45 milyon 736 bin 402 kişi 4.5G kullanıyor

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) 2016 yılı üçüncü üç aylık dönem (Temmuz-Ağustos-Eylül) sonu itibarıyla Türkiye elektronik haberleşme pazarında yaşanan gelişmeleri açıkladı. Buna göre 2016 yılı üçüncü üç aylık dönemde Türk Telekom ve mobil şebeke işletmecilerinin net satış gelirleri yaklaşık 9,1 milyar olarak gerçekleşti.

GENEL PAZAR VERİLERİ

16 Kasım 2016 itibarıyla elektronik haberleşme sektöründe faaliyet gösteren işletmeci sayısı 615 olup bu işletmecilere verilen yetkilendirme sayısı 994 oldu. 2016 yılı üçüncü üç aylık dönemde Türk Telekom ve mobil şebeke işletmecilerinin net satış gelirleri yaklaşık 9,1 milyar olarak gerçekleşti.

Diğer işletmecilerin net satış gelirleri 2016 yılı üçüncü çeyrekte yaklaşık 2,5 milyar olarak gerçekleşti. 2016 yılı üçüncü çeyrekte Türk Telekom ve mobil işletmecilerin toplam yatırım miktarı yaklaşık 1,02 milyar olarak gerçekleşti. Diğer işletmeciler tarafından 2016 yılı üçüncü çeyreğinde yaklaşık 383 milyon yatırım gerçekleştirildi. 2016 yılı üçüncü çeyrekte toplam mobil trafik miktarı 62,1 milyar dakika olurken sabit trafik miktarı ise yaklaşık 2,1 milyar dakika olarak gerçekleşti. Bir önceki üç aylık döneme göre mobil trafik miktarı yüzde 2,61 artarken, sabit trafik miktarı ise yüzde 16,36 oranında azaldı. Trafiğin büyük bir kısmını (yüzde 92,4) mobilden mobile giden trafik oluşturdu. 2016 yılı üçüncü çeyreğinde tüketicilerden Kuruma toplam 27 bin 862 şikayetin geldiği ve bu şikayetlerin yaklaşık yüzde 39’unun mobil hizmetlerle ilgili olduğu görüldü. Milyon abone başına tüketici şikayeti sayısı incelendiğinde ise ilk üç sırada internet servis sağlayıcılığı hizmeti, uydu platform hizmeti ve sabit telefon hizmetine yönelik şikayetlerin olduğu görüldü.

SABİT PAZAR

2016 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla 11 milyon 80 bin 404 sabit telefon abonesi bulunan Türkiye’de penetrasyon oranı bir önceki çeyreğe göre 0,2 puan azalarak yaklaşık yüzde 14,1 seviyesine düştü. Türkiye’de ortalama hanehalkı büyüklüğünün 3,6 olduğu göz önünde bulundurulduğunda sabit telefon hizmetlerinin Türkiye’nin önemli bir kesimine ulaştı. 2016 yılının üçüncü çeyreği itibarıyla taşıyıcı seçimi/önseçimi bilgilerine bakıldığında, taşıyıcı ön seçimi kullanıcı sayısının 197 bin 605 ve arama bazında taşıyıcı seçimi kullanıcı sayısının ise 44 bin 800 olarak gerçekleştiği görüldü. 2016 yılının üçüncü çeyreğinde PSTN gelirleri toplam gelirin yüzde 27,1’ini teşkil ederken erişim gelirleri toplam gelirin yüzde 55,4’ünü oluşturdu.

2016 yılı üçüncü üç aylık dönem itibarıyla Türk Telekom’un sabit telefon gelirleri yaklaşık 726 milyon olarak gerçekleşmiş olup bir önceki senenin aynı dönemine göre yüzde 4,7 oranında azalırken, bir önceki üç aylık döneme göre ise yüzde 3,9 oranında düştü. Yaklaşık 2,85 milyon abone sabit telefon hizmetlerinde alternatif işletmecilerden hizmet almakta olup bu işletmecilerin üç aylık dönem için tüm STH hizmetlerinden elde ettikleri gelirler 356 milyon civarında gerçekleşti.

Türk Telekom’un trafik dağılımı incelendiğinde; bir önceki yılın aynı döneminde yüzde 64,7 olan şebeke içi trafiğin toplam trafik içindeki payının 2016 yılı üçüncü üç aylık döneminde yüzde 59,5 olarak gerçekleştiği görüldü. Bununla birlikte bir önceki yılın aynı döneminde toplam trafiğin yüzde 28,2’sini oluşturan mobile doğru trafik oranı artarak 2016 yılının üçüncü çeyreğinde toplam trafiğin yüzde 33’üne ulaştı. 2015 yılının üçüncü çeyreğinde yaklaşık 1,8 milyar dakika olan Türk Telekom’un ses trafiği, yüzde 22,8 oranında azalışla 2016 yılının üçüncü çeyreğinde yaklaşık 1,4 milyar dakika olarak gerçekleşti. Şehir içi trafikte STH işletmecilerinin payı yüzde 16,4 ve Türk Telekom’un payı ise yüzde 83,6 olarak gerçekleşti. Şehirlerarası arama trafik miktarında STH işletmecilerinin pazar payı yüzde 47,5 ve Türk Telekom’un pazar payı ise yüzde 52,5 olarak gerçekleşti.

Mobile doğru çağrı trafiğinde STH işletmecilerinin payı yüzde 42 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı yüzde 58 olarak gerçekleşti. Yurtdışına doğru çağrı trafiğinde Türk Telekom’un payı yüzde 57,6 olarak gerçekleşirken STH işletmecilerinin payı yüzde 42,4 olarak gerçekleşti. Sabit şebekede sonlandırılan uluslararası çağrı trafiğinde Türk Telekom’un payı yüzde 27,1 olarak gerçekleşirken STH işletmecilerinin payı yüzde 72,9 olarak gerçekleşti. Mobil şebekelerde sonlandırılan uluslararası çağrı trafiğinde STH işletmecilerinin payı yüzde 76,1 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı yüzde 23,9 olarak gerçekleşti. Sabit şebekede başlatılan toplam trafikte STH işletmecilerinin payı yüzde 32,8 olarak gerçekleşirken Türk Telekom’un payı yüzde 67,2 olarak gerçekleşti. Türk Telekom şebekesinden en çok aranan kısa numara 112 (Sıhhi İmdat) oldu.2016 yılı üçüncü çeyrekte de sabit şebekeden en fazla trafik gönderilen ve alınan ülke Almanya oldu. 2016 yılı üçüncü üç aylık döneminde 125 dakika olarak gerçekleşen sabit MoU, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,6 azalırken, bir önceki döneme göre ise yüzde 7,6 oranında azaldı. 2016 yılı üçüncü çeyreğinde Türk Telekom’un abone başına aylık geliri 24,2 olarak gerçekleşti. 2016 yılı üçüncü üç aylık dönemde 294 milyon olarak gerçekleşen sabit yatırım miktarı, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 37,2, bir önceki üç aylık döneme göre ise yüzde 6,2 oranında arttı.

İNTERNET VE GENİŞ BANT

2008 yılında 6 milyon civarında olan genişbant internet abonesi, 2016 yılı üçüncü çeyrek sonu itibarıyla 59,1 milyonu aştı. 2016 yılı üçüncü çeyreğinde toplam internet aboneliğinde bir önceki üç aylık döneme göre yaklaşık yüzde 7,0 artış gerçekleşmiş olup mobil ve fiber internet abonelerinin artmasıyla birlikte internet abone sayısındaki genel artış eğilimi devam etti. Toplam internet abone sayısının yıllık artış oranı ise yüzde 26,5 olarak gerçekleşti.

2016 yılı üçüncü çeyrekte xDSL abone sayısı 7,5 milyonu geçmiş, fiber abone sayısı ise 1,8 milyonu aştı. Kablo internet abone sayısı önceki üç aylık döneme göre yüzde 3,6 oranında artarak 688 bin 143’e çıktı. 2016 yılı üçüncü çeyrekte internet servis sağlayıcılığına ilişkin toplam gelir 1,5 milyar seviyesini geçti. 2016 yılı üçüncü çeyrekte sabit genişbant internet abonelerinin aylık ortalama kullanımı 67,8 GB seviyesinde, mobil genişbant internet abonelerinin aylık ortalama kullanımı ise 2,2 GB seviyesinde gerçekleşirken, cihazı ve SIM kartı 4.5G hizmetine uygun olan 4.5G abonelerinin data kullanımı ise 5,6 GByte olarak gerçekleşti. Türkiye’deki sabit genişbant abonelerinin yüzde 70,8’sinin 10-30 Mbit/sn hızda bağlantı sunan paketleri tercih ettikleri görüldü. Mobil bilgisayardan internet abonelerinin kullanım miktarına bakıldığında aylık 100 MB üzeri kullanımı olan abonelerin oranının yüzde 79,5 olduğu anlaşıldı. En az kullanımı gösteren 0-50 MB aralığında ise abonelerin yaklaşık yüzde 17,6’sı bulunmakta. Mobil cepten internet abonelerinden aylık 100 MB üzeri kullanımı olan abonelerin oranı ise yüzde 75,6 oldu. 2016 yılı üçüncü çeyrek döneminde hizmet kalitesi bildirimleri kapsamında 7 ilimizde yapılan ölçümlere göre; o Bu illerdeki mobil veri indirme hızında ilk üç ilimiz olan Antalya, Kırıkkale, Edirne’de mobil veri indirme hızı sırasıyla 8,1 Mbps, 6,9 Mbps ve 6,5 Mbps; mobil veri gönderme hızı ise 1,6 Mbps, 1,6 Mbps ve 1,7 Mbps; Diğer illerde mobil veri indirme hızı olarak 5,1 ile 6,2 Mbps, mobil veri gönderme hızı olarak ise 1,3 Mbps ilâ 1,7 Mbps arasında değişen değerler ölçüldü.

Alternatif işletmecilerin xDSL teknolojisi ile sundukları hizmetin sabit genişbant pazarındaki payı 2016 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla yüzde 17,4 olarak gerçekleşirken bu dönemde TTNet’in sabit genişbant pazarındaki xDSL payı gerilemeye devam ederek yüzde 57,1 seviyesine indi. Ayrıca toplam sabit genişbant pazarında kablo internet hizmeti sunan işletmecinin pazar payı yüzde 6,8 olurken fiberin pazar payı yüzde 18,0 olarak gerçekleşti. Bunun yanında 7,5 milyonu geçen xDSL abonelerinde alternatif işletmecilerin payı yüzde 23,3 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye’de nüfusa göre sabit genişbant penetrasyon oranı yüzde 12,9 iken OECD geneli penetrasyon oranı yüzde 29 oldu. Mobil genişbant penetrasyon oranı Türkiye’de yüzde 62,2 iken OECD geneli için bu oran yüzde 90,3 oldu. 2016 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla “Nic.tr” kayıtlarında 379 bin 524 adet '.tr' uzantılı alan adı bulunuyor. Bu alan adlarının yüzde 79,0’ı 'com.tr', yüzde 5,8’i 'gen.tr', yüzde 3,5’i 'gov.tr', yüzde 2,7’si ise 'web.tr' uzantısına sahip oldu.

2016 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla toplam 6 (altı) adet yetkilendirilmiş elektronik sertifika hizmet sağlayıcısı bulunmakta olup bu işletmeciler tarafından Eylül 2016 sonu itibarıyla 2 milyon 42 bin 51 elektronik imza ve 424 bin 657 mobil imza olmak üzere toplam 2 milyon 466 bin 708 elektronik sertifika oluşturuldu.

MOBİL PAZAR

2016 yılı üçüncü çeyrekte 3G abone sayısı 23 milyon 549 bin 215’e düşerken, 4.5G abone sayısı 45 milyon 736 bin 402 oldu. Eylül 2016 sonu itibarı ile Türkiye’de yaklaşık yüzde 94,6 penetrasyon oranına karşılık gelen, Makineler arası iletişim (M2M) aboneleri dahil, toplam 74 milyon 457 bin 474 mobil abone bulunuyor. Makineler arası iletişim (M2M) ve 0-9 yaş nüfus hariç olmak üzere mobil penetrasyon oranı yüzde 107 olarak gerçekleşti. 2016 yılı üçüncü çeyrekte 3G abone sayısı 23 milyon 549 bin 215’e düşerken, 4.5G abone sayısı 45 milyon 736 bin 402 oldu. 3G ve 4.5G hizmetleriyle birlikte mobil bilgisayardan ve cepten internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısı da 48.978.066’ya yükseldi. 2016 yılı üçüncü çeyrekte toplam mobil internet kullanım miktarı ise 313 bin 447 TByte olarak gerçekleşti. 2016 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla M2M abone sayısı 3,8 milyona ulaştı. 2016 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla ön ödemeli mobil genişbant abone sayısı 22 milyon 836 bin 36, faturalı mobil genişbant abone sayısı ise 26 milyon 142 bin 30 olarak gerçekleşti. 2016 yılı üçüncü üç aylık döneme bakıldığında mobil abonelerin yüzde 49,2’sini ön ödemeli abonelerin oluşturduğu, son bir yıl içerisinde faturalı abonelerin oranının yüzde 47’den yüzde 50,8’e çıktığı görüldü. 2016 yılı üçüncü üç aylık dönemde mobil numara taşıma sayısı bir önceki üç aylık döneme göre yüzde 19,72 oranında azalmış ve 2 milyon 335 bin 202 olarak gerçekleşti. 4 Kasım 2016 tarihi itibariyle toplam 98 milyon 444 bin 286 mobil numara taşıma işlemi gerçekleştirildi. 2016 yılı üçüncü üç aylık dönem itibarıyla abone sayısına göre Turkcell’in yüzde 44, Vodafone’un yüzde 31,3, Avea’nın ise yüzde 24,7’lik pazar payına sahip olduğu görüldü. 2016 yılı üçüncü çeyreği itibariyle Avea abonelerinin yüzde 51,7’sinin, Turkcell abonelerinin yüzde 52’sinin, Vodafone abonelerinin ise yüzde 48,4’ünün faturalı abonelerden oluştuğu görüldü.Toplam mobil abonelerin yaklaşık yüzde 89,3’ü bireysel, yüzde 10,7’si ise kurumsal abonelerden oluştu.

2016 yılı üçüncü çeyrekte toplam mobil trafik hacmi 62,1 milyar dakika olarak gerçekleşti. 2016 yılı üçüncü üç aylık dönemi trafik bilgileri bir önceki üç aylık dönemle kıyaslandığında toplam trafiğin yüzde 2,6 oranında, geçen senenin aynı dönemi ile kıyaslandığında ise yüzde 8,8 oranında arttığı görüldü. İşletmeci bazında incelendiğinde ise bir önceki döneme göre Turkcell’in trafiğinin yüzde 6,3 oranında, Vodafone’un trafiğinin yüzde 1,1 oranında, Avea’nın trafiğinin ise yüzde 0,4 oranında arttığı görüldü. 2016 yılı üçüncü çeyrekte de mobil şebekelerden toplamda en fazla trafik gönderilen ve en fazla trafik alınan ülke Almanya oldu. Avea ve Turkcell hatlarından en çok aranan kısa numara 112 (Sıhhi İmdat) iken Vodafone hatlarından en çok aranan kısa numara 182 (Hastane Randevu) oldu. 2016 yılı üçüncü üç aylık dönemde gönderilen SMS sayısı 22 milyar 276 milyon, MMS sayısı ise yaklaşık 19,3 milyon civarında gerçekleşti. Avea’nın SMS sayısı yüzde 2,7 artarken, MMS sayısı yüzde 15 azalmış; Turkcell’in SMS
sayısı yüzde 17,9, MMS sayısı yüzde 7,3 oranında artmış; Vodafone’un ise SMS sayısı yüzde 27,MMS sayısı yüzde 16,4 azaldı. 2016 yılı üçüncü çeyrek dönem itibarıyla gelire göre pazar payları incelendiğinde Turkcell’in pazar payının yüzde 40,1, Vodafone’un pazar payının yüzde 37,9 ve Avea’nın pazar payının ise yüzde 22 seviyelerinde olduğu görüldü. 2016 yılı üçüncü çeyrekte gelire göre pazar payları bir önceki dönem ile kıyaslandığında Vodafone’un pazar payının yaklaşık 0,8 puan düştüğü, Avea’nın pazar aynı kaldığı, Turkcell’in pazar payının ise 0,8 puan arttığı görüldü.
2016 yılı üçüncü çeyrek dönem itibarıyla abonelerden elde edilen gelire göre Turkcell’in pazar payının yüzde 44,7, Vodafone ve Avea’nın pazar paylarının ise sırasıyla yüzde 31,8 ve yüzde 23,5 seviyelerinde olduğu görüldü. Konuşma gelirleri Turkcell’in gelirlerinin yüzde 61,2’sini, Vodafone’un gelirlerinin yüzde 35,2’sini ve Avea’nın gelirlerinin yüzde 41,6’sını oluşturdu. SMS ve MMS gelirleri Turkcell’in gelirlerinin yüzde 5,1’ini, Vodafone’un gelirlerinin yüzde 10’unu ve Avea’nın gelirlerinin yüzde 8,1’ini oluşturdu. Data gelirleri ise Turkcell’de yüzde 28,6, Vodafone’da yüzde 51,9 ve Avea’da yüzde 45,7’lik paya sahip oldu. 2016 yılı üçüncü çeyrek itibarıyla Turkcell için abone başına aylık gelir 27,3, Vodafone için 27,2, Avea için ise 25,5 oldu.

Eylül 2016 itibarıyla Turkcell’in MoU değeri 342 dakika, Vodafone’un 450 dakika ve Avea’nın ise 496 dakika olarak gerçekleşti. 2016 yılı üçüncü çeyreğinde 436 dakika olan ortalama aylık mobil kullanım süresi ile Türkiye, Raporda yer verilen Avrupa ülkelerine kıyasla mobil telefonla en fazla görüşme yapan ülke oldu.

DİĞER HİZMETLER

2016 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla alternatif işletmecilerin toplam fiber uzunluğu 61 bin 317 km oldu. Türk Telekom’un ise 222 bin 727 km fiber altyapısı bulunuyor. Bunun yaklaşık 124 bin 522 km’si omurga, kalan kısmı erişim amaçlı kullanılıyor. Alternatif altyapı işletmecilerinin 2016 yılı üçüncü çeyreğinde elde ettikleri toplam gelir yaklaşık 377,8 milyon seviyesinde gerçekleşti. Türksat’ın 2016 yılı üçüncü çeyreği itibarıyla toplam kablo TV abone sayısı 1 milyon 159 bin 638 olup Teledünya markasıyla sunulan sayısal kablo TV abone sayısı 883 bin 539 olarak gerçekleşti. Ayrıca, kablo telefon hizmetinden yararlanan 68 bin 477 Türksat abonesi bulunuyor. Uydu haberleşme hizmetleri konusunda yetkilendirilmiş işletmeciler 2016 yılı üçüncü çeyreği itibarı ile 10 bin 916 aboneye hizmet sağlanıyor. Bu hizmete ilişkin 2016 yılı üçüncü çeyreğinde toplam gelirler ise yaklaşık 103,5 milyon seviyesinde gerçekleşti. Uydu Platform hizmet grubundan “İmzalanan Abonelik Sözleşmesi ile Hizmet Alan Kullanıcı Sayısı” 2016 yılı üçüncü çeyreği itibarı ile toplam 4 milyon 102 bin 103 oldu. Bu hizmete ilişkin 2016 yılı üçüncü çeyreğinde toplam gelirler ise yaklaşık 41,66 milyon seviyesinde gerçekleşti. GMPCS Mobil Telefon hizmet grubunda toplam abone sayısı 2016 yılı üçüncü çeyreği itibarı ile 7.713, GMPCS hizmetlerine ilişkin gelir ise 2,48 milyon olarak gerçekleşti. Rehberlik hizmeti kapsamında 2016 yılı üçüncü çeyreğinde toplam çağrı sayısı 5 milyon 173 bin 403 olup toplam çağrı süresi 8 milyon 713 bin 411 dakika oldu. Bu dönemde 9 milyon 937 bin 873 adet isim ile sorgulama, 1 milyon 842 bin 195 adet de numara ile sorgulama gerçekleştirildi. Yapılan sorgulamaların 6 milyon 915 bin 210 adedinde bireysel numara ve 4 milyon 561 bin 506 adedinde kurumsal numara sorgulandı. Rehberlik hizmeti sunan işletmecilerin üç aylık gelirleri ise yaklaşık 17,5 milyon olarak gerçekleşti. Ortak kullanımlı telsiz hizmeti sunan işletmecilerin toplam abone sayısı 2 bin 873 ve kullanıcı sayısı 116 bin 484 olarak gerçekleşti. 2016 yılı üçüncü çeyrekte bu hizmetlerden sağlanan gelir yaklaşık 7,8 milyon olarak gerçekleşti.