3.6 milyar dolar ‘Onur Vergisi’

Türkiye'de yabancı asker bulundurma ve yurtdışına asker gönderilmesi tezkeresini kabul etmeyip, ‘‘Meclis'in onurunu kurtaranlar’’a Hükümet'in yanıtı 3.6 milyar dolarlık ek vergi yükü oldu. ABD'den mali destek umudunu ÅŸimdilik kesen hükümet, IMF'yle anlaşıp 15.7 katrilyon liralık paket açıkladı.YURTDIÅžINA asker gönderme ve Türkiye'de yabancı asker bulundurmayı içeren tezkerenin TBMM'de kabul edilmemesi vatandaşın karşısına ek vergi yükü sürprizi çıkardı. Meclis'ten tezkereyi geçiremeyen hükümet, Irak nedeniyle ABD'nin yapacağı mali yardım paketinden umudu kesince, dün apar topar toplam 15.7 katrilyon liralık bir gelir ve tasarruf paketi açıkladı. Bugüne kadar vergilerde artış olmayacağı söylenirken, paketin 5.9 katrilyon liralık (3.6 milyar dolar) bölümünü ek Taşıt ve Emlak vergileri ile Kurumlar Vergisi'nde yapılacak artış oluÅŸturdu. Ek vergilere piyasa hemen, ‘‘Onur Vergisi’’ adını taktı.BaÅŸbakan Abdullah Gül'ün, dün BaÅŸbakan Yardımcısı Abdüllatif Åžener, Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ve DışiÅŸleri Bakanı YaÅŸar Yakış ile düzenlediÄŸi basın toplantısında, açıkladığı paket, 5.9 katrilyon liralık yeni gelir yaratıcı önlemler ile toplam 9.8 katrilyon liralık tasarruf önlemlerini içeriyor. Paket içinde, hükümetin daha önce yeni vergi olmayacağı yönündeki beyanlarının aksine, bu yıl için ek vergiler de bulunuyor. Bu yıl için emlak ve motorlu taşıtlardan ek vergi alınacak. 5.9 katrilyonluk gelir arttırıcı tedbirler listesinde otoyol ve köprü geçiÅŸ ücretlerine zam, kurum geçici vergi oranının Kurumlar Vergisi oranına yükseltilmesi ve büyükÅŸehir belediyelerinin vergi gelirlerinden aldığı paylarından kesinti de yeralıyor. Harcamalarda tasarrufa yönelmeyi de hedefleyen hükümet, işçilerin bir ikramiyesini ertelemeyi, ilaçta ortalama fiyat uygulamasına geçmeyi planlıyor.DIÅž ÅžOKLARA DAYANIKLIYIZGül, hükümetin 2003 yılı bütçesiyle bu kapsamda öngörülen tedbirlerin IMF ile 4. gözden geçirme çalışmalarının tamamlanması yönünde önemli bir adım oluÅŸturduÄŸunu belirterek ÅŸunları söyledi: ‘‘Ancak bunun da ötesinde hükümetimizin ekonomik programının yapısı gereÄŸi ekonomimizi geçmiÅŸ dönemlere göre dış ÅŸoklara karşı daha dayanaklı hale getirdiÄŸi de açıktır. Bütün bunları kendi evimizi, ekonomimizi düzene koymak için yapmak zorundayız. Çünkü Türkiye'nin rekabet edebilmesi, Türk ekonomisinin saÄŸlıklı hale getirilebilmesi için kararlı olmak gerekir. TBMM, takvimi çerçevesi içerisinde süratle bütçeyi gerçekleÅŸtirecektir. ’’Hükümetin sadece bu yıl deÄŸil, orta vadede kamu borç stoÄŸunun azaltılması, reel faizlerin düşürülmesi ve büyüme ortamını saÄŸlayacak biçimde kamu sektörü faiz dışı fazla hesabını gayri safi milli hasılanın yüzde 6.5'u düzeyinde tutmakta kararlı olduÄŸunu vurguladı. Gül, öngörülenden farklı geliÅŸmeler olduÄŸu takdirde bu hedefin aÅŸağı ve yukarı doÄŸru revize edilebileceÄŸini bildirdi.Bu arada hükümetin daha önce bu yıl 2.4 katrilyon lira gelir saÄŸlayacağı açıklamasında bulunduÄŸu Vergi Barışı Kanunu'na iliÅŸkin olarak, tabloya farklı bir gelir rakamının konulması da dikkati çekti. IMF'nin söz konusu düzenlemeden 750 trilyon lira dolayında bir kaynak saÄŸlanabileceÄŸi yolundaki görüşlerinin ardından, Vergi Barışı'nın bu yılki gelir getirisi tedbirler paketi tablosunda da 750 trilyon lira olarak yeraldı. 5.9 katrilyon ek gelir nereden elde edilecek10 katrilyonluk Vergi Barışı'ndan beklenen gelir: 750 trilyon TL.Kurum geçici vergisiyle kurumlar vergisi yükseliyor: 780 trilyon TL.Vergi istisnaları gözden geçirilecek: 200 trilyon TL.2003 yılı için ek emlak vergisi alınacak: 650 trilyon TL.2003 yılı için ek motorlu taşıt vergisi alınacak: 1.1 katrilyon TL.Kurum bütçelerine özel gelir, özel ödenek kaydına kısmen son verilecek ve harcanamayacak tutar 2003 bütçesine gelir kaydedilecek: 1 katrilyon 440 trilyon TL.Döner sermaye hasılatından kesinti yüzde 15'e çıkacak ve personel ödemesi sınırlanacak: 250 trilyon TL.BüyükÅŸehir belediyesi vergi geliri payı kısılacak: 275 trilyon TL.Otoyol ve köprü geçiÅŸ ücretlerine zam (yapılan dahil): 200 trilyon TL.Kamu taşınmazları yeni anlayışla deÄŸerlendirilecek: 200 trilyon TL.2002 Ä°ÅŸ Yurtları Hasılatından harcanmayan tutarın yarısının 2003 Bütçe geliri yazılacak: 127 trilyon TL.9.8 katrilyon liralık tasarruf nasıl yapılacakPersonel ve saÄŸlıktan545 trilyon kısılacakPersonel açıktan ataması 35 binle sınırlanıyor: 50 trilyon TL.İşçilerin 1 ikramiyesi erteleniyor:140 trilyon TL.Ä°laç katkı payı memur aylığından kesiliyor: 65 trilyon TL.Antibiyotik yeni esasa baÄŸlanıyor: 45 trilyon TL.Ä°laçta ortalama fiyat uygulaması: 150 trilyon TL.Ödeme öncesi reçete kontrolü:50 trilyon TL.Sarf malzemesinde fiyat birliÄŸi: 20 trilyon TL.Negatif ilaç listesi uygulaması:25 trilyon TL.DiÄŸer cari harcamadan1.184 trilyon kesilecekM. Savunma Bakanlığı ödeneÄŸinden tasarruf: 450 trilyon TL.M. Savunma Bakanlığı ödeneÄŸinde ertesi yıla devir:270 trilyon TL.3418 sayılı Kanunla yapılan cari harcamadan kesinti: 50 trilyon TL).DiÄŸer cari ödeneklerinden kesinti: 404 trilyon TL.Kamudaki dernek ve vakıfların taşıt gideri kesiliyor: 10 trilyon TL.4.101 trilyonluk yatırıma frenYeni taşıt alınmayacak: 90 trilyon TL.Yatırım ödeneÄŸi harcamaya dönüşmeyecek: 450 trilyon TL.Yatırım ödeneÄŸin kesilecek ve rasyonalize edilecek: 2.6 katrilyon TL.Nakdi dış proje kredisinden kesinti yapılacak: 400 trilyon TL.Ayni dış proje kredisinden kesinti yapılacak: 417 trilyon TL.Dış proje kullanımı kesintisiyle KDV tasarrufu olacak: 148 trilyon TL.YeÅŸil kart kalkıyor130 trilyon kurtuluyorYeÅŸil kartlar saÄŸlık karnesine dönüşecek, yenilenecek: 130 trilyon TL.KuruluÅŸ transferleri: 217 trilyon TL.Çiftçinin desteÄŸi elindengidiyor: 1.4 katrilyonÄ°hracatta vergi iadesi sistemi düzenlenecek: 294 trilyon TL.KÄ°T işçisinin 1 ikramiyesi erteleniyor: 44 trilyon TL.Tarımsal destekleme ödeneÄŸi kesiliyor: 73 trilyon TL.DoÄŸrudan gelir desteÄŸi kesiliyor: 1.4 katrilyon TL.Yatırımları hızlandırma ödeneÄŸi kesiliyor: 16 trilyon TL.Kıbrıs ödeneÄŸinden tasarruf: 50 trilyon TL.Destekleme ve Fiyat Ä°stikrar Fonu kısıntısı: 90 trilyon TL.Maliye ve Hazine transfer kalemlerinden kesinti: 148 trilyon TL.Kredi ve Yurtlar Kurumu yatırımı kesintisi: 50 trilyon TL.KamulaÅŸtırma ödeneÄŸinden kesinti: 150 trilyon TL.Sosyal güvenlik musluÄŸu1.305 trilyon kısılıyorEMEKLÄ° SANDIÄžI: 766 trilyon TL.Ä°laçta ortalama fiyat baÅŸlıyor:330 trilyon TL.Antibiyotik reçetesi deÄŸiÅŸiyor:45 trilyon TL.Sarf malzemesi standart ve fiyat birliÄŸi: 20 trilyon TL.Heyet raporuyla ilaç kullanana ihaleli ilaç: 68 trilyon TL.Negatif ilaç listesine geçiliyor:20 trilyon TL.Memur, kesenek oranı yüzde 15'den 16'ya çıkıyor: 146 trilyon TL.Emekli aylıklarından yüzde 1 saÄŸlık primi kesiliyor: 76 trilyon TL.Ziraat Bankası'na maaÅŸ ödemesi komisyonu verilmeyecek: 61 trilyon TL.BAÄž-KUR: 350 trilyon TL.Ä°laç katılım payı maaÅŸtan kesilecek: 30 trilyon TL.Negatif ilaç listesine geçilecek:20 trilyon TL.5 yıl prim ödemeyen sistemden çıkarılacak: 100 trilyon TL.1479 sayılı Kanun tahsilat oranını yüzde 60'dan 63'e, 2926 sayılı Kanun tahsilat oranını yüzde 50'den 53'e yükselecek: 10 trilyon TL.Prim tahsilatı takibatı avukatlara verilecek: 85 trilyon TL.Taksitlendirmeyi ihlal edene icra takibi baÅŸlayacak: 90 trilyon TL.Hastanelerle paket anlaÅŸma: 15 trilyon TL.SSK: 190 trilyon TL.Bildirge ve bordrolar birleÅŸip, akıllı form olacak: 45 trilyon TL.Vergi-SSK beyanları karşılaÅŸtırılacak: 20 trilyon TL.Kamu kurumları iÅŸveren bildirimine SSK'dan bakacak: 20 trilyon TL.TÃœRMOB ve DÄ°E iÅŸbirliÄŸiyle kaçak işçi tespiti: 5 trilyon TL.Gönüllü sigortalı primi yüzde 20'den 30'a çıkacak: 100 trilyon TLEk vergilerin ilk taksidi mayısta Gelirler Genel Müdürü Osman ArıoÄŸlu, ek Motorlu Taşıt ve ek Emlak Vergisi'nin ilk taksidini, mayıs ayında almayı düşündüklerini söyledi. ArıoÄŸlu, 2003 yılına ait Emlak Vergisi birinci taksidinin Mayıs ayı içinde ödendiÄŸine dikkati çekti. ArıoÄŸlu, ek Emlak ile ek Motorlu Taşıt vergisinin birinci taksidinin de bu dönemde ödenmesinin vatandaÅŸ açısından da daha kolay olacağını vurguladı. ArıoÄŸlu, kurumların geçici vergi oranının da, yeni düzenlemeler çerçevesinde yüzde 25'den 30'a yükseltileceÄŸini ifade etti.Tezkere ile IMF'nin ilgisi yokBaÅŸbakan Abdullah Gül, bölgede ortaya çıkacak muhtemel geliÅŸmeler karşısında ilave tedbirler alınacağını duyurdu. IMF'nin 4. Gözden Geçirme programının kısa süre içerisinde bitirileceÄŸini belirten BaÅŸbakan, tezkere ile bu konunun ayrı tutulması gerektiÄŸine vurgu yaptı. IMF'nin bağımsız bir uluslararası kuruluÅŸ olduÄŸunu, tezkere ile ilgili kararı ise TBMM'nin verdiÄŸini ifade eden BaÅŸbakan, ‘‘IMF ile tezkere arasında irtibat kurmanın doÄŸru olmadığı kanaatindeyim’’ dedi. Tezkerenin geçmemesi ile Türkiye'ye desteÄŸin gelmeyecek olmasının ekonomiyi zayıflatmayacağı yönündeki soruya ise Gül, olaÄŸanüstü durumlar karşısında olaÄŸanüstü tedbirlerin gerekirse alınacağını belirterek yanıt verdi. Â