161 trilyonluk ‘TR’ faturası

Otomobil sahiplerini yeni yılda 35.8 milyon liralık bir plaka sürprizi bekliyor. 1 Ocak 1999'dan itibaren mavi renkli TR rumuzu olmayan tüm plakalar değiştirilecek. Plakasında ‘‘TR’’ rumuzu olmayan araçların fenni muayeneleri yapılmayacak. Bu değişiklik 161 trilyon liraya patlayacak.

Ocak ayından itibaren plakasında ‘‘TR’’ rumuzu olmayan araçlar, trafiğe çıkamayacak. Otomobil plakalarının Avrupa Birliği standartlarına yükseltmek için yapılacak bu işlemin araç başına maliyeti 20 milyon lira, toplam maliyeti ise 81 trilyon lira olacak. Ocak ayından sonra araç başı 20 milyon liralık maliyet, 35 milyon 800 bin liraya yükselecek.

Plakasında ‘‘TR’’ rumuzu olmayan araçların, 1 Ocak 1999'dan itibaren fenni muayeneleri yapılmayacak. Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığı, üzerinde ‘‘TR’’ rumuzu olmayan plakaların Ocak 1999'dan itibaren geçersiz olduğunu açıklayarak, Avrupa Birliği'ne girme sürecinde otomobil plakalarının tamamının Avrupa Standartlarına uygun hale getirilmesini istedi.

4.5 MİLYON ARAÇ

Trafiğe 8 milyon 207 bin 551 aracın kayıtlı olduğu Türkiye'de, bu araçlardan 4-4.5 milyonu halen eski tip plaka taşıyor. Karayolları Trafik Kanunu'na göre, fenni muayenesi yapılmayan araçlar trafiğe çıkamayacağı için, plakası değiştirilmeyen araçlara, ‘‘Fenni muayene yaptırtmamak’’ suçundan hem ceza kesilecek, hem de bu araçlar parka çekilecek.

Plaka değiştirmenin maliyeti araç başına 20 milyon lira olacak. Bu rakamın 10 milyon 200 bin lirası plaka için alınacak, geri kalan kısmı ise eski ruhsatların değiştirilmesi ve zorunlu bağış olarak alınacak. Ancak, Ocak 1999'dan itibaren bu ücretler zamlanacak. Trafik cezalarının yüzde 79 zamlanacağını hatırlatan üst düzey bir yetkili, ‘‘Plaka bastırma ve ruhsat satışlarına da yüzde 79 oranında zam yapılması bekleniyor’’ dedi.

MALİYET 81 TRİLYON

4 milyon 500 bin aracın plakası ve ruhsatını değiştirme ücreti araç başı 20 milyon lira ile çarpıldığından 81 trilyon liralık bir maliyet gerektiriyor. Bu rakamın yüzde 60'ı Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Vakfı'na kalacak, geri kalan kısmı ise Şoförler Federasyonu'na ödenecek. Yılbaşından sonra yüzde 79 zam yapılması durumunda ise araç başı maliyet 35 milyon 800 bin lira toplam maliyet ise 161 trilyon lirayı bulacak.

Yönetmelik 1995'te çıktı

Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığı yetkilileri, ‘‘Plakalar niçin değiştiriliyor?’’ sorusuna verdikleri yanıtta, ‘‘1995 yılında çıkartılan Karayolları Trafik Yönetmeliği'ne göre, tüm plakaların TR rumuzlu mavi plakayla değiştirilmesi gerekiyor’’ dediler. Emniyet Genel Müdürlüğü üst düzey trafik yetkilisi, plakaların değiştirilmesi konusunda şu açıklamayı yaptı: ‘‘1995 yılında yönetmelik

çıkartılırken, Avrupa Birliği'ne giriş sürecine hazırlık amacıyla plakaların değiştirilmesi öngörülmüştü. O yönetmelikte 1999 yılına kadar yeni trafiğe çıkan araçlar veya devir yapılan araçlara mavi TR plakası takılması kabul edilmişti. 1999 yılında Avrupa Birliği'ne girileceği tahmin edildiğinden, 1 Ocak 1999'dan itibaren tüm araçların plakalarının mavi TRT plakasıyla değiştirilmesi kabul edilmişti.’’

Eski ruhsatlar da değişecek

Araç plakalarının mavi renkli TR rumuzlu plakalarla değiştirilmesi zorunluluğuyla birlikte, eski ruhsatların da değiştirilmesi gündeme geldi. Eski beyaz renkli plakalarla birlikte, ‘‘Çarşaf ruhsat’’ diye adlandırılan büyük boyutlu araç ruhsatları veriliyordu. Oysa 1995 yılından itibaren mavi renkli TR rumuzlu plaka uygulamasıyla birlikte, araç ruhsatlarının da boyutları ufaltılmış ve plastikle kaplanmıştı.

Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığı'nda görevli üst düzey bir yetkili, şunları söyledi: ‘‘1995 yılından itibaren, eski büyük ebadlı ruhsatların yerine, sahtesinin yapılması daha zor olan ve iki küçük sayfadan oluşan plastik kaplı mavi renkli ruhsatlar verilmeye başlanmıştı. TR plakayla birlikte bu ruhsatlara geçilmesi gerekiyor. Bu amaçla, eski plakalar değiştirilirken, ruhsatlar da yenileriyle değiştirilecek.’’

Avrupa'da zorunlu değil

Avrupa Birliği üyesi ülkelerde 1996 yılı başından itibaren ‘‘Euro-Plaka’’ adı verilen yeni plakalar kullanılıyor. Buna göre, araçların arkasına takılan plakaların, plaka numarası önüne ülkelerin kısaltılmış milli trafik işaretleri konuyor. Örneğin Almanya için ‘‘D’’, Hollanda için ‘‘NL’’ ve Belçika için ‘‘B’’ harfleri, mavi zemin üzerine beyaz harfle yazılıyor. Böylece, Avrupa Birliği içindeki araçlar, eskiden zorunlu olan ve genelde aracın arkasına yapıştırılan ülkelerin kısaltılmış milli trafik işaretini içeren örneğin ‘‘D’’ harfli çıkartmaların araca yapıştırılması gerekmiyor. Ancak, birlik dışındaki ülkelere yapılacak seyahatlerde halan eskiden olduğu gibi beyaz zemin üzerindeki siyah harfle yazılı çıkartmaların kullanılması gerekiyor. Almanya ve diğer AB ülkelerinde araç sürücüleri yeni Euro-Plaka'yı almaya mecbur tutulmuyor.