130 sayfalık gerekçe
Güncelleme Tarihi:
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Merkez Bankası Başkanı Başçı görüşmesi dün gerçekleşti. 2.5 saat süren görüşmede Başçı 130 sayfalık sunum yaparak Merkez Bankası’nın belirlediği politika faizi dışında piyasa ve kredi faizleri ile yatırımları nelerin etkilediğini anlattı.
CUMHURBAŞKANI Recep Tayyip Erdoğan özellikle bu yılın başından itibaren her geçen gün sertleşen tonda eleştirdiği Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı ile dün bir araya geldi. Yaklaşık 2.5 saat süren görüşmede Başçı 130 sayfalık bir sunum yaptı. Sunumda, eleştirilerin odağı olan piyasa faizlerini düşürmenin yolu için 4 koşul sıralandı. Toplantının ardından Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada ise toplantıda hem Erdoğan’ın faizle ilgili hassasiyetini dile getirdiği hem de mevcut güven ve istikrar ortamının korunması gerektiği belirtildi. Gün boyu toplantıyı sakin bekleyen dolar kuru toplantı sonucuna da tepki vermedi. Uluslararası piyasalarda dolar kuru toplantı başlama saati 18’deki seviyesi olan 2.61 lira civarında kaldı.
İşte Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yapılan 130 sayfalık sunumu bu linkten indirebilirsiniz.
YİĞİT BULUT DA KATILDI
Başçı ve Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’la görüşmesi resmi programda saat 16.45 olarak görünürken Erdoğan’ın programının uzaması nedeniyle görüşme 1 saat 15 dakika gecikmeyle saat 18.00 civarında başladı. Görüşmede, Babacan ve Başçı’nın yanı sıra Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanlarından Yiğit Bulut ve Cemil Ertem de bulundu.
FAİZ HASSASİYETİ
Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Babacan ve Başçı’yı kabul ettiği ve ekonomik gelişmelerle ilgili bilgi alındığı belirtildi. Görüşmede küresel piyasalardaki gelişmeler ve bunların etkilerinin değerlendirildiği kaydedilen açıklamaya şöyle devam edildi:
“Türkiye’de ekonominin temellerinin son derece sağlam olduğuna işaret edilen görüşmede, güçlü ve dengeli büyüme hedefleri doğrultusunda uygulanmakta olan politikalar, Sayın Cumhurbaşkanımızın faiz ve üretime yönelik hassasiyetleri üzerinde durulmuştur. Türkiye’nin 2023 hedefleri doğrultusunda mevcut güven ve istikrar ortamının titizlikle muhafaza edilmesi gerektiğinin altı çizilmiştir. Tüm ekonomik birimler tarafindan, sürecin yakından izlendiği, gerekli tedbirlerin alınmakta olduğu ifade edilmiştir.”
‘FAİZLER NASIL DÜŞER’
Başçı’nın gerek Meclis’te milletvekillerine gerekse Bakanlar Kurulu ve ekonomistlere yaptığı teknik sunumları normalde 70-80 sayfa arasında değişiyorken Cumhurbaşkanı Erdoğan’a 130 sayfalık sunum yaptı. Başçı sunumunun 24. sayfasında, “Piyasa faizlerini düşürmenin yolu” başlığı altında ise yol haritasını verdi. Başçı, piyasa faizlerini düşürmenin yolunu, “İstikrar ve güven artırıcı adımlar, mali disiplin (kamu borç yükünün hafifletilmesi), fiyat istikrarına odaklı bir para politikası duruşu ve bu yolla enflasyon beklentileri ve enflasyon risk primi düşeceğinden piyasa faizleri kademeli olarak düşebilir” olarak sıraladı.
TL değer kaybeder
SUNUMDA para politikası ve kur konusunda para politikasının gelecekte gevşeme ihtimali halinde yerli paranın değer kaybedeceği de vurgulandı. Para politikasının gelecekte sıkıştırılması ihtimalinin ise yerli paranın değer kazanmasına neden olacağı kaydedildi. Yerli paranın değer kaybetmesinin ise ithal mal fiyatları kanalından enflasyonda yükselişe yol açacağı vurgulandı. Sunumda enflasyon ve faiz oranları Arjantin, Rusya ve Yunanistan ile kıyaslandı. Arjantin’de piyasa faizinin yüzde 22.74, politika faizinin yüzde 22.9, Rusya’da piyasa faizinin yüzde 13.88, politika faizinin yüzde 15 olduğu, Yunanistan da ise piyasa faizinin yüzde 9.57, politika faizinin ise Avrupa Merkez Bankası’nın tespiti ile yüzde 0.05 olduğu kaydedildi.
Yatırımlar nasıl gelir
BAŞÇI ayrıca sunumda piyasa faizini belirleyen unsurları da şöyle sıraladı: “Risk primi, beklenen denge reel faizi, beklenen enflasyon” Yatırımlar ile ilgili de bilgi veren Başçı, yatırımların politika faizi dışındaki belirleyicileri başlığı altında, “Yapısal reformlar tasarrufları, geleceğe ilişkin güveni ve istikrarı daha da artıracaktır. Bu yolla yatırım eğiliminde ilave bir artış sağlanabilecektir” dedi.
Başçı’nın sunum sırası piyasaya - Uğur GÜRSES - ANALİZ
Merkez Bankası bu sabah parasal sıkılaştırmaya başlarsa, anlayacağız ki dün durumun vahametini ortaya koyarak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ikna etmiş ve normalleşme yoluna girilmiş demek olacak. Ancak toplantı sonrası Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamanın içeriği, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın pozisyonunu koruduğu sinyalini veriyor. Dün Başçı’nın yaptığı sunuma bakınca, dünkü toplantı tek kelimeyle ‘kurs’ olmuş. Çünkü Merkez Bankası’nın 70-80 sayfalık klasik sunumlarına 50 sayfalık bir ön ek yapıldığı dikkat çekiyor. Bu ön ekte, Merkez Bankası faizlerinin; piyasa faizleri, kredi faizleri ve yatırımlarla arasındaki ilişki anlatılmış. Parasal aktarım mekanizmasının nasıl çalıştığı, döviz kurlarıyla ve enflasyon bağlantısı tane tane anlatılmış. Para politikasında gevşeme ihtimalinin yerli parada değer kaybına yol açtığı, bunun da ithal mallar kanalıyla fiyat artışlarına yol açtığı gösterilmiş. Özeti şu; Merkez Bankası uyguladığı politikalarla beklenen enflasyonu aşağı çekemezse, politikacının etki alanındaki risk primini aşağı çekilemezse asıl belirleyici parametre olan piyasa faizini aşağı çekemezsiniz. Şu soru yanıtını bilmiyoruz; son iki ayda faiz indirimi ve faiz baskısı yüksek kura getirdi de, buradan çıkış nasıl olacak? Merkez Bankası bugünden itibaren sıkılaşma başlatarak döviz kurunu sakinleştirebilecek mi? Banka sunumda anlattığı ‘temel felsefesini’ arzu ettiği araçları kullanarak pratiğe geçirebilecek mi?
