2 kuruşluk inceleme

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) parasal genişlemeyi sonlandıracağı yönündeki açıklamaları ve ‘Gezi Parkı’ eylemleri nedeniyle hareketli bir dönemden geçen piyasalara yönelik Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) ardından bir inceleme de Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (BDDK) geldi. BDDK’nın Merkez Bankası’nın geçen pazartesi günü 2.25 milyar dolarlık rekor döviz müdahelesine rağmen dolardaki yükselişin önüne geçilememesi nedeniyle bankaların 8-9 Temmuz tarihli işlemlerini incelediği belirtildi.

8-9 TEMMUZ’U SORUYOR

BDDK hafta başında döviz piyasasında gerçekleşen işlemlerle ilgili inceleme başlattığını teyit ederken, ekonomi yetkilileri, incelemenin bankaların herhangi bir manipülatif işlem yapıp yapmadığının belirlenmesi için yürütüldüğünü söylediler. BDDK, Merkez Bankası’nın rekor döviz satım ihalelerinin de yer aldığı 8-9 Temmuz tarihlerinde bankaların ihaleler ve müşteri işlemlerine ilişkin tüm ayrıntıları talep etti.

200’Ü AŞKIN MURAKIP

Reuters’ın haberine göre BDDK bankalara bir yazı ve doldurulması için bazı excel dosyaları göndererek sektörden bilgiler istedi. Bankacılara göre istenilen bilgiler bankaların döviz masalarında yapılan işlemlerin neredeyse tamamını oluşturuyor. BDDK yetkilileri ise, BDDK’nın 200’ü aşkın murakıbı ile bankaların içinde sürekli denetim faaliyeti gerçekleştirdiğini belirterek, “Olağandışı bir denetim değil. Bankalara yazı veya mektup gitmiş değil” dedi.

BDDK: Görevimiz gereği

BDDK konuyla ilgili resmi açıklaması ise şöyle: “BDDK’nın, her konuda anında bilgi sahibi olmayı istemesi görevi gereğidir. Yapılan işlemler de bunun dışında bir şey değildir. Dolayısıyla yetkisi olan bütün alanları aktif olarak denetleme konumundadır. Bu işlemlerse; var olan yetkilerin kullanıldığı aktif izlemedir. Basında yer alan hususlar da bu uygulamalar dışında bir şey değildir.”Merkez Bankası, Pazartesi günü yedi döviz satım ihalesiyle
toplam 2.25 milyar dolarlık döviz
satışı gerçekleştirerek bir gün içinde döviz satım ihaleleri ile yapılan en yüksek tutardaki satışı gerçekleştirdi. Merkez’in 11 Haziran’dan bu yana toplam döviz satış tutarı dünkü döviz satış ihaleleri dahil 6.2 milyar dolara ulaşmış oldu. Merkez’in döviz satım ihaleleri ile dolar 1.9737 seviyesindeki tarihi zirveden döndü.

Neden düşmediğini anlamaya çalışıyor

Merkez Bankası para politikalarının, bu politikaların piyasada ne kadar etkili olduğunu ancak nitelikli bir azınlığın anlayabildiğini belirten ekonomistler, şu görüşleri dile getirdi: “Merkez’in doların düşmesini istediğinin açık olduğu bir ortamda, rekor döviz satış ihalelerine rağmen dolar düşmemişse, denetleyici otoritenin bunun aslını astarını öğrenmesi, neden olduğunu öğrenmeye çalışması normal, hatta görevi gerekliliği değil midir? Bu açıdan düşünmemek otoritelerin hakkını vermemek olur.” Üst düzey başka bir bankacı da “BDDK Merkez Bankası’nın Haziran’dan beri düzenlediği tüm döviz satışı ihalelerine ilişkin teklifleri ayrıntılı olarak bankalardan talep etti. Bu, BDDK’nın döviz satışından dolayı kurun neden düşmediğini anlamaya çalıştığını düşündürüyor. Kurdaki 1-2 kuruşluk düşüş az gibi gözükse de son dönemde TL sepet bazında hatırı sayılır” dedi.

Zaten düşmeyecek düşüncesi

BDDK’nın talep ettiği bilgiler arasında Merkez Bankası ile yapılan döviz satım ihaleleri bu ihalelere atılan teklifler ve dövizin nerede kullanıldığı gibi bilgilerin yer aldığı belirtildi. Müşterilerin 2 milyon dolar üzeri işlemler dahil, döviz masası tarafından yapılan tüm işlemlere dair bilgiler istendi. Üst düzey bir ekonomi yetkilisi “Bankaların bankacılık faaliyetleri içinde mi kaldığı, yoksa işlemlerin manipülatif mi olduğu. Eğer kurun düşeceğine inanıp, satıp, sonra kâr amaçlı alırsanız başka, zaten düşeceğini düşünmeden işlem yapıyorsanız başka. İşlemler spekülatif mi manipülatif mi ona bakılacak” dedi.