500'ün 136'sında yabancı parmağı

Mevcut ekonomik koşullar ve mevzuat nedeniyle yabancı sermaye Türkiye'ye yeterli ilgiyi göstermezken, Türkiye'nin en büyük şirketlerinde yabancı ortaklıkların payının küçümsenmeyecek bir oranda olduğu ortaya çıktı. İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) ‘‘Türkiye'nin 500 Büyük Kuruluşu’’ arasına giren şirketlerin yüzde 27.2'sinin yabancı ortaklığı bulunurken, bu sayı geçen yıla göre de arttı.

Geçen yılki üretimden satışlarıyla Türkiye'nin en büyükleri olan 500 şirket arasından 136 tanesinde yabancı sermaye ortaklığı bulunuyor. Bazı şirketlerde yabancı ortaklığın payı çok büyük olmasa da, yüzde 16.2'sinde yani 81 tanesinde yabancı ortağın payı yüzde 50'nin üzerine çıkıyor.

2001 yılındaki performanslarıyla Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşu arasında yer alan ve en az yüzde 50 oranında yabancı sermaye bulunan şirketler ve yabancı ortaklığın payı şöyle:

ABB Elektrik (99.96), Akzo Nobel Kemipol Kimya (51), Anadolu Honda (50), Astel Kağıtcılık (100), Baştaş Başkent Çimento (82), Bayer İlaç (100), Bayer Türk Kimya (100), Baymak Makina ( 85), Beksa Çelik (50), Bizimgaz (99.15), Bosch Sanayi (100), BSH Profilo (68.56), Coats Türkiye İplik (75), Cognis Kimya (99.99), Çelikord (51), Çimentaş İzmir Çimento (97.48), Çopikas Kağıt (100), Delphi Automotive (100), Denizli Çimento (50), Dimon Türk (98.90), Eczacıbaşı-Baxter Hastane Ürünleri (50), Lafarge Aslan Çimento (96.77), Lear Teknik Oto Yan Sanayi (67), Levi Strauss İstanbul Konfeksiyon (51), Magnesit A.Ş. (100), Man Kamyon (99.99), Mercedes-Benz Türk (85), Merloni (100), Mobil Oil (99.99), Netaş (53.13), Nexans İletişim (100), Novartis (100), Opel Türkiye (100), Oyak-Renault (51), Perfetti Van Melle Gıda (100), Philsa Philip Morris Sabancı Sigara (75), PNS Pendik Nişasta (50), Progıda Tarım Ürünleri (70), Roche Müstahzarları (100), Rotapak Matbacılık (70), Sanofi Doğu İlaç (100), Susa Dupont Sabancı Polyester (81.11), Schmalbach Lubeca Ambalaj (99), Schneider Elektrik (99.99), Siemens (98.90), Sallac Amabalaj (99.99), Spierer Tütün (99.96), Standart Profel Otomotiv 880), Teknik Malzeme (50), Shell (100), Türk Pirelle Kablo (83.70), Türk Pirelli Lastik (63.05), Türk Tuborg Bira (82), Vestel Elektronik (51.59), Volkswagen Elektrik Sistemleri (100).

Bunların dışında adını açıklamak istemeyen 23 şirket arasındaki 14 şirkette yabancı hissedarın payı bulunuyor. Bu şirketlerden 6 tanesinde ise yabancı hissedarın ağırlığı daha fazla.

‘500 Büyük’ten çıkanlar

Başer Tekstil, Beldeyama, Betek Boya, Bursa Beton, Castrol Madeni Yağlar, Chyresler Kamyon, Cidersan Cider Yağ, Çağlar Plastik, ÇBS Boya, Çimbeton, Çukobirlik, Çukurova Çelik, Çukurova İnşaat, Dardanel, Datateknik, Dentaş Ambalaj, Diktaş, Dinarsu, DYO Sentetik, Edirne Yağ, Ekinciler Demir -Çelik, Escort Computer, Esem Elektrik Sayaçları, Esko Tekstil, Eta Elektrik, Gaz Aletleri A.Ş., Gezer Ayakkabı, Gümüşsuyu Halı, Hema Dişli Sanayi, Hidromek Hidrolik, Işıklar Ambalaj, İ.E. Ulagay İlaç Sanayi, İhlas Ev Aletleri, İhlas Matbacılık, İstanbul Çorap, İstikbal Mobilya, İston İstanbul Beton Sanayi, İşbir Elektrik, İzmir Basma Fabrikası, Kelebek Mobilya, Kerim Çelik, Kopaş Kozmetik, Kürüm Demir, Makimsan Asfalt, Maktaş Makarnacılık, Marmarabirlik Zeytin, Meteksan Kağıt, Meteksan Matbaacılık, Mitaş Madeni İnşaat, Mudurnu Tavukçuluk, Orma-Orman Mahsulleri, Ortadoğu Rulman, Ova Un, Özdemir Boru, Özhen Tavukçuluk, Özkoyuncu Demir, Öznur Kablo, Öztek Giyim, Petlas Lastik, Pimaş Plastik, Sagra Gıda, Sarbak Metal, Sevil Boru, Starwood Orman Ürünleri, Süntaş Sünger ve Yatak, Tek-İz İzolasyon, Tekstiplik, Termo Teknik, Tırsan Tıreyler, Toyota, Tuzla Tersanecilik, Türk Henkel, TTK Üzülmez Taşkömürü, Türkiye Zirai Donatım, Tüvasaş, Van-Et, Yakupoğlu Ticaret, Yolava Elyaf, Yörsan Gıda.

‘500 Büyük’ arasına girenler

İsko Dokuma, Sanko Tekstil, Güney Polgat Tekstil, Poyraz Karlıbel Fındık, Bis Enerji, Zorlu Enerji, Noksel Çelik, Çukurova Elektrik, Makro Tekstil, Autoliv-Cankor Otomotiv, Yasaş Yaşar Boya, Grammer Koltuk, Entek Elektrik, Spierer Tütün, Saray Örme, Ayka Tekstil, Edip İplik, Lipet Likit Petrol, Kula Mensucat, Matay Otomotiv, Tukaş Gıda, Paşabahçe Eskişehir Cam, Orjin Deri, Has Çelik, Havelsan, Atakaş Şahin Çelik, Atasay Kuyumculuk, SS. Tariş Zeytin, Filiz Gıda, Ütüsan, İdeal Gıda, İstanbul Halk Ekmek, Venüs Giyim, Asaş Alüminyum, Schmalbach Lubeca Ambalaj, Ormo Yün, Koç Haddecilik, Schneider Elektrik, Şölen Çikolota, Gals Tekstil, Tosçelik Profeil, Aunde Teknik, Özak Tekstil, Bameks Dış Ticaret, MKEK Hurdasan, Esan Eczacıbaşı Endüstriyel Hammaddeler, Tamteks Tekstil, Keskinkılıç Gıda, Camiş Elektrik, Barış Gıda, Ünsa Ambalaj, Biskot Bisküvi, Özer Metal, Durmazlar Makina, Opel Türkiye, Aydın Mensucat, Magnesit A.Ş., Anateks Anadolu Tekstil, Akdeniz Kimya, Telerko Kablo, Dörtel Tekstil, Aydınlı Deri, Deniz Tekstil, Kale Kilit, Kalekalıp, Ör-Ma Tekstil, Özer Tekstil, Şa-Ra Enerji, Denimko Tekstil, İtalteks Eskpo Tekstil, Arı Rafine.

500 büyükte Koç'un payı yüzde 11

KOÇ Topluluğu, Türkiye'nin 500 büyük şirketi arasında Koç Topluluğu'ndan 19 şirket yer aldı. Bu kuruluşlardan Tofaş'ın özel sektör birinci olduğu 2001 yılında Arçelik ikinci, Aygaz ise beşinci sırayı aldı. Yapılan açıklamada, Koç Topluluğu şirketlerinin 4.4 katrilyon liralık ciro ile 500 büyük sanayi kuruluşu arasında özel sektörün yüzde 11'ini temsil eden en büyük sanayi grubu olduğu dile getirilen açıklamada, ‘‘Sıralamaya giren Koç Topluluğu şirketlerinin toplam ihracatı, geçen yıla göre yaklaşık 592 milyon dolar artarak, 1.4 milyar dolar ile toplam özel sektör ihracatının yüzde 10‘unu oluşturuyor’’ denildi.

Sabancı'nın 14 şirketi '500 Büyük'te

SABANCI Topluluğu şirketlerinden geçen yıl 14 tanesi Türkiye'nin en büyük 500 şirketi arasında yer aldı. Üretimden satışlarıyla sıralamada yer alan Sabancı şirketleri şunlar: Akçansa Çimento, Beksa Çelik Kord Sanayi,

Bossa, Brisa Bridgestone Sabancı Lastik, Brisa Bridgestone Sabancı Lastik, Çimsa Çimento, Danonesa Tikveşli Süt Ürünleri, Enerjisa Enerji Üretim, Kordsa Sabancı Dupont End. İplik, Marsa Kraft Jacobs Suchard Sabancı Gıda, Olmuksa International Paper-Sabancı Ambalaj, Pilsa Plastik, Philsa Philip Morris Sabancı Sigara, Temsa Termo Mekanik, Yünsa Yünlü Sanayi.

Yaşar 9 şirketle listede

Türkiye'nin en büyük 500 sanayi kuruluşu arasında Yaşar Toplulğu şirketlerinden 9'u yer aldı. Yaşar'ın bu şirketleri şunlar: Pınar Süt, Pınad Et, Yaşaş Yaşar Boya, Çamlı Besicilik, Türk Tuborg, Çamlı Yem, DYO Matbaa Mürekkepleri, Viking Kağıt ve