10 ‘küme’ için 1000 işletmeye 25 milyon TL teşvik verilecek

BİLİM, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün, son teşvik yasasının ardından, Türkiye’nin sanayide rekabet gücünü artırmak amacıyla kümelenmeye yönelik yeni bir tevşik programını hayata geçirmeye hazırlandıklarını açıkladı. Türkiye Sanayi Stratejisi çerçevesinde, bilimsel tabanlı ve üniversite-sanayi işbirlirliğine dayanan bir ‘Küme Destek Programı’ hazırladıklarını söyleyen Ergün, “Bu Program, belirli bir sürdürülebilirlik ve rekabetçilik potansiyeline sahip kümelerin desteklenmesini öngörüyor. Programa 6 milyon TL’si 2012 yılında kullanılmak üzere sonraki yıllarda toplam 25 milyon TL ödenek verilmesi söz konusu. Ödenekler ilerleyen dönemlerde bütçe ihtiyaçları ölçüsünde arttırılabilecek” dedi.
1000 işletme yararlanacak
Bu programda kümelenmeyi ‘aynı tip sanayi kuruluşlarının bir yerde toplanması değil, değer zinciri oluşturan, birbirleriyle irtibatlı olan kuruluşların birlikte ortak çalışmalar yapabilmeleri’ şeklinde tanımlayarak ele aldıklarını belirten Ergün şu bilgileri verdi: “Ülkemizde ilk kez kümeleri bütünsel bir yaklaşımla ele alıp, uzun vadeli bir program kapsamında destekleyecek yasal altyapı oluşturularak bu konudaki boşluğu doldurmayı hedefliyoruz. Türkiye ekonomisinin önceliklerine paralel olarak net bir vizyona ve etkin bir stratejiye sahip kümeler, şeffaf ve objektif değerlendirme kriterlerine uygun şekilde belli dönemlerde yapılması planlanan yarışmalar sonucunda destek almaya hak kazanacaklar. Amacımız program süresince kümelenme girişimleri sonucunda ortak kullanıma yönelik 10 adet yapı oluşturulması ve bu yapılardan 1000 adet işletmenin faydalanmasının sağlanması.”
10 üniversiteyle işbirliği
Türkiye ekonomisinin fark yaratan bir büyüme elde etmesi için kümelenme girişimlerinin başlatılması ve etkin bir şekilde ilerletilmesinin hayati önemi taşıdığını vurgulayarak ‘Küme destek programı’na ilişkin şu ayrıntıları anlattı:
Program süresince kümelenme girişimlerinin koordinasyonu, sevk ve idaresi amacıyla yasal bir statüye sahip 10 adet kurum veya kuruluş oluşturulacak ve bunların en az yüzde 80’ni Sanayi Bakanlığı tarafından akredite edilecek.
Programda kümelenme girişimlerinin içinde en az 10 adet üniversite yer alacak. Programdan en az 1000 işletmenin yararlanması sağlanacak.
200 şirkette somut sonuç
Bu hedeflerin Türkiye’nin kalkınması ve uluslararası platformda hak ettiği yeri pekiştirmesi açısından ulaşılması yakın hedefler olduğunu kaydeden Ergün şöyle devam etti:
Kümelenme girişimleri çerçevesinde diğer işletmelerle işbirliği seviyesi ve kalitesini arttıran firma sayısı ilk etapta 200 olarak hedefleniyor.
Program süresince kümelenme girişimleri sonucunda ortak kullanıma yönelik 10 adet yapı oluşturulması ve bu yapılardan 1000 işletmenin tamamının faydalanması isteniyor.
Kümelenme girişimleri sonucunda 20 adet yeni, yenileştirilmiş veya geliştirilmiş ürün geliştirilmesi ve piyasaya sürülmesi hedefleniyor.

Şirketleri ‘akil adamlar’ seçecek

KÜME Destek Programı için, Türkiye’e ilk defa akil adamlardan oluşturulacak bir jürinin, destekten yararlanacak şirketlerin seçiminde aktif rol alacaklarını kaydeden Ergün şunları söyledi: “Bakanlığımız, bilim ve sanayi konusunda ulusal ve uluslararası bilgiye sahip ya da vizyonuyla ülkemiz kalkınmasına ciddi katkı koymuş kişilerden oluşacak bu jüri ile birlikte, ülkemiz rekabet gücünü artıracak kümelerin gelişmesine destek olacak. Bu aşamada küme girişimlerinden beklentilerimiz, sektörlerinde vizyonlarını iyi belirlemeleri, mutabakat içinde yol haritalarını hazırlamaları, mutlaka bilimsel bir kurum veya kuruluşla işbirliği içerisinde olmaları.

Ulusal ‘Küme Akademisi’ kurulacak

KÜME girişimlerinin hedeflere uygun ilerlemeleri için mutlaka kendilerini iyi analiz eden, vizyonlarını belirlemede yardımcı olan kolaylaştırıcılara ihtiyaç duyacağını kaydeden Nihat Ergün şöyle konuştu: “İşte bu noktada programın önemli bir saç ayağı olarak ‘Ulusal Küme Akademisi’ni kurmayı planlıyoruz. Bu akademik merkez, ulusal ve uluslararası bir mükemmeliyet merkezi haline gelecek. Küme uygulamalarında yardımcı olmak üzere öncelikle küme kolaylaştırıcıları yetiştirmek, ihtiyaca yönelik eğitim programları düzenlemek için “küme akademisi”ni hızla hayat geçirmeyi hedefliyoruz.”

Mevcut kümelenme örnekleri

TÜRKİYE’de potansiyeli olan küme girişimlerinden bazı örnekler şöyle:
OSTİM OSB Kümeleri (Savunma Sanayi, Medikal, İş ve İnşaat Makineleri, Yenilenebilir Enerji)
İzmir Atatürk OSB Makine Metal Döküm Kümesi
Marmara Otomotiv İş Kümesi
Eskişehir-Bilecik-Kütahya Seramik İş Kümesi
Konya Otomotiv Yan Sanayi Kümesi
İzmir Havacılık ve Uzay Kümesi
Samsun Medikal Sanayi Kümesi
İzmir Endüstriyel Havalandırma, İklimlendirme Kümesi
İzmir Organik Gıda Kümesi
Eskişehir Havacılık ve Raylı Sistemler Kümeleri
Mersin Yaş Meyve ve Sebze Kümesi
İstanbul Moda ve Tekstil Kümesi

Şirketler el ele çalışıp ortak satın alma ve ortak üretimle öne geçecek

TÜM bu çalışmalarla birlikte şirketlere ‘bir araya gelin, birlikte hareket etme kültürünü geliştirin ve en iyi şartlarda rekabet edin’ mesajı vermeyi amaçladıklarını belirten Nihat Ergün, “Yani Mardin’deki bir firma ile Edirne’deki bir firma işbirliği yapabilecek, el ele çalışabilecekler. Kümelenmelerle firmalarımızın uluslararası piyasalarda da etkin bir şekilde rekabet edebilmelerini istiyoruz. Kümelenmeyi başaran firmalar, kendi aralarında geliştirmiş oldukları işbirliği organizasyonları aracılığıyla toplu alımlar yaparak pazarlık gücünü arttıracak ve daha uygun fiyatla hammadde veya ara malı tedarik edebilecekler” şeklinde konuştu.

Lobi faaliyetinden kadro kurmaya kadar destek

KÜMELENME sürecinin özünü oluşturan işbirliği kültürünü geliştirecek faaliyetler yürütecek kümelere verilmesi planlanan destekler özetle şöyle:
Kümeyi temsil edebilecek hukuki yapının (dernek vb.) kurumsal kapasitesinin güçlendirilmesi.
Kümelenme girişiminin koordinasyonuhu sağlamak için profesyonel bir kadro kurulması.
Küme aktörlerinin kümelenme konusundaki farkındalığının güçlendirilmesi.
Ortak küme markasının geliştirilmesi ve tanıtımı.
Daha çok küme çıkarlarını gözetmek amaçlı, lobi ve tanıtım faaliyetleri.
Yatırım promosyonu, yerel pazar dahil, pazar geliştirme faaliyetleri.
Uluslararası iş ağlarına erişim ve diğer kümelerle işbirliği.
Çeşitli mali destek programlarına başvuruların hazırlanması.
Kümeler ölçeğinde herhangi bir yatırım için gerekli olan bütün girdilerin (işgücü, hammadde, altyapı, sermaye v.b) iyileştirilmesine yönelik faaliyetler desteklenecek.