyreğine ilişkin son veriler olumlu gelmeye devam ediyor. Kapasite kullanım oranı, eylül ayında 1.3 puan artarak yüzde 74.6 seviyesine çıktı. İnşallah son çeyrekte de bu seyir devam edecek ve yılı beklentilerin üzerinde tamamlayacağız.”
HİZMET SEKTÖRÜNDE GÜVEN ARTIŞI
Türkiye İstatistik Kurumu da, eylül ayına ilişkin sektörel güven endekslerini açıkladı. Buna göre, mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi ağustosta 70.5 iken bu ay yüzde 6.4 artarak 74.9’a yükseldi.
Hizmet sektöründe bir önceki aya göre, son 3 aylık dönemde iş durumu alt endeksi yüzde 12.8 artarak 71.3 oldu. Söz konusu dönemde hizmetlere olan talep alt endeksi yüzde 12.6 artarak 69.8 değerini aldı. Gelecek 3 aylık dönemde hizmetlere olan talep beklentisi alt endeksi ise yüzde 2.8 azalarak 83.7’ye geriledi. Mevsim etkilerinden arındırılmış perakende ticaret sektörü güven endeksi ise eylülde yüzde 1.5 azalarak 93.5’e düştü. Mevsim etkilerinden arındırılmış inşaat sektörü güven endeksi de geçen ay 85 iken bu ay yüzde 2 azalarak 83.3’e indi.
REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ GERİLEDİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından eylül ayına ilişkin İktisadi Yönelim İstatistikleri ve Reel Kesim Güven Endeksi açıklandı. RKGE eylülde bir önceki aya göre sınırlı düşüş göstererek 105.3 seviyesinde gerçekleşti. Salgın nedeniyle belirsizliğin arttığı bir ortamda nisan ayında 66.8 seviyesine kadar gerileyen RKGE, ağustosta 106.2 ile salgın öncesi dönem seviyelerine ulaşmıştı. Aynı dönemde mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi (RKGE-MA) ise 0.5 puan yükselerek 105.7’ye ulaştı. Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi ve iç piyasa sipariş miktarında artış bildirenler lehine olan seyir güçlenerek devam etti. İhracat sipariş miktarında ise bir önceki ayda azalış bildirenler lehine olan seyir artış bildirenler lehine döndü. Mevcut toplam siparişlerin ve mevcut mamul mal stokları seviyesinin mevsim normallerinin altında olduğu yönündeki değerlendirmeler zayıflayarak devam etti.