Elon Musk'ın kaybı diğerlerinin servetlerini bile geçti! 2022 teknoloji milyarderlerine yaramadı, bir tek 'O' kazandı...
Güncelleme Tarihi:
Teknoloji milyarderleri için 2022, kötü bir yıl oldu. Pandemi döneminde değeri katlanarak artan hisselerde yaşanan kayıplar ve 10 yıldır devamlı büyümekte olan bazı şirketlerin bu trendi sürdürmeyi başaramaması, küresel milyarderler listelerini alt üst etti. Peki kim, neden, ne kadar kaybetti? İşte cevabı...
Teknoloji milyarderlerinin servetlerinin önemli bir kısmı kurucusu ve yöneticisi oldukları şirketlerin hisselerine bağlı. Dolayısıyla bu şirketlerin değer kaybı doğrudan kurucuların bireysel servetlerine de yansıyor.
Örneğin bir zamanlar dünyanın en zengin 10 kişisi arasında yer alan Facebook kurucusu Mark Zuckerberg, bu yıl şirketinin değerindeki düşüşe bağlı olarak 81 milyar dolardan fazla para kaybetti ve milyarderler listesinde oldukça aşağılara indi.
Ama buradan milyarderlerin 'fakirleştikleri' anlamını da çıkarmamak gerek. Mesela Zuckerberg'ün kişisel serveti şu an 45 milyar dolar civarında. Bu meblağ İzlanda'nın gayrı safi yurt içi hasılasından fazla. Hatta birçok milyarderin serveti yaşanan tüm kayıplara karşın halen 2019'daki seviyenin üzerinde.
Peki 2022'de kim ne kadar ve nasıl kaybetti? İşte Bloomberg Milyarderler Endeksi'nin son verilerine göre 24 Aralık itibarıyla teknoloji hisselerindeki düşüşten en fazla zarar gören ve toplam kaybı 433 milyar doları aşan o 7 isim...
Elon Musk'ın 132 milyar dolarlık kaybı, bu listede yer alan diğer zenginlerin halihazırdaki servetlerinin bile üstünde.
Tesla, SpaceX ve Twitter CEO'su unvanlarını taşıyan Musk, yılın önemli bir kısmını "en zengin kişi" olarak geçirdi. Ama Tesla hisselerinin, yüzde 70'e yakın değer kaybı yaşamasıyla bu konumunu geçtiğimiz günlerde Bernard Arnault'ya kaptırdı.
Tesla hisseleri, Çin'de elektrikli otomobile talebin azaldığına dair haberlerin ardından bu hafta en düşük seviyeye geriledi. Üretim maliyetlerinin artışı ve yatırımcıların Musk'ın tüm zamanını Twitter'la uğraşmaya harcayıp Tesla'yı başıboş bıraktığına dair kaygıları da hisselerdeki kayıpta etkili oldu.
Bu yıl hisse değerinde kayıp yaşayan teknoloji şirketlerinden biri de Amazon'du. Borsaya açıldığından beri en kötü yıllarından birini geçiren Amazon'un hisseleri yüzde 50'ye yakın düştü. Bunun sonucunda şirketin kurucusu ve başkanı olan Jeff Bezos'un serveti de 84,1 milyar dolar azaldı.
Hatırlanacağı üzere, Bezos, CEO'luk koltuğunu geçen yıl Andy Jassy'e bıraktı ama halen şirketin en büyük hissedarı.
Amazon'un hisse değerindeki kayıpta ABD'deki yüksek enflasyon ve büyümedeki yavaşlama etkili oldu. Bu yıl pandemi dönemindeki satış düzeyine erişilemedi. Diğer yandan teknoloji sektörünün genelindeki işten çıkarmalar Amazon'u da etkiledi. Şirketin beyaz yakalı çalışanlarından 10 bin kadarını, çıkarma sürecinde olduğu bildirildi.
Bezos aynı zamanda uzay seyahati şirketi Blue Origin'in kurucusu ve The Washington Post gazetesinin de sahibi.
Mark Zuckerberg'ün net serveti bu yıl neredeyse 81 milyar dolar azaldı. Bloomberg Milyarderler Endeksi'nde geçen yıl 6'ncı sırada bulunan Zuckerberg, bu yıl 25'inciliğe geriledi.
Facebook zor bir sene geçirdi. Ekim 2021'de şemsiye şirketinin adını Meta olarak değiştiren şirket, metaverse yatırımlarına ağırlık verme kararı aldı. Bu yön değişikliği Facebook'u henüz bir üniversite öğrencisiyken kuran ve halen CEO'luk koltuğunda oturmakta olan Zuckerberg'ün gelecek vizyonunun bir sonucuydu.
TikTok'un ve diğer küçük sosyal medya uygulamalarının soluğunu ensesinde hisseden Meta, dijital reklam bütçelerinin küçülmesinden de olumsuz etkilendi. Bunun sonucunda şirket tarihinde ilk kez iki çeyrekte gelir düşüşü yaşandı.
Metaverse vizyonundan geri adım atılmayacağını belirten şirket yetkilileri önümüzdeki yıl daha fazla para kaybetmeye hazır olduklarını dile getirdi. Meta geçtiğimiz sonbaharda, maliyetleri düşürmek için 11 bin çalışanını işten çıkarmayı planladığını da duyurdu.
Google'ın kurucuları olan Larry Page ve Sergey Brin, bu yıl toplam 88 milyar dolar kaybetti. Page ve Brin, şemsiye şirket Alphabet'in kuruluşundan sonra CEO ve başkan olarak görev yaptı.
2019 yılında yöneticilik pozisyonlarını bırakan ikili şu an sadece yönetim kurulu üyesi konumunda. Ancak yönetim kurulunun özel yapısı nedeniyle oylarının ağırlığı diğer üyelerden daha fazla olan Brin ve Page, şirketin geleceği ile ilgili kararlarda halen büyük söz sahibi.
Yukarıda da dediğimiz gibi dijital reklam harcamalarının azalması Alphabet gibi devleri bile etkiledi. İşe alımları yavaşlatan şirket, bilgisayar oyunları bulut hizmeti veren streaming hizmeti Stadia'yı da kapattı.
Diğer yandan bu yıl başlarında Brin eşine boşanma davası açtı. Ancak davada tam bir gizlilik hâkim. Dolayısıyla nafaka ve mal paylaşımıyla ilgili detayların süreç sonuçlandıktan sonra dahi ortaya çıkması beklenmiyor.
Microsoft'un kurucusu unvanına ilerleyen yıllarda girişimci ve hayırsever sıfatlarını da ekleyen Bill Gates, 2022'de 29 milyar dolara yakın kayıp yaşadı. Bu meblağ Gates'in 2021'deki servetinin aşağı yukarı yüzde 20'sine denk geliyor.
2022'de ABD'nin en büyük borsalarından S&P 500'deki kayıp da yüzde 20 civarındaydı. Bu da Gates'in kayıplarının piyasanın geneliyle paralel olduğu ve ABD ekonomisinin genelini yansıttığı şeklinde yorumlanıyor. Hatta Gates'in Nasdaq borsasından daha iyi performans gösterdiği bile söylenebilir.
Gates'in yatırımları çok çeşitli. Birçok şirketin hissedarı olan Gates aynı zamanda hatırı sayılır bir kısmı tarım arazilerinden oluşan büyük bir gayrimenkul varlığına sahip. Ancak yine de servetinin en önemli kalemini bu yıl yüzde 30'a yakın değer kaybı yaşayan Microsoft hisseleri oluşturuyor.
Microsoft'un bulut hizmetinin gelirleri son çeyrekte yüzde 24 artarken Windows işletim sisteminin satışları yüzde 15 geriledi. Microsoft'tan yapılan açıklamada 2023'te bulut hizmeti gelirinde de azalma öngörüsü dile getirilince birçok yatırımcı, şirket hisselerini elden çıkarmaya başladı.
2021 yılında eşi Melinda French'ten boşanan Gates, servetinin büyüklüğü ve karmaşıklığı nedeniyle haftalarca gündemden düşmemişti.
Microsoft'un eski CEO'su ve basketbol takımı Los Angeles Clippers'ın sahibi olan Steve Ballmer bu yıl 20 milyar dolardan fazla para kaybetti.
Burada da Microsoft hisseleri önemli rol oynadı. Ballmer, 2000-2014 yılları arasında Microsoft CEO'su olduğu dönemde, kendisine önemli miktarda hisseyle ödeme yapılmıştı.
Microsoft, reklamlara ve tüketici harcamalarına bel bağlayan diğer teknoloji devlerine göre daha iyi durumda olsa da yine de bu yıl değerinin dörtte birini yitirdi. Bulut hizmetindeki büyümede yavaşlama öngörüsünün yanı sıra Microsoft, yatırımcılara, önümüzdeki yıl bilgisayar satışlarında azalma yaşanacağı ve reklam verenlerin harcamalarındaki kesintilerin LinkedIn ve arama sonuçlarındaki reklam gelirlerine yansıyacağı beklentilerini de bildirdi.
2014'te Microsoft'tan emekli olduktan sonra 2 milyar dolar karşılığında Clippers'ı satın alan Ballmer, şu an takımın sahası olan Intuit Dome'un yenilenmesi için ciddi miktarda para harcamaya devam ediyor. Intuit Dome'daki değişiklikler arasında dev bir skorbord ve taraftarların maç esnasında sırada bekledikleri süreyi azaltmayı amaçlayan yeni tuvaletler de var.
Yılı yukarıda bahsettiğimiz isimlere kıyasla çok daha iyi kapatan teknoloji zenginleri de oldu elbette. Onların başında TikTok'un şemsiye şirketi ByteDance'in kurucusu Çinli girişimci Zhang Yiming geliyor. Yiming'in net serveti 2022'de 10 milyar dolar arttı ve neredeyse 55 milyar dolara ulaştı. ABD'de de kaybı oldukça sınırlı kalan bazı teknoloji zenginleri vardı. Örneğin Oracle'ın kurucularından Larry Ellison 16 milyar dolar kayıp yaşasa da dünyanın en zengin 7'nci kişisi olmayı sürdürdü. Dell Technologies kurucusu Michael Dell'in kişisel serveti de 7 milyar dolar azaldı. Ama Dell, en zengin 25 kişi listesinde kalmayı başardı hatta Zuckerberg'den bir üst sırada yer aldı.
The Washington Post'un "These tech moguls lost a combined $433 billion this year" başlıklı haberinden derlenmiştir.