6.2 milyon araç SİGORTASIZ

HEP diyordum, trafik sigortasında süren fiyat tartışmasının sonuçları ağır olacak diye; maalesef beklenen oldu ve zorunlu olmasına rağmen trafikte sigortasız araç sayısı yüzde 30’a kadar yükseldi. TÜİK’in son açıkladığı verilere göre 2016’nın kasım ayında trafikteki toplam araç sayısı 21 milyonun biraz üzerinde. Aynı dönemde trafik sigortası yaptıran araç sayısı 14.7 milyon. Sigortasız araç sayısı ise 6.2 milyon ki, bu da araçların yüzde 30’nun sigortasız trafikte dolaştığı anlamına geliyor. Rakamlara bakıldığında da son üç yılda, sigortasız araç sayısının yüzde 26’dan, yüzde 30’a çıktığı görülüyor. Aralık verileri açıklandığında bu oranın biraz daha artması bekleniyor. 

TOPLUMSAL SORUN OLUR

Kimilerine bu artış pek bir şey ifade etmeyebilir. O zaman şöyle anlatayım. Trafik sigortası, sürücülerin, trafikte başkalarına verecekleri hem bedeni (ölüm, sakatlık) hem de maddi zararlara karşı yaptırılıyor. Kusurlu ya da kusursuz hiç farketmez, sürücü, bir ya da birkaç kişinin ölümüne neden olursa, ölenlerin yakınları mağdur olmasın diye trafik sigortası var. O nedenle zorunlu; o nedenle de sigortanın yaptırılmaması diye bir durum söz konusu değil. Ne mi, demek istiyorum? Normal şartlarda trafikte sigortasız araç olmaması gerekirken, aksine sayı artıyor; yüzde 30’lara kadar da çıkmış durumda diyorum ve ekliyorum, bu bir felaket. Neden mi? Olası kazalarda hem ölenlerin yakınları mağdur olacak hem de sigortasız 6.2 milyon sürücünün başı yanacak. Yanacak, çünkü milyonlarca lira tazminatı cepten ödemek zorunda kalacak.

Peki, neden bu hale gelindi? Son iki yılda trafik sigortası primlerindeki yüzde 80, hatta yüzde 100’e varan artışlar ve bu artışa tüketicinin sigorta yaptırmayarak gösterdiği tepki başlıca neden ama bana göre sadece bu da değil. Nitekim 2016’nın ortalarından itibaren trafik primleri düşüyor. Geçen

senenin mart, nisan, mayıs aylarında ortalama fiyat 680 liralardayken, aralık ayında 620 liraya kadar geriledi. Yüzde 10’luk bir düşüş söz konusu ki, kimi şirketlerin indirimi yüzde 15’lerin de üzerinde. Evet, trafikte eski 150-200 liralık fiyatlar yok, olmayacak da. 

MOTOSİKLETLER SİGORTASIZ

Bana göre sigortasız araç sayısının artmasının bir nedeni de bazı kesimlerin, sürekli olarak trafik priminin yüksekliğini gündeme getirip, fiyatların eski seviyelere ineceği yönünde bir algı yaratması. Öyle ki, bu kesimler, kimi zaman ‘devlet fiyata müdahale etsin’ çağrısında bulunuyor, kimi zaman da sigorta şirketlerine, ‘fiyatı yarı yarıya indirim’ baskısı yapıyor. Hal böyle olunca da bazı sürücüler, fiyatı yüksek bulup, tepki olsun diye sigortayı yaptırmıyor; bazıları da ‘fiyatlar nasıl olsa düşecek, yüksek prim ödemeyeyim, düşsün öyle yaptırırım’ diyerek, yaptırmıyor.

Sonuç, bugün 6.2 milyon sürücü sigortasız trafikte dolaşıyor. Gelelim, sigorta yaptırmayanların kim olduğuna. 2016 Kasım ayı itibariyle 11.2 milyon otomobilden, 1 milyon 175 bini sigortasız. Otomobillerde sigortasızlık oranı yüzde 10’lar seviyesinde. Sigortasızlık oranı en yüksek kesim ise motosikletler. 3 milyon motosikletten 2 milyonunun sigortası yok. Yani, motosikletlerin yüzde 67’si trafikte sigortasız dolaşıyor. Sigortasızlığın yaygın olduğu bir diğer kesim ise otobüsler; 220.4 bin otobüsten 61 bini, yani yüzde 28’e yakını sigortasız. Aynı şekilde minibüslerde de sigortasızlık oranı yüzde 22’lere yakın.

Sigortasızlığın bedeli 1650 lira

TRAFİKTE sigortasız dolaşan 6.2 milyon sürücünün olası bir kazada başına nelerin geleceğini anlatayım. Eğer kazada, bir ya da birkaç kişinin ölümüne neden olursanız, sigortanız olmadığından devreye Güvence Hesabı giriyor ve kazada ölenlerin yakınlarına tazminat ödemesi yapıyor. 2017’de sigortanın teminat limitleri arttığından, bugün için bu rakam, kişi başına 330 bin lira. Kazada, iki kişinin ölümüne neden olduysanız, Güvence Hesabı, 660 bin liraya kadar bu tazminatı ödüyor. Sonra da dönüp, önce sizden talep ediyor, ödemezseniz de hukuk yoluyla alıyor. Kaza başına sigortadan ödenecek en yüksek rakam ise 1 milyon 650 bin lira. Tabii aynı kazada sigortanız olmadığı için tarafların size açacağı maddi tazminat taleplerini hesaba bile katmıyorum. Özetlersek; sigortasız olarak karıştığınız kazanın büyüklüğüne göre cebinizden en düşük 330 bin lira en yüksek de 1.650 bin lira ödeyeceksiniz demektir. Bundan da kaçış yok. Sigortasızlığın bir de diğer boyutu var. Kanunen yasak olduğundan, polise yakalanırsanız, hem 97 liraya yakın ceza kesilecek hem de aracınız bağlanacak. Geri alabilmeniz için de sigorta yaptırmanız gerekiyor. Sigortayı zamanında yaptırmadığınız için sigortacılar size en yüksek primi (sür prim) uygulayacak. Bu da şu anlama geliyor ki, sigortayı zamanında yaptırsaydınız ödeyeceğiniz prim 600-700 lirayken, şimdi 3-4 bin lira ödemek zorunda kalacaksınız.