10 soruda Koza İpek Grubu operasyonu
Güncelleme Tarihi:
1 Eylül itibariyle Koza İpek Grubu'na karşı başlatılan operasyonlar, dün itibariyle kayyum atamasına kadar ilerledi. Bu süreçte ilgili merak edilen 10 soru şöyle:
10 SORUDA KOZA İPEK GRUBU OPERASYONU
1-Koza-İpek Holding’e ilk operasyon ne zaman yapıldı, süreç nasıl başladı?
ANKARA Cumhuriyet Başsavcılığı, ‘Fetullahçı Terör Örgütü’ne (FETÖ) finans desteği sağladığı iddiasıyla Koza İpek Grubu’na yönelik başlattığı soruşturmada Ağustos sonunda harekete geçti. Savcılık, 31 Ağustos günü Ankara 7. Sulh Ceza Hakimliği’nden şirket sahibi Akın İpek’in ev ve işyerlerinde “Silahlı terör örgütü FETÖ yöneticisi olmak, terörizmin finansmanı suçu, zimmet ve terör örgütünün propagandası yapmak” suçlarından arama kararı aldırdı. Savcı Musa Yücel’in talimatıyla Koza İpek Grubu’na ait 23 şirkete 1 Eylül sabahı operasyon düzenlendi. Terör ve istihbarat polisleri İpek’in evinde ve 23 şirketinde arama yaptı. Operasyon kapsamında şirket sahibi Akın İpek ile Koza Altın üst düzey yöneticilerin bulunduğu 7 kişi hakkında gözaltı kararı alındı. Akın İpek’in 30 Ağustos’ta yurtdışına gittiği belirlenirken, 6 şirket yöneticisi gözaltına alındı.
İlk operasyondan bir kare...
2-Şirket yöneticileri neredeydi, kendilerini nasıl savundu?
Anadolu Ajansı, yapılan ilk operasyon sonrasında Koza İpek Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Akın İpek’i 30 Ağustos Pazar günü İngiltere’ye götüren özel uçağın, Londra’daki Luton Havaalanı’na indiği öğrenildiğini belirtti. Hamdi Akın İpek’in, 30 Ağustos Pazar günü sabah saat 08.30’da Ankara Esenboğa Havalimanı’ndan kalkan, içinde mürettebat ve kendisi dışında kimsenin bulunmadığı, TC-IPK tescilli, 14 kişilik Gulf stream 450 tipi özel jet uçakla Türkiye’den ayrıldığı, özel jetin aynı gün saat 17.06’da dönüş yaparak Ankara Esenboğa Havaalanı’ndaki hangarda yerini aldığı öğrenilmişti.
Yurtdışına çıktığı öne sürülen Koza İpek Grubu Başkanı Akın İpek, dün sahibi olduğu Bugün TV’ye telefonla bağlanarak açıklama yaptı. Akın İpek “Benim hesaplarımda yasal olmayan, resmi olmayan tek kuruş bulamazlar, bulamayacaklar. Tek kuruş kara para bulsunlar şirketleri onlara hediye edeceğim. Benim grubuma dışarıdan hiçbir para girişi olmadı” dedi. İpek, ayrıca MASAK tarafından istenilen belgeleri tam ve eksiksiz olarak teslim ettiğini de kaydetti. Hayatında trafik cezası dahi olmadığını söyleyen İpek “Benim yurtdışında zaten Türkiye’deki bu madencilik sektöründeki sıkıntılardan dolayı önemli bir faaliyetim başlamış. Türkiye’de arama yaptığımız sahaların 3’te biri kadar şu anda burada sahada arama yapıyoruz. Eğer benim yurtdışına kaçmam için benim gibi bir işadamının ne gibi bir gerekçesi olabilir? Neden kaçayım?” diye konuştu.
3- İlk operasyonun ardından borsada açık olan Koza şirketleri bu durumdan nasıl etkilendi?
Koza İpek Holding'e yönelik operasyon başlatıldığı haberinin ardından halka açık grup şirketi hisseleri sert düşüşle taban seviyelerinden açıldı.
Grup bünyesinde yer alan Koza Altın, ilk seans sonunda yüzde 10.86 düşüşle taban seviyesi olan 21.75 liradan, Koza Madencilik, hisseleri de yüzde 10.26 düşüşle yine taban seviyesi olan 2.10 liradan kapanırken, İpek Doğal Enerji de yüzde 10.96 düşüşle taban olan 1.95 liradan ilk seansı tamamlandı.
4-Dünya yapılan ilk operasyonu nasıl gördü?
Dış basın, Koza-İpek Medya'ya yönelik operasyonu Türk medyasında çıkan haberlere dayandırarak "son dakika" gelişmesi olarak dünyaya duyurdu.
KAYYUM SÜRECİ
5-Koza-İpek şirketlerine kayyum atanması süreci nasıl başladı?
‘Teröre finansman sağladığı’ gerekçesiyle Eylül ayı başında MASAK tarafından operasyon düzenlenen Koza İpek ve 22 şirketine 25 Ekim günü Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talebi ile kayyum atanmasına karar verildi. ANKARA Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ‘Fetullahçı Terör Örgütü’ne (FETÖ) finans desteği sağladığı iddiasıyla bir süre önce baskın yaptığı Koza İpek Grubu’na bağlı tüm şirketlere kayyum atandı. Koza İpek Grubu’nun basın yayın organlarını da içeren 22 şirketin kayyumunu oluşturan isimler de açıklandı. Kayyum talebi, emniyet ve savcılıkça atanan 3 kişilik bilirkişi olarak atanan akademisyenlerin hazırladığı rapor sonrasında gündeme geldi. Kayyuma temel olan emniyet ve bilirkişi raporunda, şirketlerde parasal hareketlilik için Smurfs Village (Şirinler Köyü) yönteminin kullanıldığı iddia edildi. İpek Grubu avukatı Baran Baycan kararın tebliğ edilmediğini söyledi.
6- Şirketlere tebligat süreci nasıl işledi?
Koza-İpek şirketlerine kayyum atanmasının ardından, görevli kişiler holdingin Ankara ve İstanbul’daki birimlerine girmek istedi. 27 Ekim günü, şirketin her iki illerindeki binalarına öğle saatlerinde tebligat arbedesi yaşandı. Hem Ankara’daki holding binası hem de İstanbul’daki medya grubuna gelen görevliler, ellerinde resmi belgeleri olmadıkları gerekçesiyle şirket sorumlularıyla sorun yaşadı. Ankara’daki binaya ellerinde resmi belgelerle geri dönen görevliler, polis eşliğinde holding binasını kırarak içeri girdi. Olay sırasında şirketi savunmak isteyen yüzlerce kişi ve polis arasında gerginlik yaşandı. Polis kısa süreli olarak kalabalığa biber gazı da sıktı.
7-Hangi yasaya dayandırıldı?
Ankara 5. Sulh Ceza Hakimliği’nin Ankara Cumhuriyet Başsavcılığının talebiyle Koza İpek Holding ve bünyesindeki şirketlere kayyum atanmasın anayasanın 133. Maddesi kapsamında karar verildiği belirtildi. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) “Şirket yönetimi için kayyım tayini” başlıklı 133. maddesi kapsamında verilen karar öncesinde başsavcılık, mahkemeye bir talep yazısı yazdı. Yazıda Koza bünyesindeki şirketler ile Akın İpek’in ortaklığı bulunan şirketler ve evinde el konulan faturalar, defterler, dijital kayıtlar ile tüm belgeler üzerinde inceleme yapmak üzere, konusunda uzman üç kişinin bilirkişi olarak görevlendirildiği belirtildi.
8-Kayyum nedir ve kayyum kararı ne kadar süre uygulanır?
BELLİ bir malın yönetilmesi ya da belli bir işin yapılması için görevlendirilen kimsedir. Kayyum atamaları mahkeme kararı ile uygulanır. Ortaklar arasında çıkan anlaşmazlıklar nedeniyle anonim şirket organlarının iş göremez hale gelmesi durumlarında da şirket için kayyum atanması istenir. Bazen de kayyum, savcılığın talebi ve mahkeme yolu ile yapılır.
Avukat Cevat Kazma, kayyum kararının ne kadar süre uygulandığıyla ilgili şunları söyledi:
“Kayyum Kararı ile kanun ya da içtihat kararlarında hiçbir süre öngörülmemiştir. Yani mahkeme kararı kesinleşinceye kadar karar uygulanabilir. Böyle olunca kuvvetli suç şüphesi bulunan her durumda kayyım kararı verilebilir. Mahkemeye çok geniş bir takdir yetkisi tanınmaktadır.”
9-Hukukçular bu durumu nasıl değerlendirdi?
Hukukçular, Koza İpek Grubu'na yönelik kayyum atamasını yorumladı. Av. Hüseyin Uğur Poyraz, atanan kayyumların tarafsız olmaları gerektiğini söyledi. Av. Çağrı Çetin ise, "Bu türden kararlar ekonomi için büyük risk. Hem yerli hem yabancı yatırımcıyı ürkütür" dedi.
10-Koza İpek Grubu’nun ekonomik büyüklüğü ve şirketleri nelerdir?
1948 yılında Ali İpek tarafından kurulan İpek Matbaacılık şirketi ile ilk adımını atan Koza İpek Holding; bugün Türkiye’de altın madenciliğinden; petrol, doğalgaz, kömür ve benzeri doğal enerji kaynaklarının yanı sıra yenilenebilir enerji kaynaklarının da araştırılması, geliştirilmesi, üretilmesi gıda, turizm ve medya sektöründe 20’nin üzerinde şirketle faaliyet yürütüyor.
Grubun ilk şirketlerinden İpek Kâğıt İstanbul Sanayi Odası (İSO) 500 Büyük araştırmasında 2014’te 439 milyon TL ciro ile 222. sırada yer aldı.
Grubun İSO 500 2014 araştırmasında yer alan bir diğer şirketi de 887 milyon TL ile listeye 99. sıradan giren Koza Altın bulunuyor.
Grubun halka açık iki şirketinin toplam piyasa değeri 1,1 milyar doları aşıyor.
Holding’in Koza Altın, İpek Doğal Enerji ve Koza Anadolu Metal şirketleri halen Borsa İstanbul’da işlem görüyor.