1.4 milyar doları kıl payı kurtardık

Türkiye, IMF'den ek rezerv kredisinin 1.4 milyar dolarlık ikinci dilimini, ‘ödevini tam yapmadan’ aldı. IMF, hükümetin, 31 Ocak 2001'e kadar yasalaşması gereken Elektrik Piyasası Kanunu'ndaki gecikmenin dikkate alınmaması isteğini kabul ederek, kredi dilimini serbest bıraktı.

Uluslararası Para Fonu (IMF) yönetimi, önceki akşam 1.4 milyar dolarlık ek rezerv kredisi dilimini serbest bırakırken, ödevini tam yapamayan Türkiye için ‘kanaat notu’ kullandı. IMF İcra Direktörleri Kurulu, Türkiye'nin 31 Ocak'a kadar yasalaştırması gereken Elektrik Piyasası Kanunu'ndaki (EPK) gecikmeyi, Türk hükümetinin talebi üzerine dikkate almadı. IMF, hükümetin EBK'nın 15 Şubat'a kadar çıkartılacağı sözü üzerine, ek rezerv kredisinin ikinci dilimini kullanıma açtı. Onaylanan 1.09 milyar SDR (1.4 milyar dolarlık kredi dilimi), bu hafta içinde Merkez Bankası kasasına girecek.

IMF Başkanı Horst Köhler, bu talebi kabul ederken, ekonomi politikaları alanında bugüne kadar atılan adımlar ile Türk yetkililerin verdiği güvencenin dikkate alındığını bildirdi.

Kohler, IMF'nin önceki akşam 1.4 milyar dolarlık kredi dilimini serbest bırakmasının ardından yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Aralık ayındaki son İcra Direktörleri toplantısından bu yana uyguladığı ekonomik politikaların ‘çok cesaret verici’ olduğunu söyledi. Özellikle Merkez Bankası'nın, geçen Aralık ayındaki Niyet Mektubu'nda ortaya konular para politikasını ‘tam anlamıyla’ uyguladığını vurgulayan Köhler, diğer yapısal alanlarda da ilerleme sağlandığını kaydetti. Köhler, şu değerlendirmeyi yaptı:

‘‘Merkez Bankası, kriz süresince yaratılan aşırı iç kredinin büyük bir bölümünü başarılı bir biçimde geri çekti, Bu da rezervlerdeki artış ile faiz oranlarındaki düşünün kanıtladığı gibi, piyasada güvenin inşa edilmesine yardımcı oldu.’’

BANKACILIKTA GÜVEN

Ocak ayında yapısal reformlar alanında da önemli adımlar atıldığını söyleyen Köhler bankacılık alanındaki gelişmeler hakkında ise şunları söyledi: ‘‘Tasarruf Mevduat Sigorta Fonu'nun kontrolündeki bankalar sorununu çözmeye dönük olarak takvime bağlanan plana ilişkin karar, bankacılık sistemine olan güveni yeniden kurulmasına yardımcı olması bekleniyor. Risk kaynaklarıyla ilgili sorunun çözümü için mevzuatın güçlendirilmesi de olumlu karşılandı.’’

Devlet Bakanı Recep Önal ile Merkez Bankası Başkanı Gazi Erçel'in imzalarıyla IMF'ye verilen son Ek Niyet Mektubu'nda, Türkiye'nin stand-by düzenlemesi ile Ek Rezerv Kredisi kapsamındaki yapısal koşullara ilişkin ayrıntılı bir takvim sunuldu. Mektupta, geçen yıl sonunda ortaya çıkan finansal çalkantının ardından, piyasada güvenin hızla inşa edildiği belirtilerek, ‘‘18 Aralık 2000 tarihli Niyet Mektubu'nda çizilen stratejiyi tam olarak uygulamak konusundaki kararlılığımız devam etmektedir’’ denildi.

2001'de 7.5 milyon yeni vergi numarası

IMF'ye verilen Niyet Mektubu'nda, bu yıl 7.5 milyon kişiye vergi kimlik nuraması verme taahhüdünde bulunuldu. Vergi kimlik numarası sahibi kişilerin 2000 yılı sonunda 15.2 milyona yükseldiği belirtilen mektupta, bu yıl bu rakamın yüzde 50 oranında artırılacağı sözü verildi. Vergi sisteminin etkinliğini ve adil işleyişini geliştirmek amacıyla vergi idaresinin güçlendirilmesinin şart olduğu kaydedilerek, şöyle denildi: ‘‘Geçtiğimiz yıl içinde, diğer adımların yanısıra, 1999 yılı sonu itibariyle toplam 13 milyon düzeyinde olan Vergi Kimlik Numarası 2000 yılı sonu itibariyle 15.2 milyona yükseltilmiştir. 2002 sonuna kadar 2000 yılı sonundaki Vergi Kimlik Numarası sayısını yüzde 50 arttırmaya niyetliyiz. Bu amaçla gerekli vergi mevzuatı 2001 yılı Eylül ayı sonuna kadar çıkarılacaktır.’’

Tütünde destek alımı kalkıyor

IMF'ye verilen Ek Niyet Mektubu'nda, Tekel'in yeniden yapılandırılması ve Tütün Kanunu'nun kabulü konusunda da taahhütlerde bulunuldu. Mektupta, şubat ayı sonuna kadar Tütün Kanunu'nun çıkarılacağı kaydedilerek, bu kanunla tütün sektörünün yeniden yapılandırılacağı ve tütün destekleme alımlarının kademeli olarak kaldırılacağı belirtildi.

Ek niyet mektubundaki bu ifadelerden sonra, dün Tekel'i özelleştirme kapsamına alan Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tebliği, Resmi Gazete'de yayımlandı. Tebliği ile Tekel'in özelleştirme işlemlerinin 3 yıl içinde tamamlanmasına karar verildi.

Büyük Sümerbank doğmadan IMF’ye satış sözü verildi

IMF'ye verilen son Ek Niyet Mektubu'nda TMSF bünyesindeki bankaların çözüme kavuşturulması konusundaki çalışmaların belirlenen takvime göre ilerlediği belirtildi. Mektupta, şu taahhütlerde bulunuluyor:

Ruhsatları iptal edilecek olan beş bankanın varlık ve yükümlülüklerini yeniden biçimlendirmek amacıyla oluşturulan geçiş bankası (Sümerbank), 2001 Eylül ayı sonuna kadar satılacak veya başka bir şekilde çözüme kavuşturulacak.

Eylül 2000 tarihinden sonra TMSF tarafından devralınan iki bankanın çözüm stratejisi bu bankalara ilişkin bilgi daha rafine hale geldikçe geliştirilmektedir. TMSF, bu iki bankanın büyük olanını (Demirbank) önemli boyuttaki yatırımcı ilgisinden istifade ederek hızlandırılmış bir süreç içerisinde satmak niyetindedir.

Geriye kalan banka (Etibank) için, TMSF, diğer bankalarda uyguladığı satış sürecinin aynısını, ancak iki ay gecikme ile takip edecektir.

AB standartlarını karşılayan ve dolaylı kredilendirme konusunda doğrudan ve dolaylı sahiplik ilişkilerini tanımlayan yeni bir düzenleme, bankacılık kesimi ile halen görüşülmekte olup, sözkonusu düzenlemenin Şubat ayı sonundan önce hayata geçirilmesi beklenmektedir.

Türkiye'nin yeni IMF takvimi

Yeni Merkez Bankası Kanunu'nun Çıkarılması: Nisan 2001 sonu

Türk Telekom’da tekliflerin istenmesi: Mart 2001 sonu.

THY satışının tamamlanması: Mart 2001 sonu.

Elektrik Piyasası Kanunu’nun çıkarılması: 15 Şubat 2001.

21 bütçe fonunun ve 4 bütçe dışı fonun tasfiyesi: 2001 Şubat ayı ortası.

Kalan tüm bütçe fonlarının (DFİF hariç) tasfiyesi: Mayıs 2001 sonu.

Kamu finansmanı için kanunun sunulması: 2001 Haziran ayı sonu.

Bankaların karşılıklarına vergi kolaylığı: 2001 Mart Sonu.