2016 yılında kişi başına gelir 9 bin 364 dolara iniyor

Tek başına 1 Kasım seçimleriyle iktidar olan Ak Parti hükümeti seçim öncesi açıklanan Orta Vadeli Program’ı yeniledi.

11 Ekim 2015’te açıklanan ancak 3 ay sonra değiştirilen yeni OVP’de seçimlerden önce açıklanan ve tartışmalara neden olan kişi başına milli gelir hesabı Satın Alma Gücü Paritesi yerine eskisi gibi dolar olarak açıklandı.

Böylece 2015’te kişi başına milli gelirin 10 bin doların altına düşeceği net şekilde ortaya çıktı. Yeni OVP’ye göre 2015’te kişi başına milli gelir 9.286 dolar, 2016 içinse 9.364 dolar olacak.

2014’te kişi başına gelir 10.390 dolardı.

2017’de kişi başına milli gelirin yeniden 10 bin doların üstüne çıkması hedefleniyor. Büyüme hedefi de değişiklikten nasibini aldı. 3 ay önce 2015 için büyüme tahmini yüzde 3.5 idi, bu yüzde 4’e çıkarıldı, 2016 içinse yüzde 4.0 olan hedef yüzde 4.5’a yükseltildi. 2017 hedefi de bir önceki OVP’de yüzde 4.5’tu, yeni OVP’de yüzde 5.0 olarak yer aldı. 



DOLAR KURU 2.99

Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek yanında Maliye Bakanı Naci Ağbal ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ile birlikte yeni OVP’nin hedeflerini açıkladı.

Resmi Gazete’nin mükerer sayısında da dün yenilenmiş OVP ve Orta Vadeli Mali Plan yayımlandı. Yeni OVP’de milli gelir hem Türk Lirası hem de dolar cinsinden yer aldı. Yeni OVP’deki hedeflere göre 2015’te milli gelir 722 milyar dolar, 2016’da 736 milyar dolar, 2017’de 796 milyar dolar ve 2018’de 854 milyar dolar olacak. 2014’te yılında milli gelir 799 milyar dolardı. Dolar kurunun milli gelirde etkisi net olarak hissedilecek. TL olarak ise milli gelir 2016’da 2 trilyon 207 milyar liraya yükselecek. OVP’de dolar kuru için resmi bir tahmin yer almıyor. Ancak milli gelirin hem dolar hem de TL olarak tahmini nedeniyle hükümetin öngördüğü dolar kuru hesaplanabiliyor. Buna göre hükümet hesabında 2016 için dolar kurunu 2.99 lira, 2017 için 3.12 lira ve 2018 yılı için de 3.24 lira olarak kullandı.



ENFLASYON YÜKSELECEK

İşsizlik oranı yeni OVP’de 2015 yılı için yüzde 10.2, 2016 yılı için yüzde 10.2, 2017 yılı için yüzde 9.9 ve 2018 yılı için ise yüzde 9.6 olarak tahmin edildi. 1 Kasım seçimlerinden önceki OVP’de ise işsizlik oranı 2015 yılı için yüzde 10.5, 2016 yılı için yüzde 10.3, 2017 yılı için yüzde 10.2 ve 2018 yılı için yüzde 9.9 olarak tahmin edilmişti. Bu durumda 2015, 2016 ve 2017 yıllarına ilişkin işsizlik tahminleri aşağıya çekilmiş oldu.

Yeni OVP’de TÜFE tahminleri de güncellendi. Buna göre 2016 yıl sonu TÜFE tahmini yüzde 7.5 olarak açıklandı. Bir önceki OVP’de 2016 yılı için TÜFE tahmini yüzde 6.5’ti. 2017 yılı TÜFE hedefi de değiştirildi. Bir önceki OVP’de 2017 yılı TÜFE yıl sonu tahmini yüzde 5.5’ken, yeni OVP’de yüzde 6.0’ya yükseltildi. 2018 yılı hedefi değiştirilmedi ve yüzde 5.0 olarak bırakıldı. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek açıklamasında her ne kadar enflasyonla mücadelede her yöntemin deneneceğini söylese de yüzde 7.5’e yükseltilen hedef umut vermedi.



İHRACAT DA REVİZE YEDİ

Seçim öncesi açıklanan OVP’ye göre, bu yıl için 150 milyar dolar olarak öngörülen ihracat, yeni OVP’de 155.5 milyar dolara revize edildi. Bu rakam, 2017 için 170 milyar dolar olarak tahmin edilirken, yeni OVP’de 175.8 milyar dolar, 2018 için ise 192.5 milyar dolarken 201.4 milyar dolar düzeyinde öngörüldü. İthalat beklentisi, bu yıl için önceki OVP’de 216.3 milyar dolarken yeni OVP’de 210.7 milyar dolar olarak öngörüldü. Bu rakam, 2017 için 239.6 milyar dolarken 243.1 milyar dolar, 2018 için ise 265.6 milyar dolarken, 273.2 milyar dolar olarak revize edildi.

LÜKS TÜKETİME VERGİ YİNE VAR

YENİ OVP’de gelecek döneme yönelik politikalara ilişkin de sinyaller de verildi. Yurtiçi tasarrufları artırmak amacıyla uluslararası yükümlülükler gözetilerek lüks veya ithalat yoğunluğu yüksek tüketim mallarının tespit edilerek gerekli tedbirlerin alınacağının kaydedildiği OVP’de, arazilerini büyütmek, birleştirmek isteyen çiftçilere özel kredi imkanları ve desteklerin verileceği belirtildi. Dahilde İşleme Rejimi’nin yurtiçi üretime zarar vermemesi temel amacına bağlı olarak gözden geçirileceği belirtilen OVP’de, kıdem tazminatı için de, “Sosyal taraflarla diyalog içerisinde kıdem tazminatı sistemi geliştirilecektir” denildi.

EMNİYET İLE ENERJİ BAKANLIĞI’NIN BÜTÇESİ ARTTI

MALİ Plan’da kamu kuruluşlarının kullanabilecekleri ödeneklere yer veriliyor. 11 Ekim 2015 tarihinde yayımlanan Mali Plana göre bazı kamu kuruluşlarının bütçe ödenekleri değiştirildi. En belirgin artışlardan birisi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü’nün bütçelerinde oldu. Eski Mali Plan’da Emniyet Genel Müdürlüğü’nün bütçesi 20 milyar 253 milyon lirayken, 21 milyar 140 milyon liraya, Enerji Bakanlığı’nın bütçesi de 926 milyon liradan 1 milyar 463 milyon liraya çıkarıldı. Cumhurbaşkanlığı 434 milyon lira, Başbakanlık 1 milyar 99 milyon ve MİT’in 1 milyar 636 milyon liralık ödenekleri değişmedi. Milli Savunma Bakanlığı’nın bütçesi 26 milyar 117 milyon liradan, 26 milyar 451 milyon liraya, Jandarma Genel Komutanlığı’nın bütçesi 8 milyar 84 milyon liradan, 8 milyar 276 milyon liraya yükseltildi.

EKONOMİNİN YENİ HEDEFLERİ

2015GT 2016 2017 2018
Büyüme (%) 4.0 4.5 5.0 5.0
Milli gelir (Milyar TL) 1.963 2.207 2.489 2.770
Kişi başına milli gelir ($) 9.286 9.364 10.030 10.659
Enflasyon (%) 8.8 7.5 6.0 5.0
İhracat (milyar dolar) 143.9 155.5 175.8 201.4
İthalat (milyar dolar) 207.1 210.7 243.1 273.2
Dış ticaret açığı (milyar dolar) 63.1 55.2 67.2 71.8
Cari açık (milyar dolar) -31.7 -28.6 -29.3 -29.9
Cari açık / GSYH (%) -4.4 -3.9 -3.7 -3.5
İstihdam (Bin Kişi) 26.655 27.292 27.960 28.604
İstihdam oranı (%) 46.1 46.5 46.9 47.4
İşgücüne katılım (%) 51.3 51.7 52.1 52.4
İşsizlik oranı (%) 10.2 10.2 9.9 9.6
Ham petrol (dolar/varil) 52.5 39.7 46.8 51.4

GT: Gerçekleşme tahmini

BÜTÇE NASIL DEĞİŞECEK (milyar TL)
2015GT 2016 2017 2018
Toplam harcamalar 506.0 570.5 618.6 669.3
Faiz dışı harcamalar 453.0 514.5 559.6 606.3
Faiz harcamaları 53.0 56.0 59.0 63.0
Toplam gelirler 483.4 540.8 593.6 646.2
Vergi gelirleri 407.5 459.2 511.0 566.5
Bütçe açığı 22.6 29.7 25.0 23.1