16 CEO geliyor nedenini bilmiyor

Uluslararası Yatırımcı Danışma Konseyi Toplantısı'na Dünya Bankası ve IMF Başkanı ile 16 uluslararası şirketin CEO'su ‘okey’’ dedi. Ancak, CEO'ların bazıları Türk ortaklarına, ‘‘Bize bilgi verilmedi, ne konuşacağız’’ diye sordu.

DÜNYA Bankası Başkanı James Wolfensohn'un çabalarıyla Devlet Bakanı Ali Babacan'ın ev sahipliğinde 15-16 Mart'ta İstanbul'da yapılacak Uluslararası Yatırımcı Danışma Konseyi Toplantısı'na dünya devlerinden 16'sının CEO'su olumlu yanıt verdi. Hükümet gelen olumlu yanıtlarla moral verirken, bazı CEO'lar da Türkiye'deki ortaklarına, ‘‘Bu toplantıya katılacağız. Ancak, gündeminin ne olduğunu, ne konuşulacağını bilmiyoruz. Bize bilgi toplayın’’ diye yardım istedi. Bu durum, dünya devlerinin Türk ortaklarında, ‘‘Yabancı sermayeyi daha fazla nasıl çekeriz arayışımız bu şekilde sekteye uğramasın’’ telaşına yol açtı.

IMF’nin de destek verdiği Uluslararası Yatırımcı Zirvesi'ne aslında hükümet önem veriyor. Gerek Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, gerekse Ali Babacan, bir süredir bu konuyu gündeme getiriyor. Buna rağmen davet edilen CEO'lara İstanbul'da gerçekleşecek buluşma için ayrıntılı bilgi verilmemesi, iş adamlarını şaşırtıyor. Bi işadamı bu konuda şu değerlendirmeyi yaptı: ‘‘Dünyanın dev şirketlerini yöneten CEO'ların zamanları çok kıymetli. Daveti alanların çoğu, başka programlarını iptal edip, 15-16 Mart'ı İstanbul'a ayırdı. Türkiye'deki olumlu gelişmeleri bildikleri için ortamı bir de doğrudan görmek istiyorlar. Ancak, toplantı öncesi bugüne kadar biraz ayrıntılı bilgi verilmemiş olması, onları da şaşırtıyor. Biz kendi ortağımız olan CEO'lara gerekli dosyaları hazırlayıp, göndereceğiz.’’

RUSYA'DA DA YAPILDI

Yabancı Sermaye Derneği (YASED), Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB), Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) gibi kuruluşların da katkısıyla gerçekleşecek toplantının Dünya Bankası'nca desteklenmesi, uluslararası şirketlerin ilgisini daha da artırıyor. Dünya Bankası'ndan eski bir uzman, ‘‘Böyle bir Zirve geçen yıl Rusya için Rusya'da yapılmıştı. Türkiye'deki Zirve'ye James Wolfensohn ile IMF Başkanı Horst Köhler geliyor. 16 önemli CEO'nun katılacağını bildirmesi çok önemli. Ancak duyduğumuza göre Bill Gates gelemiyormuş. O da gelebilse iyi olurdu’’ dedi.

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, ‘‘Önce Türkiye neler yapmış o özetlenecek. Sonra da dünyadan Türkiye nasıl görünüyor? Yatırım çekebilen ülkelerdeki uygulamalar nasıl o dinlenecek. Bir anlamda Türkiye için bir yol haritası çıkarılacak’’ dedi. Türkiye'de henüz yatırım ortamının uygun olmadığını da belirten Hisarcıklıoğlu şöyle konuştu:

‘Birilerine yatırım önermek için bu ülkenin sanayi envanterinin, yatırım haritasının çıkarılmış olması gerekirdi. TOBB olarak Teşvik Yasası öncesinde de aynı şeyi söylemiştik. Sektörel ve bölgesel yatırım profilini, hangi sektörlerde hangi bölgelerde rekabet avantajları olduğunu belirlemek gerekir demiştik.’

Onlara, ‘Yatırım için ne istersiniz' denecek

TÜRKİYE İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Oğuz Satıcı, Uluslararası Yatırımcı Zirvesi'nin aslında bir ‘danışma zirvesi' olduğunu belirterek, ‘‘Gelecek CEO'lar, TOBB, TİM, TÜSİAD Başkanları ve Hazine'de bu işten sorumlu bakan ve müsteşarlarla 25-30 kişilik toplantılar yapacağız. Bizim de konuşmamız yok. CEO'lar ‘ne olursa Türkiye'ye yatırım yaparlar' onu anlatacaklar’’ dedi. CEO'ların başka ülkelerde niye yatırım yaptıklarını da anlatacaklarını kaydeden Satıcı, ‘‘Hazine bunlara göre neler yapılması gerektiğini görmüş olacak’’ diye konuştu. Satıcı, yatırım ortamının iyileşmesi için Türkiye'de henüz yapılmış hiç birşey olmadığını da belirterek şöyle devam etti: ‘‘Bir ülkeye yatırım yapılması için bürokratik işlemlerin azaltılması falan yetmez. Yatırımcı için kar yapabileceği ortamı yaratmak zorundasınız. Yoksa ‘bu ülkede bürokrasi hiç yokmuş gidelim oraya yatırım yapalım' diye yatırım yapan olmaz. Tersine eğer kar ortamı varsa, bürokrasi fazla da olsa yatırımcı gelebilir. Bu anlamda Türkiye'de henüz kar ortamı yok.’’

Ciroları bizim milli gelirimizle yarışıyor

ÇIRAĞAN Sarayı'nda ağırlanacak CEO'ların hükmettiği cirolar Türkiye'nin milli gelirini aşıyor. Amerikalı Ford'un cirosu 170 milyar doları, Alman Siemens'in cirosu 74 milyar Euro'yu aşıyor. İngiliz Tesco 28.6 milyar sterlin, Hollandalı Unilever 52 milyar dolar, Fransız Lafarge ise 14.6 milyar Euro'luk ciroya sahip. İsviçreli Nestle'nin ise yıllık cirosu 56.4 milyar Euro'yu buluyor.

Türkiye’nin, yaklaşık 70 milyon kişilik nüfusu ve on milyonlarca kişilik iş gücü ile 2003 sonunda ulaşacağı tahmin edilen 200 milyar dolar düzeyindeki GSMH’si ile karşılaştırıldığı zaman bu şirketlerin ulaştıkları ciroların yüksekliği daha iyi ortaya çıkıyor.

Ecevit'le Derviş planladı Erdoğan-Babacan yapıyor

TÜRKİYE'nin 2001 Şubat krizinin darbesini yemesinden sonra Dünya Bankası Başkan Yardımcılığından Türkiye'ye ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı olarak dönen Kemal Derviş, 2002 yılında Yatırım Ortamını İyileştirme Koordinasyon Kurulu'nun kurulmasına önayak oldu. Çok sayıda alt komitesi bulunan bu Kurul'da ağırlığı işadamları oluşturdu. O dönemde yapılan toplantılarda Uluslararası Yatırımcı Konseyi Toplantısı düzenlenmesi planlandı. Dünya Bankası Başkanı James Wolfensohn da istenen desteği verince, bu toplantının Temmuz 2002'de yapılması kararlaştırıldı. Ancak, dönemin Başbakan Bülent Ecevit'in hastalığıyla başlayan süreç, Türkiye'nin gündemine erken seçimi oturtunca, bu toplantı da iptal edildi. AKP Hükümeti, Ecevit döneminde gündeme getirilen bu planı gündemine aldı. Böylece Zirve'yi toplamak Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan'a kaldı.

Yatırımcı Zirvesi'ne ‘gelirim' diyen CEO'lar

Riotinto: R. Leigh Clifford

Ford: Bill Ford

Hyundai: Won-Jin Park

Fiat: Giuseppe Morchio

Pirelli: Marco Tronchetti

Nortel Networks: Frank A. Dunn

Arcelor: Guy Dolle

Citi Group: Chuck Prince

Metro: Hans-Joachim Körber

Nestle: Peter Berabeck

BNP Paribas: Boudouin Prot

Iscar: Stef Wertheimer

Unilever: N. V. A. FitzGerald

Siemens: Heinrich V. Pierer

Tesco: Terry Leahy

Lafarge: Bertrand Colomb