2001 yılında vergi yüzde 56

Çöp vergisi ile emlak vergisine tabi değerlerdeki vergi de bu oranın yarısı kadar yüzde 28 artacak. Ekim ayı sonu itibarıyla toptan eşya fiyatlarında 12 aylık ortalamalara göre yıllık artışı ifade eden yeniden değerleme oranı, Maliye Bakanlığı tarafından önümüzdeki günlerde yüzde 56 olarak ilan edilecek. Bakanlar Kurulu, söz konusu rakamları, yeniden değerlemenin yarısına kadar düşürme ve yarısı kadar da attırma yetkisine sahip bulunuyor.

Vergi kanunlarında, motorlu taşıtlar, taşıt alım, damga vergisi, harçlar, veraset ve intikal vergisi dilimleri, defter tutma hadleri, usulsüzlük cezaları, gelir vergisi dilim ve diğer bazı tarifelerin yeniden değerleme oranı kadar, çöp vergisi ile emlak vergisine tabi değerlerin de yeniden değerleme oranının yarısı kadar arttırılması öngörülüyor.

Bakanlar Kurulu, vergi dilimleriyle, ücretlilerin özel indirimi dışında 2000 yılındaki vergi artışlarında tamamen yüzde 52.1'lik yeniden değerleme oranına bağlı kaldı. Dilim ve özel indirim artışı ise Bakanlar Kurulu'nun yetki kullanması nedeniyle bu tutarın altında tutuldu.

Otomobiller en az 186 milyon zamlanacak

2000'de yüzde 52.1 artış gören motorlu taşıtlar vergisi tutarları, yeni yılda yüzde 56 zamlanacak. Gelirler Genel Müdürlüğü bürokratları, 2001'de ek motorlu taşıtlar vergisinin son bulması nedeniyle yüzde 56'lık oranın Bakanlar Kurulu yetkisiyle yüzde 84 yapılmasa bile yüzde 75'ler düzeyine çıkarılmasını öneriyor.

Ancak Bakanlar Kurulu hiç yetki kullanmasa dahi mevcut oranla otomobili olanlar, yeni yılda 20 milyon 457 bin lira ile 208 milyon 242 bin lira arasında fazla motorlu taşıt vergisi ödeyecek. Motorlu taşıtlar vergisinde en düşük tutar 56 milyon 987 bin liraya, azami tutar da 580 milyon 102 bin liraya çıkacak.

Yeni otomobil almak isteyenler de taşıt alım vergisindeki yüzde 56'lık artış sonrasında en az 186 milyon ekstra ödeme yapacak. Taşıt alım vergisinde halen 333 milyon 630 bin lira olan en düşük tutar 520 milyon 463 bin liraya, üst tutar da 1 milyar 337 milyon liradan 2 milyar 85 milyon liraya ulaşacak.

Diğer vergiler ve harçlardaki artış

Damga vergisi ve harçlar da 2001'de yüzde 56'lık yeniden değerlemeye paralel artış görecek. Bu durumda 6 aya kadarki pasaport harcı 7 milyon 460 bin liradan 11 milyon 638 bin liraya, silah taşıma izin vesikası harcı da 34 milyon 900 bin liradan 54 milyon 444 bin liraya yükselecek.

Vatandaş, yeni yılda emlak vergisini de yüzde 28 zamlı ödeyecek. Emlak vergisine tabi değerler, yeniden değerleme oranının yarısı kadar artacak. Yüzde 28'lik artış kamuoyunda "çöp vergisi" olarak nitelenen çevre temizlik vergisinde de geçerli olacak. Böylece sözkonusu vergide alt limit 185 bin liradan 237 bin liraya, üst limit de 38 milyon 551 bin liradan 49 milyon 345 bin liraya çıkacak.

Gelir vergisi dilimlerinin artışı düşük

Yeni yılda gelir vergisi ilk dilimi yeniden değerleme oranı kadar artarsa, ücretliler için yüzde 15, diğer mükellefler için de yüzde 20 vergi uygulanan ilk dilim 2.5 milyar lira yerine 3 milyar 900 milyon lira olacak.

Ücretlilerin gelir vergisinden muaf özel indirim tutarı da Doğu ve Güneydoğu'daki 11 ilde aylık 26 milyon 250 bin liradan 40 milyon 950 bin liraya, diğer yörelerde ise aylık 18 milyon 750 bin liradan 29 milyon 250 bin liraya yükselecek. Böylece 11 ildeki işçi ve memurların maaşlarında 2 milyon 205 bin lira, diğer illerde ise 1 milyon 575 bin lira özel indirim artışı sağlanacak.

Ancak Gelirler Genel Müdürlüğü, başta vergi dilimleri olmak üzere gelir vergisi tarifelerinde yeniden değerleme oranı kadar artış yapılmasına sıcak bakmıyor. Söz konusu değerlerin çok daha düşük tutulmasını istiyor.

Yüzde 56'lık yeniden değerleme oranı sonrasında çeşitli vergi ve harçlarda yeni tutarlar şöyle olacak: