20 milyar dolarlık Akkuyu için ‘depremde erken uyarı’ unutuldu

RUSYA’nın başkenti Moskova’da başlayan Atomexpo-2012 nükleer teknolojiler fuarında, Mersin Akkuyu’da yaklaşık 20 milyar dolar maliyetle inşa edilecek Türkiye’nin ilk nükleer santrali projesine, depreme karşı geliştirilen en yeni erken uyarı sisteminin henüz dahil edilmediği iddiası ortaya atıldı. Rus devletine ait Atomstroyexpor’un Türkiye’de kurduğu Akkuyu NGS A.Ş. yetkilileri, “Daha kazma vurmadık. Bu tür konular daha sonra değerlendirilebilir. Şu anda açıklanacak bir şey yok” dediler.

Biz tek üreticiyiz

Duhov Bilimsel Araştırmalar ve Otomatizasyon Teknolojileri Enstitüsü yetkilisi Yuriy Krayev, Akkuyu projesini yürüten Rus meslektaşlarından, sistemin projeye dahil edilmesi yönünde bir talep almadıklarını söyledi. Bu uyarı sistemini Rusya’da sadece kendilerinin ürettiğini belirten Krayev, Türkiye’nin sistemi üçüncü bir ülkeden alıp almadığı veya daha sonra entegre edip etmeyeceği konusunda ise bilgi sahibi olmadığını belirtti. Krayev şunları söyledi:

8-10 saniyelik zaman dilimi

Nükleer santral yakınında deprem meydana geldiğinde önlem almanız için 8 ila 20 saniye arasında bir zaman vardır. Depremin şiddetine göre reaktörün devre dışı bırakılması için bu birkaç saniye son derece önemlidir. Bu nedenle nükleer santralın bulunduğu ülkelerdeki ulusal deprem istasyonları yeterli değildir. Nükleer santral için kendi başına bir rasathane gibi çalışan bir merkez kurulur. Santrale 30-50 metre mesafede dört bir yanda 5-6 adet ölçüm istasyonu inşa edilir. Bunlar komuta merkezine elektronik olarak bağlıdır. İlk sarsıntılar hemen merkeze iletilir ve nükleer santral personelinin müdahalesine gerek olmadan reaktör devre dışı kalır.

Daha sonra değerlendirilir

Duhov Enstitüsü’nde geliştirilen bu en yeni sistem günümüzde sadece ABD’nin California eyaletindeki San Andreas fay hattı yakınında bulunan nükleer tesislerde kullanılıyor. Akkuyu Rus teknolojisiyle inşa edileceği için, uyumluluk açısından bu sistemin yine bir Rus şirketine sipariş edilmesini bekliyoruz. Atomstroyexpor yetkililerinin Akkuyu projesinin belirli bir aşamasında bize başvuracağını sanıyoruz.

Projeye Moskova’da saat ayarı

MOSKOVA’daki fuara Türkiye’den Enerji ve Tabî Kaynaklar Bakanlığı Müsteşarı Metin Kilci katıldı. Fuar alanında Rosatom Başkanı Sergey Kiriyenko ve Akkuyu NGS AŞ Genel Müdürü Aleksander Superfin ile görüşmeler yapan Kilci projenin gidişatı hakkında bilgi aldı. Müsteşar Kilci ile görüşmeden sonra Hürriyet’e açıklamalar yapan Akkuyu Genel Müdürü Superfin şunları söyledi:

Proje hızla ilerliyor

Akkuyu nükleer santralinin kurulacağı alan üzerinde jeolojik araştırmalar son aşamasına girdi. Şu an toprağın yapısı ve çevreyle etkileşim araştırmaları tamamlanıyor. Ayrıca nükleer santral reaktörlerinin arazi üzerindeki konumuyla ilgili karar aşamasında bulunuyoruz. Yıl sonuna kadar planlamayla ilgili tüm detayların tamamlanması gerekiyor. Genel inşaat projesi de ilerliyor, yıl sonuna kadar proje tamamlanacak.

Halkla ilişkiler atağı

Anayasa Mahkemesi’ne Akkuyu projesinin iptali için Türkiye’de yapılan başvuruya darılmadık. Kamuoyunun tedirginliğini de anlayışla karşılıyoruz. Ne de olsa Türkiye’de bu ilk nükleer santral olacak. Türkiye kamuoyuna nükleer enerjinin güvenli olduğunu ve faydalarını izah etmeye devam edeceğiz. Bu amaçla önümüzdeki aylarda Türkiye’de geniş katılımlı forum toplantıları planlıyoruz. Mersin’de Akkuyu enformasyon merkezi de sonbaharda açılacak. Burada, hazırladığımız maketler üzerinde isteyene santralin nasıl çalışacağını izah edeceğiz.