10’da 1 fiyatına mahkeme

İSTANBUL Finans Merkezi Projesi kapsamında 2009’dan bu yana kuruluş çalışmaları süren İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC-Istanbul Arbitration Center) faaliyetlerine resmen başladı. Uluslararası niteliği olan Merkez, özel hukuka tabi ticari aktörler arasındaki anlaşmazlıklara daha hızlı ve uygun maliyetle alternatif çözüm getirmeyi hedefliyor. ISTAC, iş dünyasında bireyler, şirketler ve kurumlar arasındaki uyuşmazlıklarda, yerli-yabancı tüm taraflara hizmet verecek. Bu amaçla yasal altyapısı bu alandaki uluslararası kuruluşların yapısı incelenerek hazırlanan İstanbul Tahkim Merkezi’nde Milli ve Milletlerarası olmak üzere 2 farklı divan heyeti oluşturuldu. Böylelikle tarafsızlık konusundaki soru işaretlerini de gidermeyi amaçlayan İstanbul Tahkim Merkezi’nde kararlar, bu divan heyetlerinin ya da tahkime giden tarafların seçeceği konunun uzmanı hakemler tarafından verilecek. Hakemlerin verdiği karar, mahkeme kararı ile aynı olacak ve temyize götürülemeyecek.

KARAR NİHAİ, TEMYİZ YOK

Kurumun organizasyon yapısını ve yakın dönem hedeflerini ilk kez medya ile paylaşan ISTAC Başkanı Ziya Akıncı, ISTAC’ın Tahkim ve Arabuluculuk kurallarının dünyada genel kabul görmüş, çağdaş hukuki düzenlemelere dayanarak hazırlandığını ve devlet mahkemelerine kıyasla uyuşmazlıklarda daha hızlı ve daha düşük maliyetli çözüm vaadettiklerini söyledi. Akıncı, “Tahkime gelen tarafların anlaşmazlığı, konunun uzmanı hakemler tarafından ele alınır. Hakemlerin verdiği karar mahkeme kararı gibidir. Hatta daha etkilidir. Çünkü dünyanın her yerinde geçerli ve temyiz yolu yok. Yani hakemin kararı nihaidir. Çok istisnai durumlar hariç iptali söz konusu değildir” dedi.

ZAMAN ÇİZELGESİ

Merkez’in, hızlı ve uygun maliyetle çözüm üretmesi açısından da iş dünyasına önemli fırsatlar sunduğunu belirten Akıncı, şu bilgileri verdi: “Türkiye’de yılda Yargıtay’a giden dava sayısı 1 milyonun üzerinde, bu rakam Fransa’da yıllık 35 bin, Almanya ve İngiltere’de ise 10 bin. Dolayısıyla hakimlerimizin üzerinde muazzam bir iş yükü var. Biz taraflara bir ‘usülü zaman çizelgesi’ vererek, kim, ne zaman, hangi belgeyi hazılamak durumunda olacak bütün bunları belirliyor ve süreci hızla tamamlamayı hedefliyoruz. Özellikle büyük uyuşmazlıklarda bütün bu işlemleri şu anda geçerli olan mahkeme maliyetlerinin 10’da 1’ine yakın bir oranda düşük fiyata yapacağız. Örneğin uyuşmazlık miktarı 50 milyon olan bir davada mahkemenin maliyeti 3 milyon 415 bin 500 TL iken, ISTAC’ın ücreti 663 bin 300 TL olacak. Uyuşmazlık miktarı 100 milyon TL ise mahkemenin maliyeti 6 milan 831 bin TL iken Tahkim’in ücreti 813 bin 300 TL’de kalıyor.”

DAVA BÜYÜDÜKÇE AVANTAJ ARTIYOR

Uyuşmazlık Mahkeme ISTAC
Miktarı Maliyeti Maliyeti
100 Milyon 6 Milyon 831 Bin 813 Bin 300
50 Milyon 3 Milyon 415 Bin 500 663 Bin 300
25 Milyon 1 Milyon 711 Bin 540 463 Bin 300
10 Milyon 683 Bin 100 343 Bin 300
5 Milyon 341 Bin 548 218 Bin 300
1 Milyon 71 Bin 980 58 Bin 300
500 Bin 37 Bin 860 30 Bin 800
300 Bin 20 Bin 492 19 Bin 800
Kaynak: ISTAC

Tahkim’in Ronaldo’su

Aralalında Tahkim’in Ronalldo’su olarak anılan Milletlerarası Ticari Tahkim Komisyonu eski Başkanı Jan Poulsson ve da yer aldığı ISTAC Milletlerarası Divan üyeleri şöyle: Ziya Akıncı (Başkan), Hamid Gharavi, Bernard Hanotiou, Candan Yasan. ISTAC’ın Yönetim Kurulu’nda yer alan Müjdat Keçeci (Solda), Mustafa Çıkrıkçıoğlu (Soldan ikinci), Ziya Akıncı (soldan üçüncü) ve Rifat Bacanlı (En sağda) birlikte poz verdi.

Tahkim nedir?

TAHKİM, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların devlet mahkemeleri yerine hakem adı verilen uzmanlar tarafından çözümlenmesi anlamına geliyor. Arabuluculuk ise tarafların kendi istekleriyle başvurdukları ve eşit bir sonuca ulaşmak için gizlilik içinde yürütülen dostane çözüme dayanıyor. Taraflar, devlet mahkemeleri veya tahkim davasından önce, aralarındaki uyuşmazlıkları dostane yoldan çözümleyebilmek için ISTAC’dan arabuluculuk hizmeti alabilecekler.

Süreç nasıl işliyor?

SÖZLEŞMESİNDE tahkim yeri ‘ISTAC’tır yazılı taraflar ya da ISTAC’ın tahkim yeri olmasında karşılıklı anlaşan taraflar uyuşmazlık durumunda ISTAC’a başvurabilecekler. Uyuşmazlıklar divan heyetlerinin belirlediği ya da tarafların serbestçe seçtiği hakemler tarafından çözümlenecek. Taraflardan birinin hakeme itiraz etme durumunda, her iki tarafın üzerinde anlaştığı yeni bir hakem davaya bakacak. Dolayısıyla nihai, bağlayıcı ve icra edilebilir bir kararla uyuşmazlıkların çözümüne yönelik yargılama hizmeti sunulmuş olacak.

3 ayda çözüm yolu

GELEN davaların 3 ayda sonuçlandırılmasının hedeflendiği ‘Seri Tahkim’ ve ‘Acil Durum Hakemi’ de Türk hukukunda ilk kez, ISTAC Tahkim Kuralları kapsamında uygulamaya girdi. ISTAC bünyesinde ayrıca ‘Genç ISTAC’ adıyla oluşturulan iletişim platformu, tahkim ve arabuluculuk alanında çalışan ya da çalışmak isteyen 40 yaş altı gençler arasında, ulusal ve uluslararası alanda işbirliği ve iletişim fırsatı yaratıyor.

İlk dava Ortadoğu’dan

ISTAC’ın Aralık 2015’te ilk davasını kabul ettiğini kaydeden Ziya Akıncı, “İlk davamız uluslararası bir dava oldu. Ortadoğu’dan bir ülkeden geldi. Gizlilik nedeniyle ülkenin ve şirketlerin adını açıklayamıyoruz. Taraflardan biri Türk şirketi. Orta vadede hedefimiz ISTAC’ın bölgesel ve uluslararası bir tahkim merkezine dönüştürmek. Bunun için gerekli yasal altyapı ve coğrafi avantajlara sahibiz” dedi.
3. havalimanının Tahkim’i ZİYA Akıncı 3. Havalimanı projesinin finansmanında tahkim yeri olarak ISTAC’ın belirlendiğini hatırlartarak, “Bu bizi oldukça memnun etti. Çünkü hem dünyanın en büyük projelerinden biri hem de yerli yabancı bankaların içinde bulunduğu büyük bir anlaşma. Bizim için önemli bir adım oldu” diye konuştu.

Bütçe Başbakanlık’tan

DAVALARDA aldıkları ücretlerin hakemlere verileceğini belirten Ziya Akıncı, ISTAC’ın 2 yıllık bütçesinin Başabakanlık tarafından karşılandığını söyledi 6570 sayılı Kanun ile kurulan ISTAC’ın kurumsal temelini kamu, iş dünyası ve mesleki sivil toplum örgütlerinin temsil edildiği ‘Genel Kurul’ oluşturuyor. ISTAC’ın üst organı konumundaki Genel Kurulu’unda TOBB, TİM, Türkiye Barolar Birliği, Yüksek Öğretim Kurumu, Adalet Bakanlığı, Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Katılım Bankaları Birliği, BDDK, SPK, TSPB, Borsa İstanbul, gibi 14 kurumdan 25 temsilci bulunuyor.