34 yıldır var uygulayan yok
Güncelleme Tarihi:
Başbakan Davutoğlu şeffaflık paketinde “kamu çalışanları ayrıldıktan sonra 2-3 yıl özelde kendi işleriyle ilgili çalışmasını” engelleyeceklerini açıkladı. Ancak zaten bunu ‘aynen’ düzenleyen bir yasa tam 34 yıldır var. Hiç uygulanmamış olsa da yasa, kuralı ihlal edenlere 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası öngörüyor.
“DEVLETTE devamlılık esastır.” Yani iktidar kim olursa olsun, var olan anayasayı, yasaları, planları, programları değiştirmediği sürece uygulamaya devam eder. Ancak öyle bir yasamız var ki, tam 34 yıldır yürürlükte olmasına rağmen yok farz ediliyor. Üstelik bu yasadaki bir madde yeniden düzenlenecekmiş gibi şeffaflık paketine bile girdi. Sözünü ettiğimiz yasa 2531 sayılı ‘Kamu Görevinden Ayrılanların Yapamayacakları İşler Hakkında Kanun.’
Yasa 2 Ekim 1981 tarihinde 12 Eylül iktidarı tarafından çıkarılmış. Bürokratların ve kamu çalışanlarının görevlerinden ayrıldıktan sonra 3 yıl boyunca kendi işleriyle ilgili özel sektörde yer almalarını yasaklıyor, hatta uymayanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası da öngörüyor.
DEĞİŞİKLİĞE GEREK YOK
Başbakan Davutoğlu kamu çalışanlarının ve bürokratların, görevlerinden ayrıldıktan sonra 2-3 yıl süreyle kendi işleriyle ilgili özel sektörde çalışmasını, şirket açmasını, iş almasını, iş takipçiliği yapmasını engelleyeceklerini açıkladı. Hatta Davutoğlu sorular üzerine 2531 sayılı yasada ilgili düzenlemelerini yapacaklarını belirterek “Kamudan ayrılan görevlilerin iş alamaması, taahhüde girememesi, iş takipçiliği yapamaması sağlanacak. Üst düzey bir bürokrat bir başka işe giriyor orayla sonra ticari kimliği ile ilişki kurmaya, ihale almaya başlıyor. İşin mahiyetine göre 2-3 yıl bu yapılamayacak” dedi.
İşte 2531 sayılı yasa tam 34 yıldır Davutoğlu’nun düzenleme yapacakları maddeleri değişikliğe ihtiyaç duymadan içeriyor.
Yasanın ikinci maddesi aynen şöyle:
“Kamu görevlerinden hangi sebeple olursa olsun ayrılanlar, ayrıldıkları tarihten önceki 2 yıl içinde hizmetinde bulundukları daire, idare, kurum ve kuruluşlara karşı ayrıldıkları tarihten başlayarak 3 yıl süreyle, ilgili konularda doğrudan doğruya veya dolaylı olarak görev ve iş alamazlar, taahhüde giremezler, komisyonculuk ve temsilcilik yapamazlar.”
BÜROKRATLAR BİHABER
Peki bu yasa kamu çalışanlarının ayrıldıktan sonra kendi alanlarıyla ilgili özel sektörde çalışmasına engel olmuş mu? Yani yasa tam anlamıyla uygulanmış mı?
Yasa özellikle Danıştay’a açılan bir çok davanın konusu olmuş. Ancak gerek üst düzey bürokratlardan gerek diğer kamu görevlilerinden bu yasa nedeniyle ceza alan olmamış. Aşağıda örneklerimizde göreceksiniz. Genellikle eski çalıştıkları kamu kurumu mahkemeye bir yazı göndermiş ve davalar, soruşturmalar kapanmış. Üstelik birçok eski yeni bürokratın gerçekten kendilerine yasak getiren böyle bir yasa olduğundan haberleri yok.
Kimlerin başına dert açmadı ki!
YASA bazı zamanlarda oldukça popüler hale de geldi. Eski gazete sayfalarını karıştırdığımızda önümüze çıkanların başında eski Hazine Müsteşarları Mahfi Eğilmez, Yener Dinçmen ve eski Enerji ve Tabii Kaynaklar Müsteşarı Ahmet Mahir Barutçu geliyor. Mahfi Eğilmez’in Aralık 1997’de müsteşarlıktan istifasının ardından Ocak 1998’de Toprakbank’a geçmesi köşe yazılarının gündemine girdi. Eğilmez hakkında soruşturma bile açılmış. Dönemin Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan da harekete geçmiş ve şu açıklamayı yapmıştı: “Yıllardır gözardı edilen yasayı uygulamaya koyacağız.”
9 bürokrat yargılandı
2000 krizinden sonra yasa yeniden uygulanmaya çalışıldı. Ankara Cumhuriyet Savcısı Hüseyin Yalçın’ın, kamuda görev yaptıktan sonra özel firmalara geçen bürokratlar hakkında soruşturmasının sonucu 9 bürokrata dava açtı. Kimler yoktu ki kimler? O dönem gazetelere “Ekonominin yıldızları yargıda” diye yansıyan bürokratlar şöyleydi:
Salih Şevki Doruk: Ziraat Bankası Genel Müdür Vekili ve Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yaptığı sırada 16.1.1998’de emekli oldu, Ceylan Holding AŞ’de aynı yıl içinde Finans Koordinatörü oldu.
Yener Dinçmen: Hazine Müsteşarı olduğu sırada 1999 Mayıs’ında emekli oldu, hazirandan itibaren Toprakbank AŞ Yönetim Kurulu’nda işe başladı.
Ekrem Aydemir: Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı olduğu sırada 16.6.1996’da emekli oldu. Hemen sonra Interbank Yönetim Kurulu üyesi olarak göreve başladı.
Mustafa Selçuk: Ziraat Bankası Genel Müdür Yardımcısı’yken 1997 Temmuz’unda emekli oldu, ağustosta Kentbank’ta çalışmaya başladı.
Mustafa Kırali: Bankalar yeminli Murakkıplar Kurulu Başkanı’yken ayrılıp kısa bir süre Başbakanlık Müşavirliği yaptı. Ağustos 1998’de emekli oldu ve Eylül 1998’de Yurtbank’ta çalışmaya başladı.
Bayram Eser: Bankalar Yeminli Murakkıplar Kurulu Başkanlığı’nda Yeminli Murakkıpken 31.3.1997’de görevinden ayrıldı, bir gün sonra Yurtbank’ta işe başladı.
Engin Aras: Banka ve Kambiyo Genel Müdürü’yken 15.10.1997’de istifa etti. 24.12.1997’de Yurtbank’ta genel müdür yardımcısı olarak çalışmaya başladı.
Ahmet Mahir Barutçu: Enerji Bakanlığı’nda Müsteşar olarak görev yaptığı sırada 8.2.1994’te emekli oldu. 1.1.1995’de Bayındır Holding’te işe başladı.
Mehmet Savaş: 15.2.1994’te Bankalar Yeminli Baş Murakkıbı görevinden daha sonra çalıştığı Halk Bankası’ndan ayrılarak 5.1.1996’da İhlas Holding’te çalışmaya başladı.
Tevfik Altınok: Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarı olarak görev yaptığı sırada 1.3.1993 tarihinde emekli oldu ve Koçbank AŞ’de yönetim kurulu başkanı olarak işe başladı.
Peki sonuç? Bürokrat affı çıkarıldı. Sadece Tevfik Altınok yargılanmak istedi ve beraat etti.
Transferler hiç bitmedi
KAMUDAN özel sektöre çok yakın tarihli transferler de yapıldı. 2013’te Eski Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu 2. Başkanı Ahmet Şirin Nurol Yatırım Bankası yönetim kuruluna girdi. Görevi ise Denetim Komitesi Başkanlığı. Enerji Bakanı Taner Yıldız 2012’de açıkladı, TPAO’dan tam 400 mühendisin özel sektöre geçtiğini. 2008’de da görevinden istifa eden TMO Genel Müdürü İsmail Kemaloğlu 2009-2013 yılları arasında Doruk Group Holding’te çalıştı. 2013’ten kamuya göre döndü ve Et ve Süt Kurumu Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı oldu. 2014’ten beri Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı olarak görev yapıyor. 2014’te de transferler bitmedi. BDDK üyesi Can Akın Çağlar 11 yıllık kamu görevinin ardından Eureko Sigorta’nın Genel Müdürü oldu. Yine 2013’te Doğanlar Yatırım Holding, Özelleştirme İdaresi Başkan Yardımcılığı ve THY Genel Müdür Yardımcılığı yapmış olan Kazım Çalışkan’ı CEO olarak aldı. Çalışkan sürpriz bir şekilde THY’den istifa etmişti. Eski SGK Başkanı Tuncay Teksöz 2006’da görevinden ayrıldı ve ilaç şirketi Pfizer’e koordinatör oldu. Eski BDDK Başkanı Tevfik Bilgin de Nuh Çimento Yönetim Kurulu Başkanı oldu. 2012’de BDDK’da görev süresi dolmuştu, 2013 Mart ayında transferi gerçekleşti.