Güncelleme Tarihi:
Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) ve PricewaterhouseCoopers (PwC) Türkiye tarafından hazırlanan “Parlayan Yıldız - Perakende Sektörünün Türk Ekonomisine Etkileri” raporu, AMPD Başkanı Mehmet Nane, AMPD Yönetim Kurulu Üyeleri ve PwC Türkiye Perakendecilik ve Tüketiciye Yönelik Ürünler Sektörü Lideri Adnan Akan'ın katıldığı basın toplantısıyla açıklandı.
Nane, burada yaptığı konuşmada, Türkiye'de organize perakende sektörünün ekonominin barometresi haline geldiğini belirtti.
Bu çalışmanın ilkini 2007 yılıNda yaptıklarını, şimdi de ikincisini tamamladıklarını dile getiren Nane, temel amaçlarının bu işin kurumsallaşmasını sağlamak olduğunu kaydetti.
Nane, Avrupa Birliği ülkelerinde yüzde 85'lerde olan organize perakendenin payının, Türkiye'de maksimum yüzde 40'larda olduğunu, kendilerinin burada kurumsal hafıza oluşturmaya çalıştıklarını ifade etti.
Türkiye'de organize perakende sektörünün genç ve çok hızlı büyüyen bir sektör olduğunu vurgulayan Nane, Türkiye'de sektörün alışveriş ve ciro olarak çok ciddi bir büyüme sağladığını dile getirdi.
Mehmet Nane, bu hafta içinde istihdam rakamlarının açıklandığını anımsatarak, istihdam rakamlarına bakıldığında perakende sektörü ile inşaat sektörünün net istihdam yaratan sektörler olduğunu söyledi.
Bir AVM açıldığında minimum bin 500 ile 4 bin-4 bin 500 kişiye istihdam sağlandığına değinen Nane, dolaylı istihdamının ise 5 çarpan olduğunu, sektörün 1'e 5 istihdam yaratma potansiyeline sahip bulunduğunu ifade etti.
Türkiye'nin, her yıl iş gücüne katılan yaklaşık 900 bin kişiye iş bulma, istihdam yaratma sorumluluğu olduğunu vurgulayan Mehmet Nane, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Hizmet sektörünün öncüsü konumundaki perakende ticaret sektörü, dinamik istihdam politikasıyla tam da bu noktada öne çıkıyor. Organize perakende sektörünün çalışan sayısı 2005 yılında 280 bin kişi iken, 2010 Haziran ayı itibarıyla 490 bin kişiye ulaşmıştır. 5 yılda yaşanan yüzde 75'lik artış, sektörün büyüme potansiyeli kadar uzun vadeli istihdam politikasını da yansıtmaktadır. önümüzdeki yıl ortalama 50 civarında alışveriş merkezi hayata geçecek, bunların yatırımı ortalama 100 milyon dolarlık yatırım olduğunu düşünürsek, 5 milyar dolarlık sadece AVM yatırımı olacak. Kriz ortamı olan 2009 yılında bu rakam 2,7-2,8 milyar dolar civarındaydı.
Organize perakende sektörü kayıtlı ekonominin ayrılmaz bir parçası olarak, çalışanın özlük haklarını gözeten ve kayıtlı istihdam sistemlerinin gelişimini de güçlendirmektedir. Perakende sektöründeki kayıtlı istihdam bugün 2,1 milyon kişi iken, kayıt dışı istihdam rakamı eklendiğinde bu sayı 2,7 milyon kişiye yükselmektedir. Organize perakende sektörü ise, kayıtlı istihdam yaratma hızı ile geleneksel perakendeye de örnek olmakta, çağdaşlaşmasını sağlamaktadır.”
'SEKTÖRDE 2011 YILI İSTİHDAM BEKLENTİSİ 650 BİN...”
Toplantıda raporun sunumunu yapan PwC Türkiye Perakendecilik ve Tüketiciye Yönelik Ürünler Sektörü Lideri Adnan Akan ise, Türkiye'nin, özellikle 2000'li yılların başından itibaren, liberalleşen ekonomisi ve uluslararası normlara kavuşan ticaret ortamı sayesinde, doğrudan yabancı yatırımları çekmeye başladığını ve bunun neticesinde küresel ekonomide giderek artan bir öneme ve paya sahip olduğunu kaydetti.
Akan, ekonomik alanda ve genel anlamda yaşanan bu olumlu gelişimin, belli sektörlerde daha da yoğun hissedildiğini ifade ederek, bu sektörlerin başında perakendenin geldiğini belirtti.
2000'li yılların başlarına kadar halen oldukça geleneksel yapıdaki Türkiye perakende sektörünün modernleşme evresinin 2000'lerden itibaren ivme kazanarak devam etmesinin, şüphesiz ülke ekonomisine büyük ve olumlu etkiler yaptığına işaret eden Akan, bu gelişimde Türkiye'nin modern perakendenin gelişimi için hali hazırda sunduğu ortam ve avantajların çok önemli rol oynadığını söyledi.
Akan, Dünyanın 16. büyük ekonomisi ve 16. yüksek nüfusa sahip ülkesi konumundaki Türkiye'nin, potansiyelini daha etkin değerlendirmesi ve ekonomisini tamamen kayıt altına alabilmesi durumunda, ekonomik büyüklük açısından daha yüksek sıralara gelmesinin kuvvetle muhtemel olduğunu vurgulayarak, “Bu doğrultuda en büyük katkıyı yapacak sektörlerin başında organize perakendecilik gelecektir. Modern perakendeciliğin Türk ekonomisine olumlu katkısı giderek artan bir ağırlıkla ekonomik ve sosyolojik açılardan hissedilecek, bu sayede Türk perakende sektörü doğrudan yabancı yatırımları cezbetmeye devam edecektir”diye konuştu.
Bugün organize perakende sektöründe 450 bin kişinin istihdam edildiğini belirten Akan, sektörde 2011 yılı istihdam beklentisinin ise 650 bin olduğunu bildirdi.
PERAKENDE SATIŞLARI 2009 YILINDA 317 MİLYAR LİRAYA ULAŞTI
Perakende sektörünün Türkiye ekonomisi üzerindeki etkilerinin ele alındığı rapora göre, Türkiye'nin son yıllarda en hızlı büyüyen sektörü olan perakendede son 10 yılda büyük bir hareketlilik yaşanmakta. Yerli ve yabancı perakendecilerin büyüme trendinde olan Türkiye;ye ilgisi her geçen gün artarken sektördeki büyüme potansiyeli ve rekabet yeni satın alma ve birleşmeleri gündeme getirmekte.
Perakende satışları 1998 yılında 23 milyar lira iken, 2003 yılında 128 milyar lira ve 2008 yılında 329 milyar lira oldu. 2009 yılı itibariyle ise bu tutar 317 milyar liraya ulaştı. Gayri Safi Yurt İçi Hasıla'daki artışa paralel olarak perakende satışlarının 2013 yılında 448 milyar liraya ulaşması tahmin edildi.
Her AVM yatırımının bölgedeki ortalama bin 500 kişilik istihdam yarattığından hareketle, 2009-2011 döneminde salt AVM yatırımlarına bağlı olarak yaklaşık 135 bin kişiye iş imkanı doğacağı tahmin edildib2011 yıl sonu itibariyle organize perakende sektörünün toplam istihdamının 650 bin kişiye ulaşması öngörüldü.
YABANCI YATIRIMLAR YÜZDE 12 ARTTI
Türkiye genelindeki doğrudan yabancı yatırım girişi 2009 yılında 2008 yılına oranla yüzde 14 daralırken, organize perakende sektörüne yönelik doğrudan yabancı yatırımcıların aynı dönemde yüzde 12 arttı.
2009 Eylül ayı itibariyle, Türkiye'deki AVM yatırımlarının yüzde 71'i yerli yatırımcılar tarafından gerçekleştirildi. Uluslararası yatırımcıların sektöre girişi ile yatırımcı profili çeşitliliği arttırdı. Yabancı yatırımcılar arasında başı Almanya çekti. Hollanda ve Fransa, Almanya'yı yakından izleyen yatırımcılar oldu.
Halihazırda, Türk perakende sektörünün yaklaşık yüzde 60'ının geleneksel, yüzde 40'ının ise modern (organize) perakende sektörüne ait olduğu tahmin edildi.
2009 yılında açılan toplam 26 AVM ile birlikte Türkiye'deki AVM sayısı 41 ilde 236'ya ulaştı. Toplam kiralanabilir alan ise 838 bin metre kare artış ile yaklaşık 5 milyon 696 bin metrekareyi buldu. İnşaatı süren 68 AVM'nin de tamamlanmasıyla toplam AVM sayısının 2011'de 304 ve toplam kiralanabilir alanın ise 8 milyon metrekare civarında olacağı bekleniyor.