Güncelleme Tarihi:
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek tarafından, 2012 bütçesini “İstihdamı, büyümeyi destekleyen, tasarrufları artırmaya, cari açığı azaltmaya yardımcı olan, ekonomik ve sosyal kalkınmaya odaklanmış, kamu finansman dengelerini iyileştiren ve ülkemizin daha ileriye taşıyacak yatırımlara kaynak ayıran bir bütçe” olarak tanıtırken, pek çok ülkenin personel azalttığı bu dönemde kamuya 90 bin kişi alacaklarını da açıkladı.
Gelir yüzde 13.4 artacak
Şimşek, bütçe büyüklükleri hakkında şu bilgileri verdi: “2012 yılında bütçe giderlerinin 350.9 milyar lira, faiz hariç giderlerin 300.6 milyar lira olarak öngörüldü. Bütçe gelirleri 329.8 milyar lira, vergi gelirlerinin 277.7 milyar lira, bütçe açığının 21.1 milyar lira, faiz dışı fazla da 29.2 milyar lira olarak hesaplandı.”
Belirsiz ortam var
Gelecek yıl vergi gelirlerinin 2011’e göre yüzde 11.4 artmasını öngördüklerini belirten, Şimşek, rakamları verirken şu değerlendirmeyi de yaptı: “Tabi ki 2012 yılında nominal GSYH artış oranının yüzde 11.3 olduğu göz önüne alınırsa, vergi gelirlerindeki artış oranının gerçekçi olduğu görülecektir. Bu suretle 2011 yılında milli gelire oran olarak bu sene yüzde 1.7 olarak öngörülen bütçe açığının 2012 yılında yüzde 1.5’e düşmesi öngörülüyor. Burada faiz giderlerinde Hazine’nin tahmini ve ihtiyatlı bir yaklaşımın söz konusu olduğunun altını çizmek istiyorum, nispeten belirsiz bir ortam içerisindeyiz.”
Rusya’da bile işten çıkarma var
Bu arada 2012 yılında kamuya yaklaşık 90 bin civarında kişi alınacağını açıklayan Mehmet Şimşek, kadronun dağılımı konusunda bir şey söyleyemeyeceğini, alımların ihtiyaca göre yapılacağını ve yıl içerisinde emekli olacakların bulunduğunu da hatırlattı. Şimşek, personel alımı hakkında şunları söyledi: “Bizim varsayımımız 90 bin civarında bir rakam öngörüyoruz. Ama bunun altında veya üstünde olabilir. Bugün dünyanın birçok ülkesinde kamuda yeni doktor yeni hemşire, yeni polis alınacağına inanın var olanlar azaltılıyor. Bugün petrol zengini Rusya’da bile 100 bin kamu çalışanının işten çıkarılması söz konusu. Ben Yunanistan’dan, İngiltere’den bahsetmiyorum. 290 bin kamu çalışanının işten çıkarılması hususu var. Halbuki Türkiye bu dönemde bir yandan kamu dengelerini iyileştiriyor, ihtiyacı olan bütün personeli de alıyor. Türkiye bu anlamda iyi noktada. Türkiye’de 2012 yılında da bu dengeleri düzenleyeceğiz.”
1500 vergi müfettiş yardımcısı alınacak
GELECEK yıl, GAP, DAP, KOP, DOKAP gibi bölgesel projelere kaynak aktarımı sürecek. Vergi denetimini tek çatı altında birleştirerek Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı kuruldu. Başkanlık şu an itibarıyla müfettiş yardımcıları dahil olmak üzere 4 bin 743 kişilik denetim gücüne sahip. 2012 yılında bin 500 yeni vergi müfettiş yardımcısı alarak denetim kapasitesi artırılacak.
İntibak ‘biraz’ belirsiz memura zam kaynağa bağlı
MEHMET Şimşek, intibak konusunun da belirsiz olduğunu dile getirdi. Şimşek, “İntibak konusu biraz belirsiz. Biz hükümet programında şunu dedik, ‘Adil ama tabii ki kademeli’ dolayısıyla hepsini bu sene içinde yapacağız diye bir şey yok, ama yapılacak” diye konuştu. Memurlara yapılacak zam ile ilgili bir soruya da Şimşek, “Uzun uzun bir değerlendirme yaptık. Burada asıl olan şey şu. Tabii ki memur maaş artışı bir toplu sözleşme sonucu ortaya çıkacaktır. Bütçenin kendisine göre ayırdığı bir kaynak vardır. O kaynak çerçevesinde yapılmaya çalışılacaktır. Süreci bizde takip edeceğiz” yanıtını verdi. Bu bütçe döneminde de kamu çalışanlarını hiç bir şekilde enflasyona ezdirmeyeceklerini vurgulayan Şimşek, “Kamuoyunda eşit işe eşit ücret olarak bilinen düzenlemeyi hayata geçirmeyi hedefliyoruz” diye konuştu.
2012’de ÖTV geliri 9.4 milyar lira artacak, 70.6 milyar lira olacak
YAPILAN son artışlarla birlikte gündeme oturan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), 2012 yılında da en büyük gelir kalemi olacak. Bu yıl için ÖTV’de 61 milyar 196 milyon liralık tahsilat öngören Maliye, 2012 yılı için bu rakamı 70 milyar 646 milyon lira olarak öngörülüyor. ÖTV’nin, 2013’te 77 milyar 373 milyon TL’ye, 2014’te ise 81 milyar 356 milyon TL’ye 323 milyar 27 milyon 675 bin TL olarak öngörülen 2012 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesinin, 2013’te 352 milyar 204 milyon 817 bin TL’ye, 2014’te de 382 milyar 925 milyon 276 bin TL’ye yükselmesi planlanıyor. 212 bütçesinin gelir kalemleri arasında şunlar dikkat çekiyor:
MTV’den 6.7 milyar TL
Gelir vergisinden 56 milyar 710 milyon 510 bin TL, kurumlar vergisinden 30 milyar 35 milyon 121 bin TL, veraset ve intikal vergisinden 296 milyon 318 bin TL, motorlu taşıtlar vergisinden 6 milyar 769 milyon 396 bin TL, damga vergisinden 6 milyar 251 milyon 633 bin TL ve beyana dayanan KDV’den 49 milyar 164 milyon 436 bin TL kaynak bekleniyor. Motorlu taşıtlar vergisinden elde edilen gelirin 2013’te 7 milyar 745 milyon TL’ye, 2014’te ise 8 milyar 453 milyon TL’ye yükselmesi hedefleniyor.
En büyük kalem ÖTV
Bütçe gelirleri arasında 70 milyar 646 milyon 570 bin TL olarak öngörülen KDV, bu yıl olduğu gibi yine en büyük gelir kalemi olarak görünüyor. ÖTV içinde, petrol ve doğalgaz ürünlerinden 36 milyar 510 milyon 564 bin TL, motorlu taşıt araçlarından 7 milyar 376 milyon 805 bin TL bekleniyor. Şans oyunları vergisi olarak 564 milyon 18 bin TL, özel iletişim vergisi olarak 4 milyar 850 milyon 88 bin TL, gümrük vergileri olarak 4 milyar 899 milyon 667 bin TL ve ithalde alınan katma değer vergisi olarak 53 milyar 950 milyon 256 bin TL toplanacak. ÖTV’nin, 2013’te 77 milyar 373 milyon TL’ye, 2014’te ise 81 milyar 356 milyon TL’ye çıkması bekleniyor.
Cezalardan 6.9 milyar TL
Bütçede, para cezalarından toplam 6 milyar 906 milyon 727 bin TL gelir bekleniyor. Trafik para cezaları 202 milyon 651 bin TL, vergi ve diğer amme alacakları gecikme zamları 835 milyon 762 bin TL öngörülüyor.
İçkiden 4.5, sigaradan 19.2 milyar bekleniyor
HÜKÜMET, 2012 yılı bütçesinde alkollü içkilerden 4 milyar 501 milyon 650 bin lira, tütün mamullerinden 19 milyar 218 milyon 204 bin lira gelmesini öngörüyor. Kolalı gazozlardan 261 milyon 748 bin lira, dayanıklı tüketim ve diğer mallardan ise 2 milyar 777 milyon 599 bin TL gelir bekleniyor. Alkollü içkilerden elde edilen gelirin 2013’te 5 milyar 464 milyon liraya, 2014’te 5 milyar 657 milyon liraya; tütün mamullerinden elde edilen gelirin ise 2013’te 22 milyar 280 milyon liraya, 2014’te de 22 milyar 896 milyon 642 bin liraya ulaşması hedefleniyor.
2012 BÜTÇESİNDE NELER VAR
Üniversite harçlarında artışa gidilmeyecek
ÜNİVERSİTE harçlarında hiçbir artış yapılmayacak. 2012’de öğrencilere sağlanan burs desteği ödeneklerini öğrenci artışlarını da dikkate alarak yüzde 20.9 oranında artırılacak. Öğrenim ve harç kredisi desteği ödeneklerini yüzde 17.3 oranında, ilköğretim ve ortaöğretimde taşımalı eğitime yapılan desteği ise yüzde 37.1 oranında artırıldı.
Milli Eğitim ödeneği 39 milyar TL olacak
İLKÖĞRETİM ve ortaöğretim öğrencilerine ücretsiz ders kitabı desteğine devam ediilyor. FATİH Projesi internet etkileşimli tahta, tablet bilgisayar verilecek. Milli Eğitim Bakanlığı bütçe ödeneklerini yüzde 14.8 oranında artırarak 39.2 milyar TL’ye çıkacak. MEB en büyük bütçeye sahip bakanlık olma özelliğini sürdürecek.
Esnaf, tarım, ihracatçı ve KOBİ’ye 2.8 milyar lira
ESNAF kredi faiz desteği, tarımsal kredi faiz desteği, ihracat desteği, KOBİ destekleri ve teşvik ödemeleri için ayrılan kalynak, 2.8 milyar liraya yükseltildi. İstihdam maliyetlerini azaltmak amacıyla 2008 yılında yürürlüğe konulan işveren primindeki 5 puanlık indirim uygula sürdürülecek. 2011 yılı ödenekleri 5 milyar 469 milyon liraya çıkarıldı.
Üniversitelere 9 bin atama yapılacak
ÖZELLİKLE yeni kurulan üniversitelerin öğretim elemanı ihtiyacını hızlı bir şekilde karşılayabilmek için ilave 9 bin adet atama izni verildi. Üniversitelere ayrılan kaynak artırıldı. Üniversitelerin toplam ödeneği 2012 yılında yüzde 10.7 artırılarak 12.7 milyar TL’ye çıkarıldı. Bütçe ile 103 devlet üniversitesine kaynak sağlandı.
Özelleştirme hedefi 10.5 milyar lira
BU yılın bütçesinde 9.5 milyar TL olarak öngörülen özelleştirme tahsilatı, doğalgaz ve elektrik dağıtım şirketlerinin ihalelerine katılan yatırımcı firmaların gerekli finansmanı temin edemeyince hedefin altında kalmıştı. Özelleştirilmesi planlanan kamu varlıklarından 2012 yılında 10.5 milyar TL’lik özelleştirme geliri hedefleniyor.
Aile hekimliğine 2.5 milyar TL ayrıldı
YEŞİL kart hariç tutulduğunda Sağlık Bakanlığı’nın ödenekleri 2011 bütçesine göre yüzde 10.1 artırılarak, 13.8 milyar TL’ye yükseldi. 2011 yılında aile hekimliği uygulamasını tüm illeri kapsayacak şekilde genişletildi. Aile hekimliği ödeneklerini 2011 yıl sonu harcama tahminine göre yüzde 10.7 artırılarak 3.5 milyar TL’ye yükseltildi.