10 soruda yeni altın sistemi

Hazine ve Maliye Bakanlığı altındaki yeni sistemi 10 soru 10 yanıtla anlattı. Soru ve yanıtlar şöyle:

1- Vatandaşlar finansal sistem dışında tuttukları altınlarını sisteme nasıl dahil edecek?

Vatandaşlar fiziki altınlarını (ziynet, meskuk altınları, işlenmiş ve hurda) rafineriler tarafından oluşturulan kuyumcu ağları üzerinden özel yazılım ve donanımlar aracılığı ile banka hesaplarına aktarabilecek. Ayrıca banka şubeleri kanalıyla da fiziki altın teslim edebilecek.

Bankalar bazı şubeleri altın toplama işlemlerine sürekli aracılık edecek.

2- Sisteme teslim edilen altınların değerlemesi nasıl yapılacak? Mağduriyetler nasıl önlenecek?

Hurda altın değerlemesinde BDDK tarafından belirlenen milyem değerleri kullanılacak. Vatandaşlar bu asgari değerler üzerinde kendilerine en uygun değerlemeyi veren kuyumcular üzerinden işlemlerini gerçekleştirecekler. Kuyumcular, rafineriler ve bankalar arasında kurulacak teyit mekanizması çerçevesinde vatandaş işlemini gerçekleştirip kuyumcuyu terk etmeden önce hesabına ne kadar altın veya TL aktarıldığına ilişkin teyidi alacak.

FİZİKİ ALTIN YA DA TL

3- Kişiler teslim ettikleri altınları sistemde nasıl değerlendirecek?

Vatandaşlar sisteme girmeleri halinde; “Altın Depo Hesapları, Altın Katılım Hesapları, Çeyrek Hesap, Çeyrek Katılım Hesabı, Altın Dönüşümlü TL Mevduat, Altın Dönüşümlü TL Katılma Hesabı” tercih edebilecek. Vatandaşın elde edeceği getiri; sistem dahilinde seçmiş oldukları yatırım aracı ve bankaya bağlı olarak değişebilecek. Sağlanacak ek avantajlar, ilgili bankalarca ve oluşturulacak platformlarda vatandaşlara duyurulacak.

Ayrıca Altın Dönüşümlü TL Mevduat veya Katılma Hesaplarında TCMB düzenlemesi uyarınca hesaplanan getiriler elde edilecek.

4- Yatırımın geri çekilmesinde fiziki altın ya da mevduat olarak alınabilecek mi?

Vatandaşlar sistem dahilinde fiziki altınlarını teslim ettikten sonra istedikleri zaman fiziki altın ya da TL olarak geri alabilecek. Geri alınacak fiziki altın 24 ayar gram, külçe veya çeyrek ya da Darphane altını olacak. Ancak vade ve hesap türüne bankalar tarafından farklı uygulamaların olması mümkün olabilecek.

NE ZAMAN BAŞLAYACAK

5- Altını teslim etmek istediğinde yatırımcının herhangi bir bankada hesabı olması gerekecek mi yoksa yapılacak sistemde o anda banka hesabının açılması da mümkün olabilecek mi?

Vatandaşların fiziki altınlarını teslim etmeleri sırasında sistem dahilindeki anlaşmalı bir bankada hesaplarının bulunması gerekiyor.

Fiziki altınların anlaşmalı kuyumcular ve bankalara tesliminden sonra vatandaşın banka hesabına havale yapılacak, altının fiziken değerlemesi yapılıp bankaya aktarıldıktan sonra ise hak edeceği getiriler aktif hale gelecek.

6- Uygulama ne zaman başlayacak, bir süre sınırı olacak mı?

Halihazırda fiziki altınların tesliminde anlaşmalı kuyumcu noktaları var. Kısa süre içerisinde 81 ilde en az bir kuyumcu noktası olacak şekilde daha geniş sayıda kuyumcu ağı üzerinden aktarım yapılması mümkün olacak. Vatandaşların darphane üretimi ziynet altın tasarruflarına özel olarak katılım bankaları ve kamu bankalarında doğrudan çeyrek hesabı açmalarına 1 Mart’tan itibaren başlanacak. Kısa bir süre içerisinde bin 500 kuyumcu sayısına ulaşılacak. Fiziki teslime ilişkin herhangi bir süre sınırı söz konusu değil. Teyit sistemini oluşturan kuyumcu ağları kademeli olarak sisteme dahil edilecek.

KUYUMCU KRİTERLERİ NE

7- Sisteme dahil olan kuyumcular için herhangi bir kriter belirlendi mi?

Kuyumcular için herhangi bir kriter belirlenmemekle birlikte Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilen kuyum işletmesi olması ve dahil oldukları rafineri tarafından sağlanan teyit sistemini kurmuş olması gerekiyor.

8- Sisteme her banka ve tüm şubeleri dahil olacak mı?

Fiziki altın teslim sürecinde bankalar haricinde rafinerilerin kuyumcu ağları öngörüldüğü için her bankanın tüm şubesinin sisteme dahil olmasına gerek yok. Ancak rafineriler ile bankalar arasında anlaşma yapılması gerekiyor. Bu anlaşmayı yapan her banka, kendi ağını oluşturan her banka veya şubelerinde teslim almayı tercih eden her banka sisteme dahil olmuş olacak. Yetkili banka ve kuyumcu bilgilerinin, hazırlanacak web sitesi üzerinden vatandaşlara duyurulması planlanıyor.

ÖRNEK SENARYOLAR

9- Yararlanıcı yastıkaltı altınını bankada TL mevduata dönüştürdükten sonra vadesinden önce parasını çekmesi durumunda getiri miktarı değişebilecek mi?

Altın Hesaplarından Türk Lirası Mevduat ve Katılma Hesaplarına Dönüşümün Desteklenmesi Hakkında tebliğ hükümleri uygulanacak. Diğer hesap türlerinde ise altın mevduatı ve katılım hesabı kabul eden bankaların o hesaplarla ilgili düzenlemeleri esas oluşturacak.

10- Örnek senaryolar paylaşabilir misiniz?

Vatandaş 100 gram altınını getirdi. Gramı 800 liradan karşılığı 80 bin lira oldu. 3 aylık yüzde 3.51 oranında faiz ya da kar payı üzerinden parasını yatırdı. Getiri tutarı 2 bin 808 lira. İlk senaryoya göre vade sonunda gram altının fiyatı 750 liraya geriledi. Vatandaşın kazancı getiriyle elde ettiği 2 bin 808 lira olacak. İkinci senaryoda gram altının fiyatı 800 lirada kaldı, kazanç yine 2 bin 808 lira. Üçüncü senaryoda gram altın 820 liraya çıktı ama dönüşüm tutarı getiri tutarından düşük kaldığı için yine 2 bin 808 liralık kazanç geçerli olacak. Dördüncü senaryoda ise gram altın 850 liraya çıkıyor. Bu durumda hem 3 aylık getiri olan 2 bin 808 lira hem de 2 bin 792 liralık kazanç da eklenecek, toplam kazanç 5 bin 600 liraya çıkacak.