300 milyon TL’lik dev bir sektör doğdu

“Bu dünyanın bir de öbür tarafı var” diyen belediyeler hizmette sınır tanımıyor. Öyle ki belediyeler hizmet aşkıyla yol, su, elektrik üçlüsünden bile öteye geçti. Vatandaş hayatta görmediği hizmeti öldükten sonra almaya başladı.
Nasıl mı?

Son teknoloji mezarlıklarla.  �

Radikal gazetesinden Sibel Cingi'nin haberine göre köy, kasaba demeden Türkiye’nin dört bir yanındaki mezarlıklar artık bir ‘tık’lık mesafede. Yüz binlerce mezar tek tek yazılım firmalarınca kaydedildi. Birebir görüntülerle sanal mezarlıklar oluşturuldu. Bununla da kalınmadı, üç boyutlu ziyaret, kroki dökümünde Türkiye sessiz sedasız dünyada ilklere imza attı.

Dahası da var: Daha nüfus sayımında bile eksiklikler varken, meftalarla ilgili istitatistiki bilgiler dudak uçuklatıyor. Kim kaç yılında öldü, neden öldü, hastalığı neydi, lakabı, doktoru, en yakını kimdi gibi bilgilerle ölünün ‘şeceresi’ dökülüyor.

Kesenin ağzı açıldı  �
Mezarlık Bilgi Sistemi... Türkiye’de mezarlıklardaki yeni dönemin adı. Çorum’dan Antakya’ya, Karabük’ten Merzifon’a, Ankara’dan İzmir’e, Niğde’den Antakya’ya, Bursa’dan Konya’ya kadar birkaç istisna dışında Türkiye’nin neredeyse bütün illeri dijital ortamda Mezarlık Bilgi Sistemi’ni devreye sokmuş durumda. Sistemin tohumları 2006 yılında başlayan “e-Dönüşüm Türkiye” projesi kapsamında atıldı. Belediyelerden bu kapsamda Coğrafi Bilgi Sistemi kurmaları istendi. Mezarlık Bilgi Sistemi de yeni dönemin en önemli ayağı oldu. Mezarlıkları yatırımda öncelik listesinde ilk sıraya oturtan belediyeler, en iyi sistemi kurmak için son iki yıldır kesenin ağzını iyice açtı.

Maliyet en düşük 50 bin TL
İşin maliyetine gelince... Maliyet belediyelerin istedikleri donanımlara göre değişkenlik gösteriyor.
Mezarlığın haritasının çıkarılması, 3 boyutlu ziyaret, dua, ayrıntılı mevta kayıtları, yıllar itibariyle istatistikler, mezarlıklara kioks koyma gibi ayrıntılar arttıkça sistemin belediyelere faturası da artıyor. Örneğin 10 bin kabirlik mezarlığın sanal ortama taşınmasının maliyeti minimum 50 bin TL.

300 milyon TL’lik dev bir sektör doğdu
Belediyelerin bu yarışı ölü yakınları dışında teknoloji şirketleri için yepyeni bir pazar yarattı. Şu anda Türkiye genelinde 100’ün üzerinde yazılım şirketi Mezarlık Bilgi Sistemleri üzerine ekipler kurdu ve ürünler geliştirdi. Bu firmalardan biri de birçok ilçe için Mezarlık Bilgi Sistemi kuran Belsis. Belsis yetkililerinden Tolga Gümüştekin, Türkiye’de yaklaşık 3 bin ilçe olduğunu ve bu ilçelerde 5 binin üzerinde mezarlık bulunduğunu belirten Gümüştekin, belediyelerin MBS yatırımlarının Türkiye’de 300 milyon TL’nin üzerinde bir dev bir sektör yarattığını açıklıyor. “Bu yüzden MBS, teknoloji ve yazılım firmalarının son dönemdeki en önemli alanı. İrili ufaklı, sayıları 100’ün üzerinde olan yazılım firması bu pazardan pay kapmak için rekabet ediyor. Bu iş için özel ekipler kuruldu. Harita mühendisi, yazılımcı, fotoğrafçı gibi” diyor.

İBB 2.5 milyon kayıt girecek
Toplam 333 mezarlığın bulunduğu İstanbul da önümüzdeki günlerde mezarlık bilgi sistemini devreye sokmaya hazırlanıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin üzerinde çalıştığı proje ile kişilerin tıbbi ölüm sebepleri, yaşları, memleketleri ve kadın-erkek oranları gibi değişik istatistiksel bilgilere de ulaşılabilecek. Proje ile 2.5 milyona yakın mezarın bilgi kayıtları sisteme girilecek.

3 boyutla dünyada ilk olduk
Çorum Belediyesi, hizmete soktuğu 3 boyutlu Mezarlık Bilgi Sistemi (MEBİS) ile dünyada bir ilke imza attı. 50 bin YTL’ye mal olan sistem sayesinde mezarlıklar internet ortamında 3 boyutlu ziyaret edilebiliyor. Ziyaret esnasında Kuran-ı Kerim de okutulabiliyor. Belediyenin internet sitesinin bayramlarda ve ramazan aylarında trafiği yükseliyor.

Çankırı’da en çok erkekler ölüyor
Birçok ilde kurulan MBS sistemi ile ilk defa ölüm istatistikleri de tutulmaya başlandı; yıllara göre ölümlerin yaş dağılımı, ölüm nedenleri gibi. Kanser, kalp krizi, trafik kazası gibi ölüm nedenlerine ilişkin iller bazında birçok istatistik oluşturuldu. Örneğin 2001 yılında Çankırı’daki mezarlığa 182 kişi defnedildi. Bunların 115’i erkek. 0-10 yaş arası 3, 10-20 yaş arası 4, 60-70 yaş arası 38, 80+ olan ise 57 kişi öldü.