1 Eylül'de para yakın takibe alınıyor

Ekonominin kayıt altına alınabilmesi ve para hareketlerinin izlenebilmesi amacıyla IMF'ye verilen taahhüt çerçevesinde, finans kuruluşlarında vergi numarası kullanımına ilişkin tebliğ son şeklini aldı.

Maliye Bakanı Sümer Oral'ın onayına sunulacak olan Tebliğ ile vergi kimlik numarası, 1 Eylül'den itibaren bütün bankacılık hizmetlerinde ve diğer parasal işlemlerde devreye girecek.

Bu kapsama Türkiye'de kurulmuş ve kurulacak bankalar ile yabancı ülkelerde kurulmuş olup da Türkiye'de şube açmak suretiyle faaliyet gösteren veya bundan sonra faaliyete geçecek bankalar ve özel kanunlarla kurulan bankalar girecek.

Bankalar, işlemleri yapmadan önce ilgilinin vergi kimlik numarasını tespit etmek, bu numarayı işlem ve hesap bazında müsteri hesap numarasıyla ilişkilendirmek ve tutulan kayıtlar ile belgelerde göstermek zorunda olacak.

HANGİ İŞLEMLER ?

Bankalar, 1 Eylül 2001 tarihinden itibaren açacakları her türlü mevduat ve kredi hesabı, döviz tevdiat hesabı ve sair adlarla açacakları hesaplarda, kasa kiralama hizmetlerinde, repo, swap, forward ve benzeri adlarla yapacakları her türlü alım satım işlerinde, müşteri adına off-shore bankalarda açtıracakları hesaplarda, müşterinin kimlik ve adres bilgilerinin yanında, vergi kimlik numarasını da tespit edecek. Numara müşteri hesap kartı, hesap ekstresi ve bankanın tuttuğu diğer kayıtlara işlenecek.

Bankalarda 1 Eylül'den önce açılan hesaplar da, 7 ay içinde vergi kimlik numarası ile ilişkilendirilecek.

Bu çerçevede bankalar, gerçek kişiler ile ortaklıklar, kooperatifler, döner sermayeli kuruluşlar, sigorta şirketleri, yerel yönetimlere ait iktisadi kuruluşlar, özel finans kurumları, vakıf, dernek, sendika, birlik ve mesleki kuruluşlara ait işletmeler, KİT'ler, bunların müessese ve iştiraklere ait ticari mevduat hesabı için 31 Mart 2002 tarihine kadar vergi kimlik numarasını gösterir belge isteyecek.

Aynı şekilde, ihracat, ithalat, işletme, ihtisas, altın, iskonto, iştira, yatırım kredileri ve gayrı nakdi kredi hesap sahipleri ve her türlü yatırım hesabı sahiplerinden de 7 ay içinde vergi kimlik numarasını alınacak ve bunlar kayıtlara girecek.

KREDİ KARTI İŞLEMLERİ

Bankalar ile kredi kartı veren veya dağıtımına aracılık eden diğer kuruluşlar da, ilk defa kart verdikleri veya kartlarını yeniledikleri müşterilerinden, 1 Eylül'den itibaren vergi kimlik numarası isteyecek.

Bankalar, pos makinası koydukları işyerlerinden de 31 Mart 2002'ye kadar vergi kimlik numarasını ibraz etmesi talebinde bulunacak.

Yine bankalar, 1 Eylül'den itibaren yurtiçi ve yurt dışına yapılan 2 milyar lira veya muadili yabancı parayı parayı geçen tutardaki havaleleri yapmak için de vergi kimlik numarası talep edecek.

Söz konusu tarihten itibaren bankaların verecekleri ya da yenileyecekleri çek karneleri için de, vergi kimlik numarasının ibrazı zorunlu olacak.

Bankalar, bu tarihten sonra tahsile kabul edecekleri senetler ile senet karşılığı kullandıracakları avans kredilerinde, tahsilat ve teminat için senet kabulünden önce senedi tahsile veya teminata veren kişiden vergi kimlik numarası isteyecek.

SERMAYE PİYASASINDA DURUM

Hazırlanan Tebliğ uyarınca Sermaye Piyasası Kanunu'na tabi aracı kuruluşlar (Bankalar dahil) portföy yönetim şirketleri ve yatırım danışmanlığı şirketleri de, 1 Eylül'den itibaren gerek borsa gerek borsa dışında yaptıkları alım-satıma aracılık, sermaye piyasası araçlarından oluşturulan portföylerin müşteri hesabına vekil sıfatıyla yönetilmesi ve yatırım danışmanlığı işlemleri sırasında da müşterileriyle yapacakları sözleşmelerde, düzenlenecek hesap ekstrelerinde ve diğer belgelerde vergi kimlik numarasına yer verecek.

Factoring şirketleri de, müşterileriyle yapacakları sözleşmelerde bu numaraya kayda alacak ve işlemleri bu numara altında izleyecekler.

Özel finans kurumlarının açacakları özel cari hesaplar, kar ve zarara katılma hakkı veren hesaplar ile diğer işlemlerde de vergi kimlik numarası kullanımı zorunlu olacak.

Posta İşletmesi de havale işlemlerinde vatandaşlardan ve kuruluşlardan, vergi kimlik numarasını ibraz etmelerini isteyecek.

Bankaların emekli maaş ödemeleri ile elektrik, su parası tahsilatlarında ise vergi numarası kullanılmayacak.

Öte andan Türkiye'de şu ana kadar 15 milyon 780 bin kişi vergi kimlik numarası almış bulunuyor.