Ceyhun KUBURLU
Oluşturulma Tarihi: Kasım 26, 2008 00:00
Son 8 yılda hızla büyüyen franchise sektörü dünyada 35 milyar dolara ulaştı. Türkiye’de 800, dünya genelinde 10 bin marka franchise veriyor. Ulusal Franchising Derneği’nin (UFRAD) verilerine göre de Amerika’da 12 kişiden 1’i, Türkiye’de 2 kişiden 1’i kendi işini kurmak istiyor.
EKONOMİK krize rağmen franchise sektörü büyümeye devam ediyor. Türkiye’de risk almayı seven girişimcilerin sayısı da her geçen gün artıyor. Ulusal Franchising Derneği’nin (UFRAD) verilerine göre Türkiye’de 800 marka franchise veriyor. Bu markaların 600’ü Türk markası olurken 200’ü de yabancı markalardan oluşuyor. Pazar son 8 yılda hızla büyüyerek dünyada 35 milyar dolara ulaştı. Türkiye’de her 2 kişiden 1’i, Amerika’da ise 12 kişiden 1’i kendi işini kurmak istiyor.
Lider ülke AmerikaTürkiye’de 2000 yılında 150 marka franchise verirken bugün bu rakam 800’e ulaştı. Franchise pazarının toplam büyüklüğü de 35 milyar dolara çıkarken, 600 Türk markası franchise vermeye başladı. Türk girişimciler en çok restoran ve gıda alanındaki franchise veren markaları tercih etse de, son yıllarda tekstil, otomotiv, hizmet sektörü ve emlak markaları da dünyanın bir çok yerinde şube açtı. Amerika ise franchise veren marka sayısıyla dünyada ilk sıraya oturdu. 2 bin 500 markanın franchise verdiği Amerika’da en önemli sektör ise fast-food (hızlı
yemek) oldu.
Türkler riski seviyorUlusal Franchising Derneği’nin (UFRAD) verilerine göre Türkler daha çok risk almayı seviyor. Her 2 kişiden 1’i kendi işini kurmak istiyor. Bu rakamlar diğer ülkelerde ise şöyle:
Amerika’da 12 kişiden 1’i kendi işini kurmak istiyor.Finlandiya’da 60 kişiden 1’i iş sahibi olmanın peşinde.
Almanya’da 45 kişiden 1’i yeni fırsatları kolluyor.Japonya’da 12 kişiden 1’i kendi işine sahip olmak istiyor.
10 bin dolardan başlıyorEkonomik kriz ile birlikte franchise veren markaların yeni girişimciler için bir çok kolaylık sağladığına işaret eden UFRAD Başkanı Mustafa Aydın şu değerlendirmeyi yaptı: "Marka bedellerinde girişimciler için bir çok kolaylık sağlanıyor. Markalar bu alanda fiyat düşürüyor, marka bedeli talep etmiyor veya farklı çalışmalar için yeni projeler geliştiriyor. Bugün franchise bedelleri ortalama 10 bin
dolar ile 50 bin dolar arasında değişiyor. Bunun yanında marka bedeli istemeyen firmalar da bulunuyor."
Müşteriler çalındı sigara yasağı etkilediYENİ yapılan alışveriş merkezlerinin pazarda tüketici sayısını artırmadığını savunan UFRAD Yönetim Kurulu Üyesi Özkan Mutlugil şunları söyledi: "Mevcut tüketiciyi paylaşmaya başladılar. 2006 yılından itibaren sorunlar başladı. Yanındaki merkezden müşteri almaya başladılar. İstanbul’da yan yana açılan üç tane alışveriş merkezi birbirlerinden yüzde 30 kapı girişi çaldı. Bu nedenle problemler arttı. Bunun yanında sigara yasaklarının da şu anki durgunluğa büyük etkisi oldu. Bu konuda geçiş periyodu olmalıydı. Sektör olumsuz etkilendi. Ciro kirası önerilerden bir tanesi. Birçok marka bu yapıyı benimsedi."
Alışveriş merkezleri bizim için çok önemliMUSTAFA Aydın, franchise veren kuruluşları temsil eden bir sivil toplum örgütü olarak, üyelerin ve işletmecilerin kriz ortamından en az zarar görmesini ve kalıcı çözüm arayışına girdiklerini anlatarak şu mesajı verdi: "Alışveriş merkezleriyle birlikte oluşan ortamın ülkenin çağdaşlaşması açısından büyük bir fırsat olarak görüyorum. Çehirlerimizin modern çehresi, kayıtlı ekonomiye geçilmesi, tüketici haklarının korunması, markaların gelişmesi ve yurt dışına açılması için bu ortamın korunması şart. Biz zincir markaların sahipleri olarak AVM’lerin tekrar "kazan-kazan" çözümüne dönmesi için şimdi, acil önlem alınmasını istiyoruz. "
Franchise nedirFRANCHISE bir markanın isim ve imtiyaz haklarını belirli bir ücret karşılığında bireysel veya kurumsal kişilere uzun vadeli olarak kullandırılmasıdır. Markanın ortağı gibi çalışan bu işletmeler belirli standart ve denetim kuralları ile merkezi bir kalite anlayışına sahiptir.