12 milyar $’lık işlem tamam!

Uluslararası yatırım ve danışmanlık şirketi Deloitte Türkiye’nin verilerine göre 2018’de Türkiye’de 12 milyar dolarlık birleşme ve satın alma işlemi gerçekleşti. En büyük işlem henüz sonuçlandırılmamış olsa da Rus Sberbank’ın sahibi olduğu Denizbank’ın Birleşik Arap Emirlikleri’nden Emirates NBD Bank’a 3.2 milyar dolara satışı oldu. Deloitte Türkiye’nin raporuna göre, 2018’de piyasalarda yaşanan dalgalanmalara rağmen birleşme ve satın almalar art arda ikinci büyüme yılına işaret etti. Rapora göre 2018’de 256 adet birleşme ve satın alma işlemi gerçekleşti. Yerli şirketlerin borç yapılandırmalarına odaklandığı ve finansal yatırımcıların çekimser davrandığı bir dönemde, yabancı yatırımcıların işlem hacmi bir önceki seneye göre yüzde 38, 2016’ya göre ise iki kat artarak toplam işlem hacminin yüzde 63’üne denk geldi. İşlem sayısı 2017’deki rekor sayıya göre yüzde 13 oranında azalsa da, toplam işlem hacmi yüzde 17 arttı. İşte raporda öne çıkanlar:

Yabancı yatırımcılar 74 adet işlem ile 7.6 milyar dolarlık, yerli yatırımcılar ise 182 işlemle yaklaşık 4.4 milyar dolarlık hacim yarattı.

Yaklaşık 1 milyar dolar işlem hacmiyle 105 işleme imza atan finansal yatırımcıların, hem işlem hacmi hem de toplam yıllık işlem hacmine olan katkısı son 10 yılın en düşük seviyelerinde kaldı.

YABANCI İŞLEM SABİT

Yabancı yatırımcıların toplam işlem sayısı 2017’ye göre sabit kaldı, ancak 10 yıllık ortalamanın yüzde 20 altında gerçekleşti.

Türk yatırımcıların yıllık işlem hacmi bir önceki yıla oranla oldukça benzer kalırken, işlem sayısı yüzde 19 azaldı.

Finansal yatırımcılar yaklaşık 1 milyar dolarlık işlem hacmi ve 105 adet işlem ile yıllık işlem hacmi ve işlem sayısı bakımından önceki yıla göre sırasıyla yüzde 62 ve yüzde 28 düşüş gösterdi.

MELEK YATIRIMCILAR

Girişim sermayesi ve melek yatırımcıların gerçekleştirdiği erken aşama yatırımları genel finansal yatırımcı işlem sayısını yukarı çekti; bu yatırımcılar 82 adet işlem ile yıllık toplam işlem adedinin yüzde 32’sini oluşturdu.

Finansal yatırımcılar halka arz veya satış yoluyla bazı çıkış işlemleri gerçekleştirdiler. Turkven’in Mavi’den ve Mediterra’nın Logo’dan çıkışı gibi halka arzlara ek olarak, Actera ve Esas Holding’in UN Ro-Ro’dan, Goldman Sachs’ın Aksa Enerji’den çıkışı ve Hummingbird Ventures’ın GramGames’ten çıkış gibi satış işlemleri yılın ilk on işlemi arasında yer aldı.

Finansal yatırımcılar tarafından gerçekleştirilen en büyük işlem 200 milyon dolar tutarındaki D.ream International’ın bir kısım hisselerinin Temasek Holdings ve Metric Capital Partners tarafından satın alınması oldu.

Küçük ve orta ölçekli işlemler ağırlıkta olurken ortalama işlem değeri 2017’ye göre yüzde 34 artış göstererek 47 milyon dolara yükseldi.

En büyük on işlem hariç tutulduğunda ise, geri kalan işlemlerdeki ortalama işlem büyüklüğü 18 milyon dolar oldu.

İşlem değeri 50 milyon doların altında olan 221 adet işlem, toplam işlem sayısının yüzde 86’sını, toplam işlem hacminin yalnızca yüzde 12’sini temsil etti.

Toplam işlem adedinin yüzde 32’si olan küçük ölçekli girişim sermayesi ve melek yatırımcı işlemlerinin ortalama büyüklüğü 600 bin dolar tutarında gerçekleşti.

AVRUPALI GERİLESE DE BİRİNCİ

2015 yılındaki 62 işlemden 2018 yılında 36’ya gerileyen Avrupalı yatırımcılar, son yıllarda işlem sayılarında görülen düşüşe rağmen bir kere daha yabancı yatırımcılar arasında en yüksek işlem sayısını gerçekleştirerek, toplam yabancı yatırımcı işlem sayısının yüzde 49’unu oluşturdu. Kuzey Amerikalı yatırımcılar yılı 16 işlem ile tamamlarken, Asya Pasifik ve Körfez menşeili yatırımcılar, sırasıyla 13 ve 9 işlem ile daha sınırlı katkı sağladı. İşlem değeri bakımından, BAE, Danimarka ve Tayvanmenşeili yatırımcılar öne çıkarken, işlem sayısındaise, ABD, Almanya, İtalya, İngiltere, Fransa ve İsveç menşeili yatırımcılar ilk sıralarda geldi.

STARTUPLARA İLGİ DİKKAT ÇEKİCİ

RAPORA göre eski yıllarda olduğu gibi, internet, mobil hizmetler ve teknoloji işlemleri erken dönem finansal yatırımcıların ilgisi sebebiyle listenin başında yer aldı. Bu sektörlerdeki işlem sayısı, yıllık işlem sayısına yüzde 37 katkıda bulundu. Üretim, hizmet, enerji, finansal hizmetler, yiyecek ve içecek ile e-ticaret sektörleri de işlem sayısı tarafında dikkat çekiciydi. Finansal hizmetler, üretim, altyapı, lojistik ve taşımacılık, medya ve yiyecek ve içecek sektörleri işlem hacmine katkı yapan ana sektörler oldu.

ÖZELLEŞTİRMEDE ŞEKER FABRİKALARI

YILLIK işlem hacminin yüzde 8’ini oluşturan özelleştirmeler yaklaşık 1 milyar dolar ve 18 adet işlemle son yıllarda olduğu gibi mütevazı bir seviyede kaldı. Toplam özelleştirme hacminin yüzde 79’una tekabül eden 9 şeker fabrikasının ihaleleri özelleştirme gündemini oluşturdu. Şeker fabrikalarına ek olarak, geçtiğimiz yıl bazı hidroelektrik santralleri, Yeniköy-Yatağan maden ruhsatı, Tekirdağ Limanı ve Foça Tatil Köyü’nü içeren ihaleler gerçekleşti.

YABANCI NOKTA ATIŞI ALIM YAPTI

DELOITTE Türkiye Ortağı ve Finansal Danışmanlık Lideri Başak Vardar, şu değerlendirmeyi yaptı: “Yatırımcı iştahını azaltan makroekonomik koşullar, geçtiğimiz yıl Türkiye’de birleşme ve satın alma pazarını oldukça zorladı. Bununla birlikte, yabancı stratejik yatırımcılar uzun vadeli bakış açılarıyla öne çıktı. Bu şirketler nokta atışı yatırımlar yaptılar.”