2007’den bir gün önce sigortalı olana 9 bin gün çalışma yok

- Emeklilik yaşı 65, prim ödeme gün sayısı 9 bin gün mü oluyor?

<ımg>- Halen yürürlükte olan SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı yasalarına göre, emeklilik yaşı kadın için 58, erkek için 60’dir. 19 Nisan 2006 Çarşamba günü TBMM’nde yasalaşan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun (SSGSS) 1 Ocak 2007’de yürürlüğe girecek. SSGSS Kanunu’na göre, 1 Ocak 2007’den önce bir gün dahi sigortalı olanlar için ne emeklilik yaşı, ne de prim ödeme gün sayısında herhangi bir değişiklik olacak. 1 Ocak 2007’den sonra ilk kez sigortalı olacaklar için ise emeklilik yaşları 2036 yılına kadar değişmeyecek. 2036’dan itibaren emekli olacaklar için ise hayatta kalma beklentisine uygun olarak emeklilik yaşı kademeli olarak artırılacak. 2048 yılında emeklilik yaşı kadın ve erkek için eşitlenecek 65 yaş olacak. Bugün AB ülkelerindeki ortalama emeklilik yaşı 65 civarında. Yasa yaklaşık 40 yıl sonra ülkemizde bu emeklilik yaşlarında emekli olmayı öngörüyor. Bu yanıyla oldukça yumuşak bir kademeli geçiş süreci yaşanacak. Halen Emekli Sandığı ile Bağ-Kur’da emekli olabilmek için 25 yıl, yani 9 bin gün prim ödenmesi gerekiyor. Sadece SSK’da bu süre 7 bin gün, yani 19 yıldan biraz fazla. Prim gün sayıları ile ilgili yeni düzenleme, yasanın yürürlüğe gireceği 1 Ocak2007’den sonra ilk kez sigortalı olanlar için geçerli olacak. Yalnızca SSK kapsamındaki kişiler için 7 bin gün olan prim ödeme gün sayısı, 20 yıl içinde her yıl 100’er gün artırılarak 9 bin güne çıkacak. Bir diğer ifadeyle, ilk defa 2027 yılında sigortalı olacak kişilerin emekliliklerinde 9 bin gün prim koşulu aranacak. Halen SSK kapsamında sigortalılar ise 7 bin gün prim ödeyerek emekli olabilecek. Ayrıca, kısmi emeklilik nedeniyle kişilerin 5400 gün üzerinden de emekli olması alternatifi bulunuyor. Emekli aylığında yeni kriter: Nimet/külfet - Emekli aylıkları azalacak mı? - Aylık bağlama oranı, kişinin sigortalı olarak geçirdiği her yıl başına çalışma süresi boyunca prime esas kazançlarından hesap edilen ortalama aylık kazanç veya gelirinin yüzde kaçını emekli aylığı olarak alacağını gösterir. Bu oranın dünya ortalaması her yıl için 1.5 iken, SSK ve Bağ-Kur’da 2.6, Emekli Sandığında 3’tür. Bu durum, emekli aylıklarının net ücrete çok yakın bazen de onun üzerinde olması sonucunu doğuruyor. Örneğin; asgari ücretle çalışan bir kişi net olarak 350 YTL alırken, emekli olduğunda 449 YTL alabiliyor. Yani emekli olan birisi çalışırken elde ettiği ücretten daha yüksek emekli aylığı alabiliyor. Yeni sistem bu gibi çarpıklıkları düzelterek nimet/külfet dengesini gözeteceği için, aylıklarda yer yer küçük miktarlarda düşüşler olabilecek. Ancak, tersi de olabilecek. Lüksemburg dışında AB ülkelerinde emekli aylıklarının son alınan net ve brüt ücrete göre oranı ülkemizden düşük. Ayrıca, üyesi bulunduğumuz OECD ülkelerinin ortalaması şu anda yüzde 68.7. Yasa’nın yürürlüğe girmesinden sonra aylık bağlama oranı 2016 yılına kadar, her yıl için yüzde 2.5, 2016 itibariyle ise yüzde 2 olacak. Oran düşecek ama, sistemde kalma teşvik edileceği için, daha uzun süre çalışan açısından daha yüksek emekli aylığı olanağı doğacak. Tek çatı adalet getirecek SOSYAL Güvenlik Kurumu Başkanı Tuncay Teksöz, Sosyal Güvenlik Reformunun temel amacının adil, kolay erişilebilir, yoksulluğa karşı daha etkin koruma sağlayan, mali açıdan sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemine ulaşabilmek olduğunu söyledi. Teksöz, şöyle devam etti: "Reformumuz, tüm nüfusu kapsayan tek bir emeklilik, tek bir sağlık sistemi ve muhtaçlığa dayalı, adil bir sosyal yardım sistemi kurulmasını içeriyor. Bu amaçları gerçekleştirmemizi sağlayacak olan unsur ise ana hedefi yurttaşlarımız arasında ayrım yapmaksızın, hepsine çağdaş standartlarda ve kalitede sosyal güvenlik hizmeti sunmak olan yeni Sosyal Güvenlik Kurumu’dur. Yeni Sosyal Güvenlik Kurumu yaklaşık yarım yüzyıldır vatandaşlarımıza sosyal güvenlik hizmeti sunmakta olan Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’nı "Tek Çatı" altında bir araya getirecek."Sorularınızı bekliyoruz ÇALIŞMA hayatında yeni bir dönemi başlatan Sosyal Güvenlik Reformu’nun ’teknokrat mimarı’, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanı Tuncay Teksöz, Hürriyet okurlarının sorularını yanıtlıyor. Hürriyet okurları, Sosyal Güvenlik Reformu ile ilgili her türlü sorularını e-posta ile gönderebilirler.

reform@hurriyet.com.trÂ

<ımg>