100 yılda iki savaş yaşadım böyle kriz görmedim, Türkiye belki de ilk kez iyi gidiyor

TÜRKİYE’nin ilk plak şirketi Odeon’un sahibi, ilk radyoları Türkiye’ye getirip pazarlayan, Miele ve AEG buzdolaplarının ilk bayisi ve distribütörü olan Leon Grünberg, 100 yaşında olmasına rağmen hergün hazırlanıp işine gidiyor. Türkiye’nin sanat ve sanayi alanındaki serüveninin canlı tanığı Grunberg, halen BSH Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi. AEG-Profilo ortaklığından hisseleri karşılığında dünyanın üçüncü büyük beyaz eşya üreticisi BSH’nın Türkiye pazarına girişinde hisse alan ve şirketin yönetiminde yer alan Leon Grünberg, “2008’den bu yana etkili olan küresel kriz dünya ekonomisinin direği ABD, Japonya ve Avrupa’nın büyükleri Almanya, İngiltere, Fransa ve İtalya’yı sarsıyor. 1 ve 2’nci Dünya Savaşlarını gördüm, 100 yıllık hayatımda böyle krizi görmedim” dedi.
Okyanusu yüzerek geçmek

BSH Türkiye’de kendisine ait ofisinde görüştüğümüz Grünberg, 17 yaşında iş hayatına başladığını belirterek şunları anlattı: “83 yıllık iş hayatım oldu. Bir ömürden uzun. İşimde sayısız ekonomik kriz gördüm, ülke krizleri, dünya krizi.  Hayatımdaki terazi gitti geldi, gitti geldi. Hep dengeyi tutturmaya çalıştım. Nasıl derseniz, okyanusu yüzerek geçmek gibi bir şey. Bir gün dalgalı, bir gün güneşli, ertesi gün fırtınalı olan havada okyanusu geçmek. ”
Türkiye dikkatli olmalı

Türkiye’nin ise küresel krizdeki performansını, ‘kriz geçmişine bakılırsa oldukça’ iyi şeklinde değerlendiren Grünberg, şunları dile getirdi: “Türkiye’de işler Avrupa’da olduğundan çok daha iyi gitti. Belki bu ilk defa oluyor. O nedenle daha da dikkatli olması lazım. Çünkü herşey iyi giderken, tehlikeler göz ardı edilebiliyor, hazırlıksız olunabiliyor. Bankaların sağlam duruşunun da katkısıya çok şükür, krizi iyi atlattık. Bana göre hükümet böyle giderse tamam, ama biraz değişirse, politikalarında değişiklik yapar da günlük hayata müdahale ederse  tamam değil.  Sadece ticarette değil, günlük hayatta da özgürlük olmalı. Günlük hayatın iş dünyasına yansıması önemli.”

İşler iyiyse karışmam
BSH’ın Türkiye pazarına ilk girişi sırasında hisse sahibi olduğunu daha sonra bu hisseleri de BSH’ya yeni bir anlaşmayla sattığını kaydeden Grünberg, şöyle konuştu: “İyi bir anlaşma oldu. Anlaşma kapsamında oğlum Roni Brunberg BSH Türkiye’nin Pazarlama Direktörü ve İcra Kurulu Üyesi olarak bense yönetim kurulu üyesi olarak şirkette devam ediyoruz. Çok büyük işler yapmıyorum. İşler yolunda gittiği için hiç bir şeye karışmama gerek
kalmıyor. Ama her şeyi biliyorum. Özellikle bu
kriz döneminde eğer aksayan, bir şey görseydim, mutlaka söylerdim.”

Her gün işe gitmek gibi her gün eve Hürriyet giriyor

YAŞININ epey ilerlediğinin farkında olduğunu kaydeden Leon Grünberg, “Artık gözlerim çok iyi görmüyor. Ama ona rağmen hergün okuma faaliyet-lerime devam ediyorum. Evimde ve ofiste bir büyütecim var. Şirketin bilançolarını, raporları  okuyorum. İmzamı gözlerim kapalı atıyorum. İmza dışında fazla yazıl yazmıyorum. Yalnız bir sıkıntım var, Hürriyet’in yazıları bana biraz küçük geliyor.  Yine de okumaya devam.Hergün işe gitmek gibi, hergün eve Hürriyet gazetesi giriyor. Bana göre anlattıklarımda ilginç birşey yok. Ama yazarsanız merakla okuyacağım” dedi.

Türkiye’ye tek parti iktidarı yarıyor ama Atatürk’ü unutmamalı

BU yaşına kadar Türkiye’de kurulmuş bütün hükümetleri gördüğünü, bütün siyasi partileri, iktidar partilerini gördüğünü belirten Leon Grünberg, şunları söyledi: “Şu hükümet bu hükümet diyerek ayırmak istemiyorum. Türkiye’ye tek parti iktidarları yarıyor. Turgut Özal ile kaset fabrikamızın açılışında tanıştım. Şimdiki hükümeti de çok beğeniyorum. İyi icraatlar yapıyorlar. Ama hangi lider derseniz, bana göre Atatürk. Atakürk’ü hiç kimse unutmamalı. Atakürk öldüğünde 26 yaşındaydım, o gün insanlar nasıl ağlıyorduysa bugün de insanlar Atatürk’ü öyle sevmeli. Özellikle de Türk kadınları Atatürk’ü unutmamalı. Çünkü ben tramvaylarda kadınların perdenin arkasında başka bir yerde oturdukları günleri de gördüm. Kadınlar bugün sahip olduklarının kıymetini bilmeli.”

İnsan her güne bir amaçla uyanmalı

22 Aralıkta tam 100’üncü yaşını kutlamaya hazırlanan Leon Grünberg, 100 yaşında olmasına rağmen, hâlâ her gün düzenli olarak işine gimesinin nedenini şöyle anlattı: “Sabah saat 08.00 olmuş hâlâ yataktasınız, saat 09,10 hâlâ yataktaysanız, saat 11.00’de hâlâ sabahlıkla evde dolaşıyorsanız, o gün bitmez. İnsanın kendisine saygısını koruması için, her güne bir amaçla uyanmalı. Önemli olan aktif hayattan kopmamak. Koparsanız o zaman yaşlanmış olursunuz.”

Para kaybetmiyor kaset fabrikası hâlâ açık

LEON Grünberg, Haramidere’deki kaset fabrikasının halen açık olduğunu belirterek, “Kasetin devri geçti ama, fabrikada CD üretiliyor. Şimdilik para kaybetmiyor. Çalışan birkaç kişi var. Onların ekmek parası, o yüzden fabrika açık” dedi. �

Allah büyük, cari açık da hallolur

TÜRKİYE’de ekonominin birçok açıdan iyi gittiğini söyleyen Leon Grünberg, “Sadece Türkiye’nin cari açığı beni düşündürüyor. Ama halledilir. Ben çok krizler gördüm, hepsi halloldu. Bu cari açık meselesi de hallolur, Allah büyük “ şeklinde konuştu.

Asırlık çınardan gençlere tavsiyeler

LEON Grünberg gençlere ve iş dünyasına yaşadığı deneyimlere dayanarak şu tavsiyelerde bulundu:
Siyasetin hep uzak kaldım. Siyaset başka ticaret, sanayicilik başka. Siyaseti onun ilmini alanlar yapmalı.
Her işe girişimde, memlekete faydası olacak mı diye baktım. Yeni iş kuracaklar da bunu gözetmeli. Memlekete faydası olan iş, demek ki akıllı bir iş, boş bir alan, büyüme potansiyel var.

Gençler yeteneği olduğunu düşündüğü alana yönelmeli. Sevdiği işi yapmalı. Eğitimini aldığı konuya yönelik iş yapmaya gayret etmeli. Sevdiği konuda eğitim almalı.

Yaptığı işi en iyi yapmayı prensip edinmeli. Marangozsan en iyisi olmaya çalışmalı. Doktorsa en iyisi olmaya gayret etmeli. Yuvarlanan taş yosun tutmaz, genç girişimciler, yerinde durup sabırlı olmalı.

Borcu, faizi kârdan az olursa almalı. Aldığı krediyle ne yapacağını çok iyi bilmeli, bir planı olmalı. Faizi kârdan yüksekse, kerdiyi düşünmemeli.
Herşeyden önemlisi, sözünü tutmalı. Yalan ve hileye başvurmamalı. Bizim zamanımızda söz senetti. Biz sözümüzle bugünlere geldik.
Vergi kaçırmamalı. Vergi kaçıranlar bir yere varamaz. Rahat uyuyamaz. Başarı kârı nasıl artırıp nasıl daha
çok vergi ödeyebilirim diye düşününce kendiliğinden gelir.