321 bin yeni çalışan BES’e girdi

Sene başından bu yana iş değiştiren ya da yeni işe giren 321 bin çalışan, işvereni aracılığı ile Bireysel Emeklilik Sistemi’ne (BES) girdi, böylece BES aracılığı ile tasarruf eden çalışan sayısı 6.5 milyonu geçti. Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (SEDDK), son yaptığı düzenleme ile de geçmişte sistemden ayrılan çalışanların aynı işyerinde çalışmaya devam etmesi halinde yeniden BES’e girebilecek.

45 yaş altı tüm çalışanların işverenleri tarafından BES’e dahil edilmesine imkân tanıyan Otomatik Katılım uygulaması, bir başka adıyla Otomatik BES, 2017’de başladı. 2022’nin başında yapılan düzenleme ile de Otomatik BES’te 45 yaş sınırı kalktı. Bugüne kadar da 5 yıl içinde 24 milyona yakın çalışan, işverenleri tarafından maaşlarından kesinti yapılarak sisteme dahil edildi. Beş yıllık süre içinde de 18 milyona yakın çalışan sistemden ayrıldı. Böylece sisteme giren tüm çalışanların yüzde 80’i BES’ten ayrılmayı tercih etti. Son açıklanan verilere göre de 6.5 milyon çalışan BES’te kalarak, tasarruf ediyor. Çalışanların oluşturduğu fon toplamı ise 22.2 milyar lirayı aştı. Tasarruf edenlerin 1 milyonu kamuda çalışanlardan, 5.2 milyonu da özel sektörde çalışanlardan oluşuyor.

45 YAŞ SINIRI KALKTI

Otomatik BES kapsamında işveren her yeni işe aldığı kişiyi otomatik olarak BES’e dahil etmek zorunda. Çalışan isterse sistemde kalmaya devam edebilir, isterse de cayma hakkını kullanarak ayrılabilir. Bu anlamda otomatik BES, kaç kişinin işe girdiğini, kaç kişiye istihdam yaratıldığının da bir göstergesi. 2022’nin başından itibaren bugüne kadar da 321 bin kişi istihdama katıldı ve işverenleri tarafından da BES’e dahil edildi. 2022’nin başında yapılan yeni düzenleme ile de Otomatik BES’te, yaş sınırı kalktı ve 45 yaş üstünün de sisteme girmesine imkân tanındı. Bu kapsamda da sene başından bu yana 68 bin 45 yaş üstü çalışan BES’e girebildi.

Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM), Otomatik BES’teki son verileri paylaştı. Buna göre de sistem başladığından bu yana kamudan sisteme girenlerin yüzde 78’i, özel sektörden sisteme girenlerin de yüzde 80’i ayrılmayı tercih etti. EGM’nin verileri incelendiğinde Otomatik BES’teki çarpıcı gelişmeler şöyle:

KARABÜK İLK SIRADA

Sistemde kalan çalışanların yüzde 34’ü kadın, yüzde 65’i ise erkek çalışanlardan oluşuyor.

Otomatik BES kapsamında en çok çalışanın bulunduğu il, 3 milyon kişi ile İstanbul. Ancak 5 yılda İstanbul’dan sisteme giren çalışanların 8.2 milyonu da otomatik BES’ten ayrıldı. Sistemde en fazla çalışanın bulunduğu ikinci il, 921 bin kişi ile Ankara olurken, üçüncü sırayı 471 bin çalışan ile İzmir aldı.

EGM, BES’ten ayrılma oranı en yüksek illeri de tespit etti. İlk sırayı Karabük alıyor. Karabük’te, işverenleri tarafından sisteme dahil edilen çalışanların yüzde 77.6’sı ayrılmayı tercih ederken, ikinci sırayı yüzde 77.4 ile Zonguldak, yüzde 77.3 ile Kırıkkale aldı. Kilis, Batman, Kastamonu da çalışanların yüzde 77’isi BES’ten ayrılmayı tercih edenler iller sıralamasında.

AYRILAN YENİDEN GİRECEK

Öte yandan, geçtiğimiz hafta yapılan bir değişiklikle SEDDK, geçmişte otomatik katılımdan ayrılan çalışanların yeniden BES’e girebilmelerine imkân tanıdı. Yayınlanan genelge ile cayma veya ayrılma hakkını kullanmış çalışanların Otomatik BES’e tekrar dahil edilmesi için aynı işyerinde çalışıyor olması şartı getirildi. Bu kapsamda, çalışan, plana tekrar dahil edilmesine ilişkin talebini işverene iletecek, çalışan aynı işyerinde çalışmaya devam ediyorsa işveren tarafından, en geç talebin iletildiği tarihi takip eden ikinci ücret ödemesinden işveren tarafından kesilerek şirkete aktarılan katkı payının, şirkete nakden intikal etmesi ile plana dahil edilecek.